Heimilisritið - 01.08.1953, Síða 26

hann ekki laus við að vera gefinn
fyrir skrumkenndar kennisetning-
ar og uppblásnar yfirlýsingar. Ein
þeirra var á þessa leið : „Læknis-
fræðin er konan mín og Vísindin
eru mín hjákona,“ og í því sam-
bandi komst Oliver Wendell
Holmes síðar svo að orði: ,,£g
held ekki að sýna verði fram á,
að þetta brot á sjöunda boðorðinu
hafi orðið til neins gagns frú
þeirri, sem átti hinn lögformlega
rétt á ástum hans.“
Réttum hundrað árum eftir að
John Dupuy yfirsetumaður í New
York andaðist ,,til almennrar
Hryggðar og Sorgar“, las þessi
sami Oliver Wendell Holmes á
fundi í félaginu ,,The Boston
Society for Medical Improve-
ment", greinargerð, sem hann
kallaði „Smithætta barnsfarasótt-
ar“. í þessari grein sýndi hann
ljóslega fram á, að þessi sjúkdóm-
ur, sem herjaði fæðingarstofnan-
ir Evrópu og einnig olli fjölda
dauðsfalla í Ameríku, var smit-
andi og að smitunin barst frá ein-
um sjúklingi til annars með lækn.-
inum eða yfirsetukonunni vegna
hreinlætisskorts. Grein þessari,
sem setti fram undirstöðuatriði
hinna veigamestu uppgötvunar,
sem nokkru sinni hefur verið gérð
í fæðingarhjálp, var tekið með
fálæti í Boston, og Dr. Meigs í
Fíladelfíu, sem tók við af Ship-
pen sem kennari í fæðingar-
hjálp við háskólann, fordæmdi
hana með öllu. Dr. Holmes svar-
aði árásinni með annarri grein,
sem hann kallaði , .Barnsfararsótt
sem einkapest", þar sem hann
sagði, að ,,Senderein“ nokkur
hefði dregið úr fjölda dauðsfalla
vegna þessa sjúkdóms með því
að bursta hendur sínar upp úr
klórupplausn. Þessi „Senderein"
var Semmelweis, sem verður nán-
ar sagt frá. Greinar Holmes voru
með öllu óþekktar í Evrópu þar
til fimmtíu árum síðar, er þær
voru grafnar upp sem söguleg
plögg. Holmes varð prófessor við
læknadeild Harvard háskóla
tveit.m áru.m eftir að greinar hans
um barnsfarasótt birtust, og senni-
lega vegna annríkis í hinu nýja
starfi sínu, fylgdi hann ekki frek-
ar eftir þessari uppgötvun, sem
hann hafði reynt að sýna fæð-
ingarlæknum Bandaríkjanna fram
á. Semmelweis hlotnast því heið-
urinn af einni hinni mestu gjöf,
sem læknisfræðin hefur fært
mannkyninu.
Oliver Wendell Holmes er ekki-
fyrst og fremst þekktur sem lækn-
ir. Hann er frægastur fyrir ritstörf
sín utan læknisfræðinnar, enda
þótt ,,Lœkrtingaritgerðir“ hans
séu jafn hrífandi lestrarefni fyrir
leikmenn sem lækna, því rit-
mennskuhæfileikar hans komu
24
HEIMILISRITIÐ