Læknablaðið - 01.09.1953, Blaðsíða 24

20
LÆKNABLAÐIÐ
og önnur staðdeyfilyf, sem inni-
halda p-aminobenzoesýru sam-
stæðuna. Af þessu má sjá, að þar
sem sulfonamid á við, þarf að
gefa það fljótt, áður en dauður
vefur eða gröftur hefur mynd-
azt, áður en mögnuð sýking
hefur náð að festa rætur. Sé um
nýrna eða blöðru-infection að
ræða, þarf þvagið að vera lút-
kent. Procain eða skild stað-
deyfilyf má ekki nota með sul-
fonamid.
Penicillin:
Sýklar geta orðið ónæmir
fyrir penicillíni að minnsta
kosti með þrennu móti. Þeir
taka að mynda penicillinase,
sem klýfur penicillín í óvirk
sambönd. Þeir útiloka penicillin
á einhvern óþekktan hált frá
efnaskiptum sínum án þess að
mynda penicillinase. Báðir þess-
ir eiginlegar getaverið hjá sama
sýklastofni. Auk þess geta
sýklar vanizt á penicillin, þann-
ig, að það örvi vöxt þeirra. Sýnt
hefur verið, að slíkt getur
átt sér stað með staphylococca.
(L. P. Garrod 1951). Gram
negativir stafir og fjöldi
saprophyta mynda penicillinase.
1 óhreinum sárum og við þvag-
færainfection geta slíkar bakt-
eríur verulega hindrað verkanir
penicillíns.
Það eru einkum staphvlococc-
ar, streptococcus viridans og
non-hæmolytiskir streptoco-
ccar, sem orðið liafa ónæmir
fyrir penicillíni. Slíkir staphylo-
coccar finnast oft í sjúkrahús-
um, berast á milli sjúklinga
með kronisk sár, þar sem þeir
framleiða penicillinase, sjálfum
sér og öðrum sýklum til varnar.
(M. L. Kock 1952). I sjúkra-
húsum komast þeir oft i kynni
við penicillín, en það er hvatn-
ing fyrir ])á, að mynda meiri
penicillinase. Ekkert samband
er á milli viðnámsþols sýkla
fyrir penicillini og sulphona-
midum.
In vitro hefur tekizt að auka
þol gonococca, meningococca
og hæmolytiskra streptococca
gegn penicillini með því að
rækta marga ættliði á æli, sem
inniheldur stöðugt aukið magn
af penicillini. Á þenna hátt liafa
sýklarnir vanizt svo á penicillín,
að þeir geta vaxið á mörg
hundruð sinnum meira magni,
en þeir upprunalega þoldu.
Samt finnast mjög sjaldan ó-
næmir sýklar af þessum flokk-
um í sambandi við sjúkdóma í
mönnum. Penicillín hefur engin
áhrif á sýkla, þegar efnaskipti
þeirra eru í livíld. Það er t. d.
hægt að geyma næma sýkla í
sterkri penicillinblöndu og salt-
vatni. Sé hins vegar látið nær-
ingarefni þar út í, taka sýklarn-
ir að vaxa og drepast þá jafn-
óðum.
Penicillín verkar hezt á sýkla
í vexti, eða nánar tiltekið, þegar
efnaskipti þeirra eru ör, en sýkl-
arnir þurfa ekki að vera í skipt-