Læknablaðið - 15.10.1989, Blaðsíða 20

288
LÆKNABLAÐIÐ
Table I. Carcinoid tumors of the appendix 1955-1984.
Distribution by year of diagnosis.
Year N
1955-59 ..................................... 7
1960-64 .................................... 12
1965-69 ..................................... 11
1970-74 .................................... 20
1975-79 .................................... 12
1980-84 ..................................... 16
Total ' 78
Table II. Carcinoid tumors of the appendix 1955-1984.
Distribution by age and sex.
Age Females Males Total
1-10 ..................... 5 3 8
11-20 ................... 18 3 21
21-30 ................... 16 6 22
31-40 .................... 7 2 9
41-50 .................... 7 2 9
51-60 .................... 4 2 6
61-70 .................... 1 1 2
71-80 .................... 1 - 1
Total 59 19 78
Table III. Carcinoid tumors of the appendix 1955-1984.
Indication for operation and histological diagnosis.
Histological diagnosis
Tumor and
acute append- Tumor and
Indication Only tumor icitis serositis Total
Acute appendicitis .. 7*) 26 7 40
Recurrent abdominal pain 19 19
Incidental .... 19 - - 19
Total 45 26 7 78
*) One patient had appendicocecal intussusception and necrosis of the
appendix.
Table IV. Carcinoid tumors of the appendix 1955-1984.
Location of tumor and histological diagnosis.
Histological diagnosis
Tumor and
acute append-
Location Only tumor icitis Total
Proximal third......... 3 2 5
Middle third........... 5 5 10
Distal third.......... 40 16 56
Unknown................ 4 3 7
Total 52 26 78
Fjöldi tilfella á 5 ára tímabilum er sýndur í
töflu I.
Skipting hópsins eftir aldri og kyni er sýnd
í töflu II. Meirihluti sjúklinga eða 76%
voru konur og aldursdreifing var 4-72 ár.
Meðalaldur var 29 ár, sá sami hjá konum og
körlum. Böm undir 16 ára aldri voru 18 og 14
þeirra (78%) voru stúlkur.
Ábendingar botnlangatöku og vefjagreiningar
eru sýndar í töflu III. Algengasta ábendingin
var grunur um bráða botnlangabólgu eða
hjá 40 sjúklingum (51%). Þeir sjúklingar
höfðu venjuleg einkenni þess sjúkdóms. Hjá
19 sjúklingum (24%) var botnlangi tekinn
í leiðinni (en passant) við aðrar aðgerðir.
I þeim hópi voru 16 konur þar af 13 sem
gengust undir kvensjúkdómaaðgerðir. Loks
voru 19 sjúklingar þar sem botnlangi var
tekinn vegna þrálátra kviðverkja og var
þá ýmist gerð bráð eða valin aðgerð. Þeir
vom á aldrinum 4-32 ára, konur voru 12.
Að undanskildum ósértœkum kviðverkjum
sem höfðu staðið mjög mislengi var ekki að
finna neitt sameiginlegt í sjúkrasögu eða við
klíníska skoðun hjá þeim. Botnlangataka var
eina aðgerðin sem gerð var.
Niðurstöðum vefjagreiningar var skipt í þrjá
hópa (tafla III) eftir því hvort greina mátti
bráða botnlangabólgu eða holhimnubólgu á
yfirborði botnlanga auk krabbalíkis. I hópnum
með holhimnubólgu vom einungis konur á
aldrinum 15-32 ára.
Krabbalíki greindist ekki fyrir skurðaðgerð hjá
neinum sjúklingi. Sú greining kom þó fram
hjá skurðlækni eftir aðgerð í fimm tilfellum
og hjá öðrum fimm var lýst hnút í botnlanga
þó ekki komi fram hvort krabbalíki var haft
í huga. Samtals em þetta 10 tilfelli (13%).
Æxlinu var lýst við meinafræðilega skoðun
botnlangans með berum augum í 36 tilfellum
(46%).
Staðsetningu œxlis í botnlanga var hægt
að ákvarða hjá 71 sjúklingi (tafla IV).
Var það í fjærþriðjungi hjá 56 (79%), í
miðþriðjungi hjá 10 og í nærþriðjungi í 5
tilfellum. í þeim 15 tilfellum þar sem æxlið
var í mið- eða nærþriðjungi var jafnframt bráð
botnlangabólga hjá 7.
Stœrðardreifng æxla er sýnd í töflu V. Þau
mældust frá 0,05 til 1,4 cm, meðalstærð
0,6 cm, staðalskekkja ±0,04 cm. Enginn
marktækur munur var á meðalstærð æxla