Læknablaðið - 01.09.1953, Blaðsíða 5

LÆKN ABLAÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIRSSON. Meðritstjórar: JÚLÍUS
SIGURJÓNSSON og ÞÓRARINN GUÐNASON.
38. árg. Reykjavík 1953 1.—2. tbi. 2Z.vr."~~~
TILRAUNA5TDÐ HÁ5KDLAN5 í MEI NAFRÆÐl, KELDLIM
Sullaveikin á undanlialdi
JJftir P%(Píliion, ÍJjörn JöiýurÉiáon oý -JJiriten ^JJenril
Sullaveiki var áður fyrr á-
kaflega algeng hér á landi, og
er löngum til Islands vitnað
sem „la terre classique" hvað
snertir þennan sjúkdóm. Að
sjálfsögðu vöktu sullir i mönn-
um mesta eftirtektina, en vitn-
eskjan um gífurlega útbreiðslu
sjúkdómsins á seinni hluta 19.
aldar og í byrjun þeirrar 20.
grundvallast fyrst og fremst á
athugunum læknanna Schleisn-
ers (15), Jóns Finsens (3), J.
Jónassens (6) og Guðmundar
Magnússonar (12).
Það er alkunna, að þeir sull-
ir, sem fundust í mönnum hér
á landi, eru hlöðrustigið af
Taenia echinococcus, sem er
bandormur, er lifir venjulega
í þörmum hundsins. Hið sama
blöðrustig og finnst í mönnum,
oftast í lifrinni, finnst einnig
í líkama sauðkindarinnar og
nautgripa, venjulega í lungum
eða lifur (5, 17). Hundarnir fá
svo sina ormasýkingu af því
að éta sollin líffæri úr þessum
dýrum. Hitt liefur af augljós-
um ástæðum naumast eða ekki
komið fyrir, að hundar hafi
fengið ormasýkingu af því að
éta sulli úr mönnum. Taenia
echinococcus hefur því lifað
sínu lífi með því að flytja sig
i sífellu á milli iiunds og jórt-
urdýra. Mannfólkið sýktist svo
af blöðrustigi ormsins við að
éta egg bandormsins, án þess að
slíkt hliðarspor réði nokkru
um áframhaldandi líf dýrsins,
þar eð það dó alltaf út með
manninum.
Auk Taenia echinococcus eru
tveir aðrir bandormar, sem or-
saka sullaveiki i sauðfé hér á
landi, en ekki taka þeir sér að
jafnaði hústað i mannfólkinu.
Báðir lifa í görnum hundsins.
Taenia marginata myndar
venjulega blöðrustig sitt (Cysti-
cercus tenuicollis) i kviðarholi
eða i netju sauðkindarinnar og
er tiltölulega meinlaus. Þessi