Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2007, Blaðsíða 22

föstudagur 30. mars 200722 Helgarblað DV
F
yrir fjórum árum misstu
vinstri grænir einn af sex
þingmönnum sínum eftir
dálítið fylgistap frá kosning-
unum fjórum árum áður.
Nú virðast flokksmenn hins vegar ör-
uggir um að fagna stórsigri í kosning-
unum í maí. Skoðanakannanir gefa
til kynna að um fjórði hver kjósandi
hyggist greiða flokknum atkvæði sitt
og að hann geti orðið næststærsti
flokkurinn á þingi. Steingrímur seg-
ir ekkert eitt standa að baki þessum
góða árangri.
,,Í fyrsta lagi þakka ég hann góðri
og stöðugri uppbyggingu okkar sem
stjórnmálaafls. Liðsmönnum okk-
ar hefur fjölgað mikið, forystusveit-
in hefur breikkað, við höfum fengið
bylgju nýrra fylgismanna til liðs við
okkur og það sést í forystu- og fram-
bjóðendasveit okkar. Þar ber mikið á
ungu fólki, ekki síst glæsilegum kon-
um, og það hefur smitað út frá sér. Í
öðru lagi tel ég að við höfum á okk-
ur nokkuð gott orð sem trúverðugur
stjórnmálaflokkur. Við erum heið-
arleg í okkar pólitík, við reynum að
vera sjálfum okkur samkvæm og fólk
ber virðingu fyrir því. Sem dæmi vil
ég nefna umhverfismálin, við eigum
stóran þátt í því að andrúmsloftið í
kringum þau hefur breyst. Fólk virðir
það að við stóðum í báða fætur þegar
slagurinn var sem harðastur og allir
voru á móti okkur. Við njótum þess
nú að málefnin sem við höfum bor-
ið fyrir brjósti; umhverfismálin, jafn-
réttismálin, róttækar aðgerðir í kven-
frelsismálum og áhersla á norrænt
velferðarkerfi eru núna mikið til um-
ræðu. Við höfum fjallað um þessi
mál á þann hátt að fólk treystir okkur
sem málsvörum sínum. Það sést best
á því að hræðsluáróður andstæðing-
anna hefur ekkert bitið.“
Mörg og brýn verkefni
Steingrímur leggur áherslu á að
eitt brýnasta verkefnið sé að bæta
hag öryrkja og gamals fólks og segir
alltaf stóran hluta þessa hópa búa við
óviðunandi kjör. Vissulega hafi ýmis-
legt verið gert til bóta en samt vanti
mikið upp á að þessir hópar hafi náð
því að halda í við aðra, sérstaklega í
ljósi aukins ríkidæmis í landinu.
,,Fólk er reitt og það er af hinu
góða, því það sýnir að réttlætiskennd
almennings er óbrengluð. Fólk horf-
ir á velmegunina, ríkidæmið og um-
svifin í samfélaginu og spyr í forundr-
an hvers vegna ekki sé hægt að bæta
aðstæður aldraðra, öryrkja, fátækra
barna og barnafjölskyldna á Íslandi.
Vinstri grænir hafa barist hatramm-
lega fyrir gjaldfrjálsum leikskólum,
sem væri geysilega góð kjarabót og
stuðningur við barnmargar, fátækar
fjölskyldur. Samfélagið gerir kröfur
til þess að það verði tekið á þessum
málum og þessi fátækt verði upp-
rætt í okkar ríka landi. Í bók minni,
Við öll - íslenskt velferðarsamfélag
á tímamótum, fjalla ég um vaxandi
misskiptingu og velti því fyrir mér
hvert íslenskt samfélag stefnir. Mik-
ilvægt er að einfalda spurningarn-
ar, gæta þess að þvæla málin ekki
um of og forðast að láta þau leys-
ast upp í rifrildi um tölur. Spurning-
in er einfaldlega sú hvort við viljum
að hér sé traust, norrænt velferðar-
samfélag eða hvort við séum sátt við
það að halda áfram að ,,ameríkanís-
era“ þjóðfélagið á fullum hraða eins
og gert hefur verið. Það velkist eng-
inn í vafa um það hvorum megin við
stöndum. Ég hef sem mikill Norður-
landasinni reynt að halda uppi mál-
svörn fyrir norrænu samfélagsgerð-
inni og andmælt róginum um að
hún sé á fallanda fæti og þung í vöf-
um. Sannleikurinn er sá að það er
hvergi í heiminum betra að búa en
í opnu, lýðræðislegu, norrænu vel-
ferðarsamfélagi og til Norðurland-
anna er litið öfundaraugum um all-
an heim. Þar dáist fólk að því hvað
norrænum þjóðum hefur tekist vel
að sameina velferð, öflugt atvinnulíf,
nýsköpun og samkeppnishæfni. Því
miður er okkur Íslendinga að reka í
burtu frá þessu. Ég er nýkominn frá
Danmörku, þar sem ég hitti meðal
annars unga, íslenska námsmenn
og það var sláandi að hlusta á þetta
unga fólk tala um hversu miklu auð-
veldara það er fyrir barnafólk að vera
í námi í Danmörku en hér heima. Í
Danmörku er ókeypis barnapössun,
hærri húsaleigubætur, lægri hús-
næðiskostur og ókeypis heilsugæsla.
Það þyrmir yfir mig þegar ég hugsa til
þeirra breytinga sem hafa átt sér stað
hér á landi og gera ungu námsfólki
með börn á framfæri miklu erfið-
ara fyrir nú en áður. Við vinstri græn
viljum snúa við blaðinu og reyna að
byggja íslenska velferðarsamfélagið
upp á nýjan leik með það að mark-
miði að koma því í fremstu röð þess
sem gerist á Norðurlöndunum í stað
þess að dragast aftur úr.“
Hætta á því að kraftarnir
dreifist um of
Tveir nýjir flokkar, Íslandshreyf-
ingin - lifandi land og framboð eldri
borgara bjóða fram í komandi al-
þingiskosningum. Steingrímur segir
að í rauninni sé ekkert nema gott um
það að segja að menn vilji láta reyna
á stuðning við ákveðin málefni og
bjóði sig fram. Hann sé síðasti mað-
urinn til þess að amast við því.
,,Vissulega veltir maður því fyr-
ir sér hvort þessi nýju framboð leiði
til þess að kraftarnir dreifist um of og
gætu mögulega orðið til þess að at-
kvæði falli dauð. Sú hætta fylgir að
það geti þjónað ríkisstjórninni. Þess-
ir flokkar eru vissulega samherjar
okkar sem fyrir erum í stjórnarand-
stöðunni að því leyti til að þau eru
ósátt við stjórnarstefnuna. En með
tilurð þeirra tekst okkur kannski ekki
í nægilega miklum mæli að færa fylgi
frá stjórnarblokkinni yfir til okkar
heldur verður niðurstaðan fyrst og
fremst sú að fleiri skipta sama hluta
kökunnar á milli sín. Ef við ætlum að
ná árangri í vor og knýja fram breyt-
ingar þarf að fella ríkisstjórnina. Úti
í þjóðfélaginu er gríðarmikill áhugi
fyrir breytingum. Samkvæmt skoð-
anakönnunum mælist ríkisstjórnin,
sem lagði af stað með um 60% fylgi,
langt undir því og er iðulega fallin.
Staðan er því mjög spennandi og við
erum nær því en nokkru sinni fyrr að
koma þessari ríkisstjórn frá. Til þess
að svo verði þarf að vera í boði trú-
verðugur valkostur og þá er kannski
ekki endilega víst að það þjóni þeim
markmiðum að dreifa kröftunum um
of. Þannig fylgja bæði plúsar og mín-
usar þessum nýju framboðum. Við
erum ánægð með fjölgun í hópi tals-
manna náttúruverndar og umhverf-
ismála og þeirra sem bjóða fram fyrir
aldraða og öryrkja. Þeir sem berjast
fyrir hagsmunum þessara hópa eru
samherjar okkar að því leyti til. Við
bíðum og sjáum hvað setur og eitt er
víst að við ætlum ekki í karp eða vera
með ónot í garð þessara framboða.
Fólk hefur rétt til þess að bjóða fram
og láta reyna á stuðning sinn og við
treystum kjósendum til þess að meta
hvað er skynsamlegast að gera þegar
upp er staðið.“
Vilja fresta stóriðjufram-
kvæmdum
Steingrímur segir Vinsti græna
vilja fresta frekari stóriðjufram-
kvæmdum í nokkur ár og nota
tímann til annars.
,,Í fyrsta lagi fær náttúran grið
á meðan og hagkerfið tíma til þess
að jafna sig. Við viljum ná niður
þenslunni, verðbólgunni og við-
skiptahallanum og innleiða jafn-
vægisaðstæður í þjóðarbúskapnum
á nýjan leik. Um leið skapast oln-
bogarými fyrir annað atvinnulíf, ný-
sköpun og þróun og við lítum á þessi
mál í samhengi. Atvinnugreinar, sem
stóriðjuþenslan er að ryðja úr landi,
munu fá að dafna á nýjan leik og það
verður pláss í hagkerfinu fyrir mik-
ilvæg mál, svo sem stórátak í sam-
göngumálum þar sem framkvæmdir
hafa verið skornar niður á hverju
ári um tvo milljarða vegna stóriðju-
þenslunnar. Það verður auðvitað ekki
allt gert í einu; þetta er ákvörðun og
val um það í hvers konar fjárfesting-
um og hvers konar framkvæmdum
við viljum standa hverju sinni. Okkur
finnst einfaldlega meira en nóg kom-
ið af stóriðju í bili. Við viljum nota
tímann til þess að ljúka við ramma-
áætlun og friðlýsa þau svæði, vatns-
föll og háhitasvæði sem við viljum
ekki láta hrófla við. Að því loknu get-
um við farið að taka ákvarðanir um
hvernig, hvar, hvenær og í þágu hvers
við viljum nýta landið.Við viljum ekki
hætta að nýta orkuna, allt slíkt tal er
bara blekkingaráróður andstæðinga
okkar. Við erum áhugasöm um að
nýta orkuforðann á skynsamlegan
hátt í þágu sjálfbærs orkubúskapar.
Að sjálfsögðu verður þá virkjað, til
dæmis til þess að framleiða innlent
eldsneyti í stað bensíns og olíu. Það
er ekkert vandamál að gera það án
umhverfisfórna.“
Um kosningu Hafnfirðinga á laug-
ardag um stækkun álvers í Straumsvík
segir Steingrímur bæði staðbundin
og almenn rök fyrir kosningunni.
,,Staðbundnu rökin eru auðvitað þau
að það er fáránlegt að ætla að reisa
eitt stærsta álver landsins, ef ekki í
Evrópu allri, í vaxandi íbúabyggð.
Þar með yrði rekinn fleygur í heppi-
legasta framtíðarbyggingarland höf-
uðborgarsvæðisins sem er auðvitað
suður með sjó. Þar er tvöföld hrað-
braut með mislægum gatnamótum
í uppbyggingu sem mun auðvelda
tengingu vaxandi byggðar sem teygir
sig suður með ströndinni. Það er eðli-
leg þróun að byggðin á Suðurnesjum
og höfuðborgarsvæðinu verði sam-
vaxin. Svo eru vitaskuld almenn rök
á móti því að stækka álverið. En það
er mikilvægt að menn hafi í huga að
með kosningunni eru Hafnfirðingar
eingöngu að svara fyrir sitt leyti
spurningu sem að þeim snýr. Ef þeir
segja nei kemur stækkunin vita-
skuld ekki til greina, þá liggur fyrir
meirihlutaandstaða við stækkunina
og áhrif hennar á skipulag sveitar-
félagsins. Þar með væri málinu lok-
ið. Ef þeir svara játandi er ekki þar
með sagt að málið sé afgreitt í heild
sinni því þeir hafa aðeins svarað því
sem að þeim snýr. Ef fólk hefur þetta
á hreinu er ekkert nema gott um
þessa kosningu að segja og ég treysti
á dómgreind Hafnfirðinga og því að
þeir komist að skynsamlegri niður-
stöðu. En ég vil koma því að að mér
ofbýður að erlent stórfyrirtæki skuli
geta mokað óheftum fjármunum í
áróður og beiti sér af hörku í lýðræð-
islegum borgarakosningum þar sem
búið er að stofna samtök með og á
móti viðkomandi málstað. Auðvitað
á að láta þau um málflutninginn og
skipa þessu stórfyrirtæki að halda sig
á mottunni og koma þannig í veg fyr-
ir að þetta stórfyrirtæki geti gert til-
raun til þess að kaupa niðurstöðu
kosninganna með auglýsingaflóði og
alls kyns áróðri.“
Mikilvæg verkefni bíða ríkis-
stjórnarinnar
Steingrímur segir forgangsröð-
un Vinstri grænna liggja ljósa fyrir ef
þau taka þátt í því að mynda nýja rík-
isstjórn.
,,Fyrir utan stöðvun frekari stór-
iðjuframkvæmda og verulegar um-
bætur í velferðarkerfinu til aldraðra,
öryrkja og barnafjölskyldna vildi ég
sjá gjörbreyttar áherslur á málefni
landsbyggðarinnar. Ég var nýlega á
ferð um sunnanverða Vestfirði og var
hálfdasaður eftir að hafa varið tíma
með fólkinu sem þar býr og skynja
hvernig því finnst það hafa verið svik-
ið. Ég vil blása þessu fólki aftur bjart-
sýni og tiltrú í brjóst og það er ekki
seinna vænna að taka til hendinni ef
menn vilja ekki horfa á heilu byggða-
lögin leggjast í eyði. Ríkisstjórnin hef-
ur verið með eindæmum metnað-
ar- og úrræðalaus hvað varðar hina
almennu byggðastefnu. Mikilvægast
af öllu er að við Íslendingar hefjum
yfirvegaða umræðu um stærstu við-
fangsefnin sem bíða samfélagsins
í framtíðinni. Ég gæti alveg hugsað
mér, sem forystumaður í ríkisstjórn,
að koma á fót hugmyndaframtíðar-
banka, jafnvel framtíðarnefnd, eins
og er víða við lýði í nágrannalöndun-
um. Þar yrði vettvangur fyrir hugsuði
og forystufólk úr ýmsum greinum til
að koma saman og reifa stærstu við-
fangsefni komandi ára og áratuga,
svo sem þróun samfélagsins, stöðu
viðkomandi ríkja í þjóðafjölskyld-
unni og samfélagi þjóðanna. Það er
svo mikill hraði í samfélaginu og ég
held að við hefðum mjög gott af því
að setjast niður saman; stjórnmála-
menn, fræðasamfélagið, vinnuveit-
endur og forystumenn úr atvinnulíf-
inu og verkalýðshreyfingunni til þess
að fara yfir hlutina. Það hefur margt
gott gerst í okkar kraftmikla samfélagi,
það er gríðarleg ferð á hlutunum, en
hraðinn getur líka verið hættulegur
og of mikið af því góða. Menn mega
ekki fara fram úr sjálfum sér og við
megum ekki gleyma þeim sem ekki
ráða við tempóið. Markmiðið hlýtur
að vera samfélag þar sem við getum
öll lifað saman með reisn alla ævina.
thorunn@dv.is
Steingrímur J. Sigfússon, alþingismaður og formaður Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs er reyndur
stjórnmálamaður. Hann hefur setið á Alþingi frá árinu 1983 og gegnt bæði embætti samgönguráðherra og land-
búnaðarráðherra. Fylgi vinstri grænna hefur aukist verulega að undanförnu og mælist flokkurinn iðulega með
um fjórðung atkvæða. Steingrímur leiðir flokkinn í Norðausturkjördæmi þar sem fylgi flokksins er mest.
Bitlaus hræðsluáróður
stjórnarflokkanna
Steingrímur J. Sigfússon
n 1955: steingrímur J. sigfússon fæðist á
gunnarsstöðum í Þistilfirði.
n 1976: stúdentspróf frá menntaskólanum
á akureyri.
n 1975-1976: fulltrúi nemenda í skólaráði
menntaskólans á akureyri.
n 1978-1980: Í stúdentaráði.
n 1981: Próf í jarðfræði frá Háskóla Íslands.
n 1982: Próf í kennslu- og uppeldisfræði
frá Háskóla Íslands.
n 1983-1987: Í stjórnarnefnd ríkisspítal-
anna.
n 1987-1988: formaður þingflokks al-
þýðubandalagsins.
n 1984: Kjörinn í samstarfsnefnd með fær-
eyingum og grænlendingum um sam-
eiginleg hagsmunamál.
n 1984 og 1986: sat þing alþjóðaþing-
mannasambandsins.
n 1985-1988 og 1991-1995: Í Vestnorræna
þingmannaráðinu.
n 1988-1991: Landbúnaðar-og sam-
gönguráðherra.
n 1989-1995: Varaformaður alþýðubanda-
lagsins.
n 1991: sat á allsherjarþingi sameinuðu
þjóðanna.
n 1991-1995: Í Íslandsnefnd Vestnorræna
ráðsins.
n 1995-1988 og 1998-: Í Íslandsdeild Norð-
urlandaráðs.
n 1998: formaður flokkahópa vinstri
sósíalista í Norðurlandaráði síðan 1998.
n 1990-2000: formaður Norræna ráðsins
um málefni fatlaðra.
n 1991-1998: Í sjávarútvegsnefnd (formað-
ur 1995-1998), efnahags- og viðskipta-
nefnd 1991-1999, utanríkismálanefnd
1999, félagsmálanefnd 1999-2003, sér-
nefnd um stjórnarskrármál 2004-2005.
n 1999: formaður Vinstrihreyfingarinnar
græns framboðs frá stofnun flokksins í
febrúar 1999.
n 2003: alþingismaður í Norðurlandskjör-
dæmi eystra síðan 2003.
n 2005: Í stjórnarskrárnefnd frá 2005.
Sannleikurinn er sá
að það er hvergi í
heiminum betra að
búa en í opnu, lýðræð-
islegu, norrænu vel-
ferðarsamfélagi og til
Norðurlandanna er
litið öfundaraugum
um allan heim. Þar
dáist fólk að því hvað
norrænum þjóðum
hefur tekist vel að sam-
eina velferð, öflugt
atvinnulíf, nýsköpun og
samkeppnishæfni. Því
miður er okkur Íslend-
inga að reka í burtu frá
þessu.