Læknablaðið - 01.03.1979, Blaðsíða 48

28
LÆKNABLAÐIÐ
opinu. Hann vitnar einnig í Maddock og
Coventry, sem lýstu sári í görninni þó
nokkru (several inches) neðan við opið á
gúlnum. Rutherford11 athugaði blæðing-
arnar nánar og fann, að blæðing var oftast
mikil. Hann fann álíka oft dökkrauðar og
ljósrauðar hægðir, en tjöruhægðir í aðeins
7% tilfellanna.
Bólga
Gúlbólga (diverticulitis) hagar sér svip-
að og botnlangabólga og eins og hún, er
sjúkdómurinn svæsnari hjá börnum, og
hlutfallslega fleiri tilfelli af drepi og hol-
sárum en hjá fullorðnum, enda þótt gúl-
bólga sé algengari hjá fullorðnum en börn-
um. f þeim hópi eru tvær stúlkur (5 og 7
ára) og tveir drengir (8 og IOV2 árs).
(17%). Að auki fundust hægfara og bráðar
bólgubreytingar hjá dreng, sem flokkast
sem garnastífla (strangulationsileus). Ætti
því þessi hópur að vera enn stærri
(21,7%).
Garnasmokkun
Þrír drengir (4 mán. og tveir 2V2 árs)
og ein stúlka (4 mán.) höfðu garnasmokk-
un (17%) í einum þessara gúla fannst við
smásjárskoðun, vefjafláki líkur briskirtli
og annar fláki af magaslímhúð, eins og
áður er getið. í hinum þremur gúlunum
var drep, svo vefirnir þekktust ekki.
Meckels-gúll er algeng ástæða til garna-
smokkunar hjá fullorðnum, en ekki hjá
börnum. Garnasmokkun er þó miklu al-
gengari hjá börnum. Brookes:i fann, að af
þeim börnum, sem skorin voru upp vegna
garnasmokkunar á 10 árum, var Meckels-
gúll ástæðan í aðeins 1% tilfellanna, og
þeir, sem höfðu garnasmokkun með
Meckels-gúl, voru allir eldri en 1 árs.
Garnastífla af öðrum ástæðum en garna-
smokkun
Þetta ástand höfðu tveir sjúklingar
(8,7%), 11 mán. drengur með kríueggsstór-
an gúl á löngum stilk, sem hafði lóðast fast-
ur aftur fyrir hengið og upp undir þverrist-
il og kyrkti nær allt smágirnið. Einnig 10
ára stúlka með mjög óvenjulega sjúkdóms-
mynd. Sjá kaflann um aðskotahluti.
Óákveðið (truflaðar þarmahreyfingar)
í þessum flokki eru tvær stúlkur (10 V2
og 11 ára) og 8 ára dengur (13%). Þau
höfðu haft verkjaköst með ógleði af og til í
marga mánuði. Önnur stúlkan hafði aðeins
„ávala útbungun“ út úr þarmaveggnum,
sem var látin kyrr. Bæði Meckels-gúlar og
botnlangar reyndust án sjúklegra breytinga
við smásjárskoðun. Verkjaköstin hættu
aftur á móti eftir uppskurðina hjá annarri
stúlkunni og drengnum. í hina náðist ekki.
Aitken1 hefur lýst svipuðum tilfellum, og
kemur fram með þær tilgátur, að gúllinn
geti valdið truflun á eðlilegri þarmahreyf-
ingu og þar af leiðandi verkjum. Einnig
vitnar hann og Vaage18 í Sibley, sem gat sér
til, að saltsýra og pepsin yllu samdrætti í
þarminum og þar af leiðandi verkjum,
jafnvel þó ekki væri um sármyndun að
ræða, svokölluð Sibley’s dyspepsi eða
dyspepsia Meckeli.
Naflagúll
Tveir drengir (4 og 10 vikna) höfðu
sjúkdóminn í naflanum (8,7%) Annar
hafði rúsínustóran rauðan nabba, sem
klipptur var burt. Nabbinn reyndist gerður
úr dausgarnarslímhúð. Þessi sjúklingur var
ekki skorinn upp. Hinn drengurinn hafði
opin göng úr görn og út í naflann. Sáust
þessi göng vel á röntgenmynd, þegar
sprautað var röntgenþéttu efni inn um
naflann. Drengurinn var skorinn upp og
gangurinn numinn burtu. Gangurinn var
þakinn smágirnisslímhúð og magaslímhúð.
Kviðslit (Littre’s Hemia)
Einn drengur (2V2 árs) hafði innkýlt
nárakviðslit vinstra megin. Hann var skor-
inn upp 2 klst. eftir að hann fór að kvarta
um verki.
Aðskotahlutir
Eina tilfellið (10 ára stúlka) er talið
undir garnastíflu. Tilfellið er mjög óvenju-
legt. Hún hafði haft magaverki og upp-
köst og dreifð eymsli í kvið í tvo daga, en
hafði annars verið hraust fyrir utan sams
konar kast í tvo daga þrem vikum fyrr.
Við aðgerðina sást, að stúlkan hafði garna-
stíflu. Henni olli tappi úr stráum, sem
fyllti alveg Meckels-gúl (á mjóum stilk)
og görnina umhverfis hann á 20 cm. löngu
svæði.
MEÐFERÐ OG AFDRIF
Einn sjúklinganna var ekki skorinn upp,
sá hafði naflagúl. Allir hinir voru skornir