Læknablaðið - 01.03.1979, Blaðsíða 27

LÆKNABLAÐIÐ
13
fyrir 1970. Á mynd 1B og töflu II er til
samanburðar getið heildartíma og miðgild-
is hans í nokkrum athugunum erlendis.
Önnur tímabil skiptast svo: Töf sjúklings
1.15 klst., töf læknis 0.35 klst. og töf bíls
0.20 klst.
Töf sjúklings
Reynt var að kanna, hvort eftirfarandi
atriði kynnu að hafa áhrif á töf sjúklings,
sem hér eins og annars staðar er lengst
hinna einstöku tímabila: Kyn, aldur, ein-
stök ár tímabilsins, tími dags er sjúklingur
•/• Patients deláy
— X— CITY HOSPITAI (PRESENT STUDYI
Figure 2: The patients‘ delay, presented as
a cumuJative percentage of patients wlio lmd
sought help at given time after the onset of
symptoms. By comparison, two recent studies.
The initial parts of the curves are simxlar.
Table II: Total délay and patients' delay,
median values.
Year Median total Median
delay, hours patients'
and minutes delay
McNeilly, Pemberton 1968 8.16 1.11
Hackett 1969 3.55
Pantridge 1969 1.40 1.00
Moss, Goldstein 1970 3.20
Gilchrist 1971 4.30 1.30
Shaw 1971 4.00
Simon 1972 2.45 1.30
Walsh 1972 5.40 4.00
Erhardt 1974 3.30 1.35
Kubik 1974 2.00
Cochrane 1976 3.30 1.10
Skæggested 1977 4.00
City Hosp., present study 1978 4.20 1.15
The median values of the total delay and the
patients delay in the present study and several
other recent studies.
veikist, árstíð, dvalarstaður, er einkenni
hófust, sjúkdómseinkenni, sjúkdómsfyrir-
boði, fyrri kransæðastífla, set hjartadreps,
gangur sjúkdóms, fylgikvillar, dauði.
Töf sjúklings er hér svipuð og víðast
annars staðar (mynd 2, tafla II). Konur
virtust nokkuð seinni til að leita sér hjálp-
ar en karlar (miðgildi kvenna 2.00 klst.,
miðgildi karla 1.00 klst., mynd 3A). Ekki
var þessi munur þó staðtölulega marktæk-
ur. Munur á töf eftir aldri var mikill (mynd
3B), 45 mínútur hjá yngsta hópnum, en 3
klukkustundir hjá sjúklingum yfir sjötugt
(p<0.05). E-f litið er á einstök ár tímabils-
ins (mynd 3C) kemur í ljós, að tíminn var
lengstur 1972 (miðgildi 3 klst.), en svipað-
ur seinni 3 árin (miðgildi 0.55 til 1.20). Hér
hefur því orðið marktæk stytting á sjúk-
lingstöf (p<0.05). Ákvörðunartíminn var
lengstur að næturlagi (mynd 3D), 2.20
klst., en skemmstur að kvöldi, 0.55 klst.
(p<0.05). Tími reyndist einnig lengstur að
vetrarlagi (mynd 3E), og var miðgildi 2.10
í desember—febrúar, en 0.55 klst. í júní—
ágúst (ekki marktækt).
Töf sjúklinganna var áberandi styttri,
væru þeir staddir annars staðar en í heima-
húsum í upphafi einkenna (mynd 3F).
Miðgildi var 0.40 á vinnustað, en 1.40
heima (p<0.02).
Hvað sjúkdómseinkenni varðar (mynd
3G), eru öll einkenni hvers sjúklings talin,
þannig að sami sjúklingur er stundum tal-
inn oftar en einu sinni. Töfin reyndist
lengst hjá þeim, sem óljós einkenni höfðu,
eins og við var að búast, og var miðgildi
þeirra 2.00 klst. Skemmst var töfin hjá
þeim, sem leið yfir, 0.20 klst. Fyrirboði
(prodromata) er skýrgreindur sem ein-
kenni, er hófust eða breyttust í mánuðinum
fyrir komu. Fyrirboðinn var angina pec-
toris eða breyting á fyrri angina í 90%
tilvika. Önnur einkenni eins og óljós ein-
kenni í brjósti, mæði, hjartsláttarköst eða
almennur slappleiki voru mun fátíðari, eða
samtals 10%. Fyrirboði hafði ekki mark-
tæk áhrif á töf sjúklings og var miðgildi
með fyrirboða 1.30 en án fyrirboða 1.15.
Þeir, sem aldrei höfðu fengið kransæða-
stíflu áður, leituðu sér fyrr hjálpar (mið-
gildi 1.00 klst.), en þeir, sem höfðu fengið
sjúkdóminn einu sinni áður (miðgildi 2.45
klst.) eða oftar (1.35 klst., p<0.05). Á-