Læknablaðið - 01.09.1953, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ
21
ingu. Á þessu byggist kenningin
um að gefa aldrei bakteriosta-
tisk lyf með penicillíni. Fjöldi
sýklanna hefur engin áhrif á
verkanir penicillíns, heldur ekki
dauður vefur né gröftur að
neinu verulegu leyti, sama gildir
um procain og skild staðdeyfi-
l}Tf. öll síðastnefnd atriði eru
þveröfug við það sem gildir fyr-
ir sulfonamid. Nauðsynlegt er
að hafa þessi atriði í huga vió
notkun lyfjanna, ásamt mörgu
fleira, sem ekki verður skýrt
nánar hér.
1 sambandi við penicillín-með-
ferð eru næmispróf á sýklum
nauðsynlegust, þegar um er að
ræða sýkingu af staph. aureus,
strept. viridans og non-hæmo-
lytiskum streptacoccum.Það má
yfirleitt gera ráð fyrir, að
penicillin verki vel á strept
ococcus hæmolyticus, strpt.
pneumoniae, N. gonarrhoe og N.
meningitides. Flestir gram nega-
tivir stafir, nema H. influenzae
eru ónæmir fyrir penicillini og
margir þeirra mynda penicili-
inase.
Streptomycin:
Næmi sýkla fyrir streptomyc-
ini er óhóð næmi fyrir penicill-
íni og sulfonamid. Streptomyc-
in verkar á sönni tegundir sýkla
og penicillín, en auk þess ó
marga gram negativa stafi.
Frægast er það fyrir verkanir
sínar á M. tuberculosis. Allir
sýklar geta auðveldlega orðið ó-
næmir fyi'ir streptomycini bæði
in vitro og in vivo. T. d. getur
B. coli og aðrir gram negativir
stafir orðið ónæmir fyrir strep-
tomycini eftir að sjúklingurinn
hefur fengið streptomycin í einn
til tvo daga.
Stundum vill svo vel til, að
sýklarnir missa virulens um leið
og þeir verða ónæmir fyrir
streptomycini. Sýklar geta van
izt á streptomjæin og orðið al-
gerl. háðir því, jafnvel ekki vax-
ið nema það sé fyrir hendi. Ef
meningococcum, sem algerlega
eru háðir streptomycini in vitro,
er sprautað í hvítar mýs, hverfa
sýklarnir fljótt og mýsnar
veikjast ekki. Sé hins vegar dælt
í mýsnar streptomycin sarntím-
is meningococcunum eða rétt á
eftir, þá fá mýsnar sepsis og
drepast. — • Fyrir slíka
meningococca er streptomycin
nauðsynlegur vaxtar factor
bæði in vitro og in vivo. (C. P.
Miller at al 1947).
Streptomycin og penicillin
eru samvei’kandi (synergetisk)
in vitro. Sýnt hefur verið að
með því að sameina þessi efni,
er stundum unnt að fá penicillin
til að verka ó gram-negativa
stafi, sem það að jafnaði hefur
engin áhrif á. (S. C. Chopra
et al 1951).
Þar sem aldrei er unnt að
segja fyrir um þol sýkla gagn-
vart streptomycini ætti ætíð að
gera næmispróf áður en lyfið
er gefið. Sumir álíta að strepto-