Læknablaðið - 01.03.1979, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
35
„Intermittent claudication" af taugavefs
uppruna er algjörlega sjálfstæð og sérstök
sjúkdómsmynd.8 3 0 ni15 Hún er mjög frá-
brugðin einkennum við venjulegan rótar-
þrýsting, hvort heldur er af völdum
brjósks eða æxla og hún er einnig frá-
brugðin einkennum vegna stöðugs þrýst-
ings á mænutagl. Hún er einnig þann veg
ólík „intermittent claudication", tilkominni
vegna blóðstreymistruflana, að ekki er að
finna neinar breytingar á æðaslætti og
engin óhljóð yfir æðum. Til viðbótar öllum
þeim einkennum og sem táknræn eru fyrir
sjúkdómsástand þetta af taugavefs orsök,
er vert að hafa í huga, að kvartanir sjúk-
lings eru mjög miklar og í engu samræmi
við það, hversu lítið finnst við skoðun í
hvíld og þá alveg sérstaklega ef sjúkrasag-
an er ekki mjög löng. Einkenni við skoðun
koma eingöngu fram eða hafa vaxið mjög
— væru þau til staðar áður — eftir að
sjúklingur hefur gengið. Þetta er að því
leyti ólíkt skoðun á sjúklingum með „inter-
mittent claudication" vegna blóðstreymis-
truflana, að þar má búast við að finna
bæði óhljóð yfir æðum og lélegan æðaslátt
í hvíld og sem ekki hefði breytst umtals-
vert við gang, þrátt fyrir meiri kvartanir
sjúklingsins þar á eftir.
„Intermittent claudication“ af neurogen
uppruna er ekki algeng. Tilkomin frá mænu
er hún sjaldgæf og ríkjandi frá mænu-
tagli.15 Reikna má með, að 2 af hverjum
100 sjúklingum með brjósklos í mjóbaki
hafi intermittent claudication“ frá mænu-
tagli.3 Hinsvegar hafa flestir þessir sjúk-
lingar mjög óljósa sjúkdómsmynd um
brjósklos og tapast því flestir eða lenda í
þeim stóra hópi sjúklinga, þar sem lítil
skýring finnst á einkennum. Sumir eru
þessir sjúklingar taldir hafa andlega orsök
fyrir einkennum sínum. Einnig þetta undir-
strikar nauðsyn þess að hafa 1 huga mögu-
leikann á „intermittent claudication" af
taugatoga ef ekki finnst á henni skýring í
blóðstreymistruflunum og/eða hefðbundn-
ar brjósklosaðgerðir bera ekki tilætlaðan
árangur. Hin táknræna sjúkdómsmynd,
þröngur mænugangur á sneiðmynd af
lendahluta mænugangs, enn frekar stað-
fest með myelografiu, er gæti jafnvel sýnt
algjöra hindrun á rennsli skyggniefnis og
erfið mænustunga, ætti að koma mönnum
á sporið um þessa sjúkdómsgreiningu. Mik-
ilvægi þess að þekkja þessa taugavefsorsök
„intermittent claudicationar" er ekki minna
vegna þess að með algjörri laminectomiu
beggja vegna á hinu þrönga svæði má
lækna sjúklinginn af einkennum sínum og
fyrirbyggja í senn verki og vaxandi skyn-
truflanir og máttleysi, án þess að alvarleg-
ir fylgikvillar komi fram af því að fjar-
lægja svo laminur.3 e 8 15
Frumorsök „intermittent claudicationar"
TAFLA III
Helstu atriöi mismunagreiningar orsaka „in.termittent claudication“.
Einkenni og rannsóknir Niðurstöður við blóð- skort i vöðvum. (vascular orsök) Niðurstöður við truflun í (neurogen orsök) mænutagli
I-hópur P-hópur
Verkur alltaf oftast oftast
orsök álag á vöðva álag á vöðva hypextension
staðsetning kálfar bak, læri, kálfar bak, læri, kálfar
„march" ekki til staðar til staðar til staðar
eðli krampakenndur dysaesthetiskur dysaesthiskur
hverfur við hvíld hvíld stöðubreytingu
Máttleysi sjaldnast sjaldnast sjaldnast
Skyntruflanir sjaldnast yfirleitt til staðar yfirleitt til staðar
Laseque próf neikvætt jákvætt jákvætt
Mænustunga eðlileg oft erfið, hækkað protein oft erfið, hækkað protein
Æðasláttur óeðlilegur eðlilegur eðlilegur
Óhljóð yfir æðum oft engin engin
Röntgenmyndir kalk i æðum breytingar í mjóbaki breytingar í mjóbaki
Aortography sker úr eðlileg eðlileg
Myelography eðlileg sker úr sker úr