Læknablaðið - 01.03.1979, Blaðsíða 65

LÆKNABLAÐiÐ
37
og sést af þessu eru sennilega báðir þætt-
irnir, þ.e. beinn þrýstingur á taugavef og
næringarskortur meðvirkandi í báðum
sjúklingahópum. Munur er þó sá, að í P-
hópi er staða hryggjarins ein nóg til að
framkalla einkenni og síðan aflétta þeim,
þar sem í I-hópi verður að líta á næringar-
skortinn sem fyrstu orsök, þar er einkenni
koma fyrst fram við gang.
Óþarfi er að taka fram, að hverjar þær
breytingar, sem verða í hrygg eða mænu-
ganginum sjálfum og sem minnka það rúm,
sem til staðar er fyrir taugavef og æðar,
auka mjög á öll einkenni.
V. Samantekt
Lýst er „intermittent claudication" af
taugatoga og greint frá 6 sjúklingum með
„intermittent claudication“ vegna starf-
rænna truflana í mænutagli. Þröngur
mænugangur á lendasvæði, ríkjandi milli
L III og L V er frumorsök þessara truflana
í mænutagli, en þrengingin gerir eitt af
tvennu: Stuðlar að beinum þrýstingi á
mænutagl frá útbungandi milliliðabrjóski,
er eðlilega verður í réttistöðu hryggjarins,
eða hún nær að valda beinum þrýstingi á
æðar og koma í veg fyrir aukið flæði um
þær, sem nauðsynlegt er við gang. Þessir
þættir eru annars meðvirkandi í því að
framkalla einkenni sjúklinga, en eftir upp-
hafsþætti er sjúklingum skipt í 2 hópa,
þ.e. P-hóp (postural) og I-hóp (iscemisk).
Gerð er nánari grein fyrir þessum þáttum
í framköllun einkenna og af sjúklingunum
6 voru 3 í fyrra hópi en 3 í hinum seinni.
Allir fullnægja sjúklingarnir eðlilega
einkennum um „intermittent claudication“
en einkennum þeirra er síðar nánar lýst
og bent sérstaklega á þau þeirra, er auka
líkur á því að „intermittent claudication“
sé af taugatoga. Lýst er nauðsynlegum
rannsóknum til þess að staðfesta sjúkdóms-
greiningu frekar. Þrengri lendarmænu-
gangur en 15 mm eftir venjulegri röntgen-
mynd getur valdið einkennum en mæling á
myelographiu er marktækari. Afgerandi
sjúkdómsgreining fæst við skurðaðgerð og
hafa 5 sjúklinganna farið í slíka aðgerð.
Eftir laminectomiu beggja vegna á
þrengslastað hefur árangur af meðferð
orðið mjög góður hjá öllum sjúklinganna,
sem undir slíka aðgerð hafa gengist.
Lýst er mikilvægi þess að hafa sjúkdóms-
greiningu þessa í huga þegar blóðstreymis-
truflanir finnast ekki sem orsök fyrir
„intermittent claudication11 og sömuleiðis
þegar brjósklosaðgerðir með hefðbundnum
hætti sýnast litlu breyta um líðan sjúk-
lings. Lýst er ýtarlega mismun við skoðun
og rannsóknir eftir því hvort „intermittent
claudication“ er af taugatoga eða tilkomin
vegna næringarskorts í vöðvum af völdum
blóðstreymishindrana.
Sjúklingur nr. U G.I. Karl. Fæddur 1926.
Sjúklingur hefur haft hækkaðan blþr. til
margra ára og verið á stöðugri meðferð vegna
þess. Annars hefur hann verið frískur og engir
sjúkdómar í ætt hans.
Kvörtun sjúklings er verkur i mjóbaki og
leggur út í mjaðmir. Dofi, sem byrjar í iljum
og skríður upp eftir aftanverðum ganglimum
upp í rasskinnar. Einkenni eru meiri h.megin.
Einkenni hafa verið til staðar frá 30 ára aldri.
Hann hefur engin óþægindi í hvíld eða stöðu,
en þau koma fram, er hann gengur, en lagast
jafnan ef hann hvílir sig. Einkenni hafa farið
vaxandi. Hann getur nú aðeins orðið gengið
200—300 m., en verður þá að hvíla sig, svo
að einkenni líði frá. Honum finnst siðasta árið,
að dofinn i iljum sé að verða nokkuð stöðugur
og lítilsháttar máttleysi sé komið i h.fót. Ekki
versna einkenni þessa sjúklings umtalsvert við
neinn rembing. Sjúklingur hefur verið itarlega
rannsakaður m.t.t. blóðrásarhindrana í gang-
limum. Hjá honum hafa ávallt fundist góð æða-
slög og femoral aortografia hefur verið eðlileg.
Honum hafa ekki batnað einkenni af æðaút-
víkkandi iyfjum.
Neurologisk skoðun er gerð á sjúklingi fyrst
1967 svo skráð sé. Hann hefur neikvætt Laseque
próf og góðar hreyfingar í baki. Létt rýrnun
mælist á h.kálfa og litilsháttar máttleysi af L V
útbreiðslu í h.ganglim, hnéviðbrögð eru eðlileg,
en öklaviðbrögð eru horfin. Hann hefur ekki
Babinski. Aðeins er dregið úr snertiskyni á L V
svæði í h.ganglim. Hann hefur engin óhljóð
yfir æðum og góður æðasláttur er i ganglim-
um.
Við neurologiska skoðun 1971 eru einkenni
lítt breytt frá þvi, sem að framan greinir, en
kvartanir sjúklings eru meiri. Verkir hafa auk-
ist og honum finnst einnig meiri dofi til staðar,
en hann kemur sem fyrr ávallt fram við göngu
og kemst sjúklingur nú ekki nema um 150 m
án þess að verða að stansa og hvila sig, en þá
iíða einkenni hjá.
Sjúklingur er skoðaður eftir áreynslu og
hefur þá mikla verki og dofa sem breiðst hefur
frá iljum upp eftir aftanverðum ganglimum i
rasskinnar. Laseque er jákvæður við 45° beggja
vegna. Verkir eru miklir, dofi finnst beggja
vegna yfir svæðum L V til og með S II. Mátt-
leysi af L V útbreiðslu beggja vegna og öll
sinaviðbrögð horfin i ganglimum. Það eru