Dagfari - 01.11.2006, Blaðsíða 28

Á 9. áratug síðustu aldar var allt í hers höndum víða
í Mið-Ameríku, til dæmis í E1 Salvador þar sem
blóðþyrst herforingjastjórn dyggilega studd af
Bandaríkjunum stóð fyrir hiyllilegum pyntingum og
fjöldamorðum. Og í Nicaragua geisaði grimmileg borg-
arastyrjöld sem í létust tugþúsundir karla, kvenna og
barna. Sú styrjöld hófst með innrás svonefndra
Contra-skæruliða skömmu eftir að byltingarhreyfing
Sandinista hafði komió hinum gjörspillta einræðis-
herra Somoza frá völdum. Voru skæruliðarnir bæði
vopnaðir og þjálfaðir af Bandaríkjunum og dæmdi
Alþjóðadómstóllinn þau enda sek fyrir að brjóta gegn
þeirri grundvallarreglu að vopnaðar árásir á önnur
ríki eru óheimilar.
Húsasmiður gerist brigadisti
Þjóðfélagslega þenkjandi fólk víða um heim lét sig
auðvitað þessa atburði varða og sumir ákváðu að
beita sér í verki fyrir bættum hag fólksins í Mið-
Ameríku. Meðal þeirra var Gunnar Magnússon húsa-
smiður í Hafnarfirói sem árið 1988 fór til Nicaragua til
hálfs árs dvalar og starfaði meðal annars um sex
vikna skeið á samyrkjubúinu La Colonia. Var hann
þar á vegum vestur-þýskra hjálparsamtaka með
fjölþjóðlegum hópi svonefndra „brigadista". Á
samyrkjubúinu bjuggu einkum svonefndir Miskító-
indjánar sem búið höfðu á bökkum árinnar Rio Coco
og höfðu verið fluttir burt sökum hins mikla stríðs-
ástands þar. Voru margir þeirra raunar fluttir þaðan
nauðugir, en fyrir það hlutu Sandinistar mikið ámæli;
þeir töldu sig hins vegar ekki eiga annars úrkosti þar
sem Contrarnir lögðu kapp á að fá Miskító-indjánana
til liðs við sig.
Dagfari ákvað að taka við Gunnar viðtal um dvöl hans
í Nicaragua á þessum umbrotatímum í sögu landsins
28 Dagfari • nóvember2006
og hitti blaðamaður hann að máli á kaffihúsinu
Súfistanum í miðbæ Hafnarfjarðar. Hóf hann viðtalið
á að spyrja Gunnar um tildrög þess að hann fór til
Nicaragua.
Um það segir Gunnar: Þetta fór náttúrlega ekki fram
hjá manni í fréttum - bylting Sandinistanna. Þeir
komu Somoza frá völdum ’79 og þeir voru búnir að
breyta þjóðfélaginu. Eða það ætluðu þeir sér að gera,
en þeir fengu náttúrlega ekki frið til þess fyrir
Bandaríkjamönnum eða þessum Contra-skæruliðum
sem var náttúrlega bara haldið uppi og gerðir út af
Bandaríkjamönnum; Reagan kallaði þá „freedom
fighters“. Ég var búinn að vera að fylgjast með þessu í
fréttum og líka í og með af því ég var í Kúbuvinafélag-
inu og ég var voða spenntur og var búinn að ganga
með í maganum að fara til Nicaragua og ég hafði frétt
af því að menn hefðu farið þarna á tungumálanám-
skeið.
Frumstæðar aðstæður og vannæring
Þegar Gunnar var að leggja drög aó tungumálanám-
inu rakst hann hins vegar á auglýsingu frá fyrrnefnd-
um hjálparsamtökum og ákvað hann að láta slag
standa og fara til La Colonia. Aðstæðum þar í þorpinu
lýsir hann svo: Þarna bjuggu nokkur hundruð manns
og þarna var jarðyrkja og kaffirækt og þess háttar. Vió
vorum að vinna við að reisa þarna barnaheimili og
barnaskóla. öll verkfæri voru náttúrlega af skornum
skammti og rafmagnið kom og fór. Og þetta var mjög
frumstætt. Hreinlætisaðstaðá var ekki nein. Maður
baðaði sig í ánni og þvoði af sér þar eins og fólkið í
þorpinu. Maturinn var mjög einhæfur. Það var
sameiginlegt eldhús fyrir allt þorpið og við sóttum mat
þangað. Þaö var afgreiddur matur þar þrisvar á dag.
Kvölds og morgna fékk maður kaffi - það var alltaf