Dagfari - 01.11.2006, Blaðsíða 3

URNATO
Með lokun bandarísku herstöövarinnar á Miðnesheiði
síöastliðið haust urðu þáttaskil í stjórnmálasögu
íslands. Brottför hersins felur í sér sigur fyrir íslenska
friðarsinna og aðra andstæðinga herstöðvarinnar.
Atburðir síðustu vikna og mánaða hafa jafnframt
staófest það sem við héldum alla tíð fram, að banda-
ríski herinn hefði einungis verið hér til að gæta eigin
hagsmuna. Allt tal Morgunblaósins um „sérstakt
trúnaðarsamband" milli ráðamanna í Reykjavík og
Washington reyndist marklaust blaður þegar til kast-
anna kom.
Hafa ber í huga að atburðir haustsins fela ekki í sér
fullnaðarsigur fyrir málstað okkar herstöðvaand-
stæðinga. Enn hefur Bandaríkjaher nokkra starfsemi
hér á landi, svo sem fjarskiptastöðina við Grindavík
sem notuð er til samskipta við kjarnorkukafbátaflota
hersins. Þá er enn á Keflavíkurflugvelli sérstaklega
afmarkað „varnarsvæði" sem stjórnvöld hóta að verði
nýtt undir tíðar heræfingar í framtíðinni.
Sömuleiðis hljóta það að vera herstöðvaand-
stæðingum vonbrigði við hvaða aðstæður í
heimsmálunum brottförina ber að. Herstöðvum
Bandaríkjamanna á erlendri grundu fer sífellt fjölg-
andi. Stríð geysa í írak og Afganistan, hvorttveggja
með beinum stuðningi Islendinga. Og sjaldan í sög-
unni hefur jafnháum upphæðum verið eytt í smíði og
þróun nýrra vopna. Hið nýja vígbúnaðarkapphlaup
birtist meðal annars í framleiðslu litilla kjarnorku-
vopna til beitingar í hernaði og endurvaktri
stjörnustríðsáætlun.
Þrátt fyrir þessar dökku hliðar, hljótum við herstöðva-
andstæðingar að fagna. Alltof lengi hefur utanríkis-
stefna ísfands miðast að því einu að sýna
Bandaríkjamönnum fylgispekt, ekki hvað síst í þeim
tilgangi að viðhalda hersetunni og hermanginu sem
henni fylgdi. Nú fyrst er kannski von til þess að þjóðin
geti skapað sér sjálfstæða stefnu í utanríkismálum
þar sem aðrir þættir væru lagðir til grundvallar.
Baráttumál íslenskra andstæðinga herstöðva og hern-
aðar verða ærin á næstu misserum. Fyrsta krafan er
tafarlaus uppsögn varnarsamningsins. Fjarlægja
verður síðustu eftirhreytur hersetunnar, s.s. stöðina í
Grindavík. Þá þarf að tiyggja sómasamlegan viö-
skilnað herstöðvasvæðanna, en langt er síðan
herstöðvaandstæðingar vöktu fyrst athygli á mengun
af völdum hersins. Standa verður fast gegn hvers
kyns heræfmgum og afþakka með öllu herskipakomur
í hafnir landsins. Friðlýsing íslands og íslenskrar
landhelgi fyrir umferð kjarnorkuvopna er for-
gangsmál, en tillögur þessa efnis hafa margoft verið
bornar fram á Alþingi án þess að hljóta samþykki.
ísland á að standa utan hernaðarbandalaga og
stuðningur við árásarstríð á borð við aðgerðir NATO í
Júgóslavíu og Afganistan eða hernað Bandaríkja-
manna í írak verður ekki liðinn. Síðast en ekki síst er
mikilvægt að vera á varðbergi gagnvart hvers kyns
tilraunum til hervæðingar í íslensku samfélagi, en
aukin áhersla ráðamanna á vopnaöar sérsveitir
lögreglu, hermennskutilburðir sumra stjórnenda
Landhelgisgæslunnar og störf hinnar svokölluðu
„friðargæslu“ í Afganistan eru skýr dæmi um slíka
öfugþróun.
Friðarhreyfingin er í eðli sínu alþjóðleg baráttu-
hreyfing. í gegnum tíðina hafa skipst á skin og skúrir
í þeirri baráttu, en sem betur fer hefur hreyfíngin
staðið sterkust þegar hennar hefur verið mest þörf.
Síðustu misseri hafa aðgerðir hernaðarandstæðinga
austan hafs og vestan verið svo fjölmennar og öflugar
að helst má jafna við andófíð gegn kjarnorkuógninni á
fyrri hluta níunda áratugarins. Því miður er alloft látið
liggja í láginni að afvopnunarsamningar risaveldanna
á níunda áratugnum náðust e.t.v. ekki síst vegna þess
að almenningur um allan heim beitti stjórnvöld í þeim
löndum miklum þrýstingi með einörðum kröfum um
kjarnorkuvopnalausa veröld. Sagan sýnir að barátta
okkar friðarsinna hefur skilað árangri. Við höfum verk
að vinna.
- Stefán Pálsson
Dagfari • nóvember 2006 3