Heimilisritið - 01.07.1956, Page 53

keyptar ca. 30.000 svarteygðar
fegurðardísir til kvennabúra þjóð-
höfðingjans. Fjórmálaráðherrann
sá aðeins einar útgöngudyr, ef
hann ætti að geta haldið áfram
að seðja hungur soldánsins, að
finna olíu innan landamæranna.
Og maðurinn, sem átti að finna
hana var Gulbenkian.
Olían fannst, en allt það, sem
Gulbenkian fékk að launum var
þjóðhöfðingjalegt handtak. Ungi
Armeninn var ekki maður, sem
auðveldlega gleymdi slíkri móðg-
un. Nokkrum árum seinna var
Abdul Hamid soldán settur frá
völdum af Tyrkjum. Ekki er vitað
hve mikil áhrif Gulbenkian hefur
haft á það, en eitt er vitað með
vissu. Gulbenkian var á þeim
tíma fjárhagslegur ráðgjafi tyrk-
nesku ríkisstjómarinnar. Þá þeg-
ar lék um hann leyndardómsfull-
ur bjarmi, um manninn með hina
æfintýralegu samningagcdu, sem
var svo harður í hom að taka. í
millitíðinni var Gulbenkian orð-
inn einn af aðalfulltrúum rúss-
neska keisaradæmisins í Vestur-
Evrópu fyrir hinar auðugu olíu-
lindir í Baku, og á árunum fyrir,
um og eftir fyrri heimsstyrjöldina
var ekki gerður sá mikilvægur
olíusamningur, sem hann fylgdist
ekki með frá aðalskrifstofu sinni í
London. Sum af klækjabrögðum
hcms í sambandi við olíuna voru
aldeilis dæmalaus. 1 einka „styrj-
öld", sem hann háði á móti auð-
hringnum Royal Dutch Shell, er
sagt, að hann hafi grætt ca. 700
milljónir króna með bíræfnu
hlutabréfa-gróðabralli.
Þegar England, U. S. A., Hol-
land og Frakkland ákváðu að
hagnýta í félagi hinar óhemju
auðugu olíulindir í Mið-Austur-
löndum og heimsins stærstu olíu-
félög stofnuðu í sameiningu Iraq
Petroleum Company, komust þau
sér til mikillar undrunar að raun
um, að þau gátu ekki hrynt þess-
ari fyrirætlun í framkvæmd án
Gulbenkian, sem áskildi sér 5%
þóknun af allri olíu, sem yrði unn-
in. Þegar maður fær að vita, að
verðmæti þessarar þóknunar nam
um það bil 4 milljörðum króna,
skilur maður, að jafnvel leiðtogar
stærstu olíuhringa heims beygðu
sig í aðdáun fyrir undraverðu
valdi og dugnaði Gulbenkians.
A sama hátt fór í Saudi Arabíu,
þaðan sem sóttur var mikll hluti
þeirrar olíu, sem notuð er nú á
dögum. Hér er sagt, að Gulbenki-
an hafi aukið hagnað sinn af olíu
um verðmæti, sem áætluð eru
aðrir 4 milljarðar króna. Fyrir fólk
almennt, sem verður að telja á
fingrum sér, hvort það hefur ráð
á að fara á kvikmyndahús, er
hundraðkrónaseðill miklir pening-
ar. Nokkrar þúsundir króna er fé,
JÚLÍ, 1956
51