Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2007, Blaðsíða 18

föstudagur 30. mars 200718 Fréttir DV
ÁTTA Af ELLEfU sEndihErrUm
dAvíðs póLiTískT rÁðnir
Valgerði Sverrisdóttur utanríkisráð-
herra var afhent bréf á miðvikudag
í síðustu viku þar sem starfsmenn
í utanríkisþjónustunni gagnrýna
pólitískar embættisveitingar ráðu-
neytisins. Bréfið er skrifað í nafni
Starfsmannaráðs flutningsskyldra
starfsmanna í utanríkisþjónustunni
og er undirritað af þeim Auðbjörgu
Halldórsdóttur, Benedikt Jónssyni,
Sigríði Gunnarsdóttur, Jóni Erlingi
Jónassyni, Þórði B. Guðjónssyni
og Jónínu Sigmundsdóttur.
Í bréfinu biðla starfs-
mennirnir til Valgerðar að
standa við stóru orðin
og draga úr pólitískum
embættisveitingum,
sem starfsmennirn-
ir segja hafa aukist á
liðnum árum og skap-
að mismunun milli
þeirra pólitískt ráðnu
og hinna sem ráðnir eru
á faglegum forsendum.
Engin hliðstæða
„Á undanförnum
árum hafa pólitískar
embættisráðningar í ut-
anríkisþjónustunni aukist
til muna. Af forstöðumönn-
um á 23 sendiskrifstofum,
þar sem rekið er sendiráð,
fastanefnd eða aðalræðisskrif-
stofa eða starfsmaður með
sendiherratitil skipaður í
starf hjá alþjóðastofn-
un, voru í mars 2007
tíu pólitískt skip-
aðir eða um
45 pró-
sent,“ segir í bréfinu. Starfsmanna-
ráðið segir að þetta háa hlutfall eigi
sér ekki hliðstæðu í öðrum vest-
rænum ríkjum.
Einnig segir í bréfinu að pólit-
ískt skipaðir sendiherrar sitji leng-
ur í embættum erlendis en faglega
ráðnir kollegar þeirra. Hinir pólit-
ískt ráðnu taki að jafnaði ekki við
skrifstofustjórastörfum í ráðuneyt-
inu, líkt og sendiherrar úr röðum
embættismanna geri. Þetta segir
Starfsmannaráðið vera mismunun.
Ruslakista stjórnmálanna
Eiríkur Bergmann Einarsson
stjórnmálafræðidósent segir að
þessar pólitísku ráðningar hafi
verulega dregið máttinn úr utanrík-
isþjónustunni. „Utanríkisráðuneyt-
ið hefur verið notuð nánast sem
ruslakista fyrir stjórnmálamenn
sem hafa komist að endanum á sín-
um ferli. Þetta keyrði um þverbak í
utanríkisráðherratíð Davíðs Odds-
sonar þegar hann skipaði tíu sendi-
herra, á næstum því jafn mörgum
mánuðum,“ segir hann.
Eiríkur segir að með þessu nái
utanríkisráðuneytið að fæla frá
sér starfsfólk sem hefur mennt-
un, reynslu og metnað til þess að
sinna störfum sem lúta að alþjóða-
samskiptum. „Eðlilegt ferli fyrir
þetta fólk er að hefja störf sem
fulltrúar í ráðuneytinu og vinn-
ur sig síðan upp, öðlast reynslu
og færni og verða á endanum
sendiherrar. Svo lendir þetta
fólk í því að það er alltaf ráðinn
einhver stjórnmálamaður sem
sendiherra.
Opinbert trúnaðarmál
Bréf Starfsmannaráðsins
til Valgerðar var aðeins ætlað
sem innanhússplagg í ráðu-
neytinu. Starfsfólki ráðu-
neyta er jafnan þröngur stakk-
ur sniðinn í samskptum við
fjölmiðla. Hjá starfsmannaráðinu
fengust þær upplýsingar að mál-
ið væri einfalt, starfse-
mennirnir ætl-
uðu sér ekki
að ræða
bréfið
utan veggja ráðuneytisins. Bréf-
ið beindist hvorki gegn einum né
neinum, heldur snerist það um
grundvallarsjónarmið.
Leitað var til nokkurra embættis-
manna í ráðuneytinu og voru svör-
in ávallt á þá leið að þeir gætu ekki
tjáð sig um málið, allra síst vildu
þeir koma fram undir nafni. Engu
að síður kom það í ljós að í ráðu-
neytinu er talið að Starfsmanna-
ráðið hafi ritað bréfið með það fyr-
ir augum að Valgerður gæti síður
tekið sér það fyrir hendur að fylla
utanríkisþjónustuna af fram-
sóknarmönnum á síðustu
öruggu dögum sínum
í embætti utan-
ríkisráð-
herra.
Reynslulausir sendiherrar
Fullyrðing Starfsmannaráðsins
þess efnis að pólitískum ráðningum
hafi fjölgað á síðustu árum á við rök
að styðjast. Davíð Oddsson skipaði
ellefu sendiherra á því rúmlega eina
ári sem hann var utanríkisráðherra.
Þar af voru tveir embættismenn
úr ráðuneytinu sem hættu fljót-
lega. Af hinum níu voru sjö ráðnir
á augljósum pólitískum forsend-
um. Þetta voru þeir Albert Jónsson
og Ólafur Davíðsson sem komu
með Davíð úr forsætisráðuneyt-
inu. Í þessum hópi voru jafnframt
Markús Örn Antons-
son, Guð-
Pólitískt
skiPaður
sendiherra
Pólitískt
skiPaður
sendiherra
SigtRygguR ARi jóhAnnSSOn
blaðamaður skrifar: sigtryggur@dv.is
AlbERt jónSSOn ólAfuR DAvíðSSOn
„Utanríkisráðuneyt-
ið hefur verið notuð
nánast sem rusla-
kista fyrir stjórn-
málamenn sem hafa
komist að endanum
á sínum ferli. Þetta
keyrði um þverbak
í utanríkisráðherra-
tíð Davíðs Oddsson-
ar þegar hann skip-
aði tíu sendiherra,
á næstum því jafn
mörgum mánuðum.“
föstudagur 19. janúar 200714 Fréttir DV
Þrettán sendiherrar án sendiráða
tæpur helmingur allra sendiherra Íslands er við skrif stofustörf
Þrettán sendiherrar vinna nú í
utanríkisráðuneytinu við Rauðar­
árstíg og hafa ekkert sendiráð. Þetta
er tæpur helmingur allra sendi­
herra Íslands, en þeir eru alls þrjá­
tíu. Á þessu kjörtímabili hafa verið
skipaðir sautján nýir sendiherrar.
Davíð Oddsson skipaði tíu þeirra
á því rúma ári sem hann var utan­
ríkisráðherra. Halldór Ásgrímsson
skipaði fimm og Geir H. Haarde
tvo. Á sama tíma hafa átta sendi­
herrar látið af störfum og nokkrir
starfsmenn sendiráða hafa flust til
innan utanríkisþjónustunnar.
Lágmark þriðjungur
sendiherra heima
Sú hefð hefur skapast í utanrík­
isþjónustunni að hver sendiherra
starfi í fjögur til fimm ár í einu
landi, flytjist um set og starfi í fimm
ár í öðru landi, komi loks til Íslands
og vinni í fjögur til fimm ár í utan­
ríkisráðuneytinu. Þannig er það
viðtekin venja að í það minnsta
þriðjungur allra sendiherra sé á
Íslandi, án sendiráða.
Ráðuneytið heldur úti 29 sendi­
skrifstofum í 20 löndum. Þar af
eru sex skrifstofur sem heyra und­
ir Þróunarsamvinnustofnun Ís­
lands og aðrar sex skrifstofur sem
tilheyra fastanefndum og ræðis­
mannsskrifstofum.
Margvísleg verkefni
Þeir sendiherrar sem heima
sitja vinna að ýmsum verkefn­
um í utanríkisráðuneytinu. Til að
mynda gegnir Júlíus Hafstein stöðu
skrifstofustjóra ferðamála­ og við­
skiptaþjónustu á meðan Berglind
Ásgeirsdóttir er skrifstofustjóri
viðskiptaskrifstofu og Benedikt
Jónsson starfsmaður viðskipta­
skrifstofu. Eiður Guðnason er
skrifstofustjóri upplýsinga­, menn­
ingarmála og ræðistengsla. Helgi
Ágústsson er við sérstök störf.
Utanríkisráðuneytið eykur
eyðsluna
Það kostaði 2,5 milljarða króna
að reka sendiráð og aðalskrifstof­
ur utanríkisráðuneytisins á síðasta
ári. Þetta er þriðjungur þeirrar fjár­
hæðar sem ráðuneytinu var ætluð
á síðasta ári samkvæmt fjárlögum.
Heildarútgjöld ráðuneytisins voru
þá sjö og hálfur milljarður.
Eins og fram hefur komið hafa
útgjöld utanríkisráðuneytisins
aukist um 75 prósent á kjörtíma­
bilinu. Þetta er mesta útgjalda­
aukning allra ráðuneyta á þessu
tímabili. Næst kemur félagsmála­
ráðuneytið með 40 prósenta út­
gjaldaaukningu.
800 milljóna fasteign í Tókýó
Fasteign fyrir sendiráð Íslands í
Tókýó kallaði á 800 milljóna króna
aukafjárveitingu. Rekstur sendiráðs­
ins þar kostar 113 milljónir króna á
ári. Þessi útgjöld voru gagnrýnd við
afgreiðslu fjárlaga haust­
ið 2001 og sagði Ög­
mundur Jón­
asson,
Vinstri­
hreyf­
ing­
unni ­ grænu framboði, meðal
annars að þessi fjárfesting
benti til þess að Halldór Ás­
grímsson væri ekki í tengsl­
um við íslenskan raun­
veruleika og væri orðinn
of mótaður af fínum hót­
elum.
Nú hefur verið ákveð­
ið að opna aðalræðisskrif­
stofu Íslands í Færeyjum.
Það verður fyrsta sendiskrif­
stofa erlends ríkis í Færeyjum.
Fjárútlát vegna öryggisráðs
Þegar Norðmenn náðu kosn­
ingu í ráðið árið 2000 lýsti Hall­
dór Ásgrímsson því yfir að barátta
Norðmanna hefði kostað mikið fé
og það ylli honum áhyggjum með
tilliti til framboðs Íslendinga. Einar
Oddur Kristjánsson reið á vaðið og
taldi að kostnaðurinn gæti hlaupið
á bilinu 800 til 1000 milljónir. Lang­
mest af útgjaldaaukningu utanrík­
isráðuneytisins fellur undir margs
konar þróunarmál og aðstoð.
Það er talið skipta máli við
framboð til öryggisráðsins að við­
komandi ríki hafi staðið rausnar­
lega að þróunaraðstoð og þróun­
arsamvinnu. Samkvæmt samþykkt
allsherjarþings Sameinuðu þjóð­
anna frá 1970 er miðað við að
ríkar þjóðir leggi 0,7 prósent af
landsframleiðslu til þróunarmála.
Íslendingar eru komnir hálfa leið
að þessu marki, meðal annars fyrir
tilstilli Þróunarsamvinnustofnunar
Íslands.
sendiherrar geirs
Grétar Már Sigurðsson,
ráðuneytisstjóri utanríkisráðuneytis
Stefán Lárus Stefánsson, sendiherra gagnvart
Evrópuráði í Strassborg
sendiherrar davÍðs
Albert Jónsson, Washington
Guðmundur Árni Stefánsson, Stokkhólmi
Hannes Heimisson, Helsinki
Helgi Gíslason, hættur
Kristján Andri Stefánsson, eftirlitsstofnun EFTA, ESA
Markús Örn Antonsson, Ottawa
Ólafur Davíðsson, Berlín
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir, Pretoría
Sveinn Á. Björnsson, hættur
Sighvatur Björgvinsson,
Þróunarsamvinnustofnun Íslands
sendiherrar halldórs
Bergdís Ellertsdóttir,
skrifstofustjóri alþjóðaskrifstofu
Berglind Ásgeirsdóttir,
skrifstofustjóri viðskiptaskrifstofu
Guðmundur Eiríksson, í leyfi
Stefán Skjaldarson, Ósló
Tómas Ingi Olrich, París
SIGTryGGUr JÓHAnnSSOn
blaðamaður skrifar: sigtryggur@dv.is
Utanríkisráðuneytið tæpur
helmingur allra sendiherra þessa
lands vinnur í utanríkisráðuneyt-
inu við rauðarárstíg. nú vinna þar
þrettán sendiherrar.
Valgerður Sverrisdóttir Hefur
nú verið utanríkisráðherra í rétt
rúmt hálft ár. Hún hefur ekki
ennþá skipað sendiherra.
Geir H. Haarde Bætti
tveimur sendiherrum í liðið.
Hann var utanríkisráðherra í
átta og hálfan mánuð.
DV Fréttir föstudagur 19. janúar 2007 15
el i ll se i e Ísl s e i s if st f st f Í reykjavÍk sendiherrar Íslands á ÍslandiBenedikt Jónsson, viðskiptaskrifstofu
Bergdís Ellertsdóttir, skrifstofustjóri alþjóðaskrifstofu
Berglind Ásgeirsdóttir, skrifstofustjóri viðskiptaskrifstofu
Eiður Guðnason, skrifstofustjóri upplýsinga-,
menningarmála og ræðistengsla
Elín Flygenring, prótokollstjóri
Grétar Már Sigurðsson, ráðuneytisstjóri utanríkisráðuneytis
Helgi Ágústsson, við sérstök störf
Hörður H. Bjarnason, alþjóðaskrifstofu
Jón Egill Egilsson, skrifstofustjóri varnarmálaskrifstofu
Júlíus Hafstein, skrifstofustjóri ferðamála- og viðskiptaþjónustu
Kornelíus Sigmundsson, alþjóðaskrifstofu
Sighvatur Björgvinsson, Þróunarsamvinnustofnun Íslands
Sigríður Ásdís Snævarr, skrifstofu ráðuneytisstjóra
Þorsteinn Ingólfsson, skrifstofu ráðherra
Ámælisvert að hygla mönnum
„Þarna hefur átt sér stað gríð-
arlegur vöxtur og auðvitað verð-
ur maður hugsi yfir því,“ segir
Steingrímur J. Sigfússon. Hann
er fulltrúi Vinstrihreyfingarinn-
ar - græns framboðs í utanríkis-
málanefnd. Steingrímur telur að
athuga þurfi skýringarnar á bak
við hverja einstaka ráðningu, því
sumar þeirra geti átt rétt á sér en
aðrar ekki.
„Í einhverjum tilvikum eru
þarna menn sem hafa ver-
ið dubbaðir upp til sendiherra
vegna þess að þeir voru komnir á
þann aldur að farið er að styttast í
eftirlaun hjá þeim og það er verið
að gera vel við þá. Þá finnst mér
menn vera komnir út í það að
hygla mönnum meira en nokkur
rök eru fyrir. Það er að sjálfsögðu
ámælisvert,“ segir Steingrímur.
„Hins vegar eru í einhverj-
um tilvikum menn hér heima
sem sinna sendiráðum erlendis
og það er kannski ekkert at-
hugavert við það. Í raun er
heldur ekkert athugavert við
að sendiherra sem kemur
hingað heim til þess að sinna
ráðuneytisstjórastarfi eða
einhverju slíku haldi sínum
sendiherratitli.“
Halldór Ásgrímsson Í tíð sinni
sem utanríkisráðherra skipaði
Halldór fimm sendiherra. Hann
var utanríkisráðherra í sextán
mánuði.
Davíð Oddsson Var
aðsópsmestur utanríkisráð-
herra á kjörtímabilinu. Hann
réð tíu sendiherra til starfa á
því rétt rúma ári sem hann var
utanríkisráðherra.
föstudaginn 19. janúar.
er dagblað
Fimmtudagurinn 22. febrúar er merkur dagur -
þá verður dV aftur að dagblaði
DV kemur framvegis út mánudaga, þriðjudaga,
miðvikudaga, fimmtudaga og föstudaga
F r j á l s t , ó h á ð d a g b l a ð
brautarholti 26 105 reykjavík
Sími: 512 7000
Fréttaskot: 512 7070
dv.is