Freyr - 01.02.2004, Síða 40

Fækkum mink og ref skipu-
lega. Bændur hiálpi til
fkoma sauðfjárbænda
hefur verið léleg síðustu
ár. Þetta þarf að bæta
þeim. Ein leið væri sú að ráða
þá marga í launað hlutastarf
við að eyða minkum og refum
allt árið en báðar þessar teg-
undir eru orðnar stór og vax-
andi landsplága.
Við gerum of lítið til að mæta
óskum þeirra sem vilja stunda
veiðar. Margir borgarbúar vilja
veiða refi og minka en fá það í raun
ekki. Stofna ætti félag sem bæri
naíhið “Samtök óvina minksins og
refsins”. Margir myndu ganga í
slík samtök til að hjálpa bændum
að eyða mink og ref. Það yrði upp-
bót á móti banninu við ijúpnaveiði
sem lagt hefúr verið á.
I göngum og leitum sl. haust var
víða ekki rjúpu að sjá. Þar sem
haustsnjór var nýfallinn mátti á
hinn bóginn sjá ótal spor í snjón-
um. Þarna höfðu refir og jafnvel
minkar verið á ferð til að veiða
seinustu rjúpuna.
Sl. haust mátti sjá dauðan mink
liggja á veginum yfir Holtavörðu-
heiði. Ekið hafði verið yfir hann.
Þessi nýi stóri minkur er blandað-
ur alimink sem sloppið hefur út.
Hann fer upp á heiðar til rjúpna-
veiða. Svo tekur hann marga mús-
ina. Hann er ekki lengur eingöngu
við ár og vötn yfir veturinn. Mink-
urinn heldur til vetrarlangt undir
sumarbústöðum sem skipta nú
þúsundum. Of margir eigendur
sumarbústaða segja þá sögu að
enga mús sé þar að sjá lengur að
vetrarlagi en ný minkaspor eru al-
geng ef snjór er nýfallinn. Spor
liggja undir bústaðinn eða frá
honum.
Nota þarf nýja tækni til að veiða
ref og mink. Veiðimenn þurfa
nætursjónauka og byssur með
slíkum nætursjónaukum. Geta þá
skotið í svarta myrkri. A boðstól-
um þurfa að vera hljóðsnældur
sem spila má til að kalla ref og
mink í skotfæri.
Fréttir berast af því víða frá
veiðiám að ungir minkar fæddir
sl. vor hlaupi um í hópum.
A bak við hvem ungan mink
hlaupandi í vetur er allur sá fjöldi
laxaseiða sem minkamóðirin vei-
ddi í laxánni sl. sumar og ól unga
minkinn upp á. Þess vegna hleyp-
ur ungi minkurinn um svona
sprækur í haustmyrkrinu. Verður
jafnvel fyrir bíl eins og bömin í
borginni.
Rottur vom víða mjög algengar
hér á landi fyrir 1940. Þeim fjölg-
aði svo í stríðinu 1939-1945. Þá
henti herinn víða matarúrgangi
sem rottur gengu í og fitnuðu af.
Svo var farið að útrýma rottum
með skipulögðum hætti um 1950.
Eins eigum við að hafa þetta
með minkinn. Hann er ekki betri
en rottuplágan var hér víða fram
yfir seinasta heimsstríð fyrir hálfri
öld. Það má segja að minkurinn sé
vatnsrotta sem leggst á veiðiár og
staði þar sem silungur er í vötn-
um. Rottan fer aftur á móti í allan
úrgang, jafhvel í holræsum. Svo
slæm er hún. Minkurinn er ekki
betri og í raun vatnsrotta um allt
land.
Stofna þarf minkaveiðiherdeild
bænda sem fari skipulega um allt
landið og hreinsi upp minkaplág-
una. Bændur í föstu aukastarfi
færu með 3-4 minkahunda hver
hópur um öll þau svæði þar sem
minkur er á greni. Hefðu líka næt-
ursjónauka og önnur slík tæki.
Ef minkaveiðibændur eru nægi-
lega margir þá fækkar minkum
fljótt ef stöðugt er veitt allt árið.
Þama vantar sama skipulag eins
og í hemaði. Allt er kortlagt og
svo er minkurinn hreinsaður upp á
einu landssvæði eftir annað.
Minkurinn þurrkaður út.
Minkaveiðiherdeild bænda myndi
gera mikið gagn og breyta miklu.
Meira yrði um lax og silung í ám og
vötnum en nú er. Fuglalíf hefúr í
dag víða flutt sig frá ám þar sem
mikið er um minkagreni en kæmi nú
aftur til baka að ánni. Meira yrði
einnig aftur af ijúpu við læki og ár.
Refúm yrði fækkað um leið.
Stjómvöld fluttu inn minkinn á
sínum tíma og svo slapp hann út
og fór um allt land. Varð það sem
kallað er í dag minkaplága. Það er
því þessara sömu stjómvalda að
skipuleggja sæmilega stóra
minkaveiðiherdeild bænda sem
hreinsað gæti aftur upp minkinn
og losaði okkur við hann. Leið-
rétti þar með að hluta þau fýrri
mistök sín að flytja inn og leyfa
minkinn. Bæta bændum um leið
að hluta tekjutap þeirra vegna
sölutregðu á kindakjöti.
| 36 - Freyr 1/2004