Læknablaðið - 15.10.1989, Síða 29

LÆKNABLAÐIÐ
297
60% af því sem ætla mætti ef fjöldi SDS væri
notaður sem mál fyrir algengið. Þetta skýrist
meðal annars af því, að margir einstaklingar fá
fleiri en eina tegund af geðlyfjum. Auk þess
svarar fjöldi ávísaðra SDS í þessum mánuði
ekki endilega til eins mánaðar notkunar.
Þannig er algengi notkunar sefandi lyfja
meira en ætla mætti af fjölda SDS, algengi
notkunar róandi lyfja svipað hvorri aðferðinni
sem beitt er, en algengi notkunar svefnlyfja
og geðdeyfðarlyfja er töluvert lægra en fjöldi
SDS gefur til kynna.
A mynd 1 er sýnt hvemig algengi
geðlyfjanotkunar vex með hækkandi aldri,
meira hjá konum en körlum frá 25 ára
aldri. Eftir 75 ára aldur lækkar algengi
geðlyfjanotkunarinnar hjá báðum kynjum
aðeins. Fjöldi SDS eykst hins vegar mun
meira en algengið alveg frá þrítugsaldri.
Fylgni fjölda SDS og algengis er breytilegt
eftir aldri og lyfjaflokkum. Algengið og fjöldi
SDS fylgjast sæmilega að hvað varðar notkun
sefandi lyfja fram til 44 ára aldurs hjá konum
og til 64 ára hjá körlum (mynd 2). Ur því
er algengið meira en fjöldi SDS gefur til
kynna, sérstaklega meðal þeirra sem em yfir
65 ára aldri. Raunar strax eftir 45 ára aldur
er töluverður munur á hjá konum, þannig að
algengi er meira en fjöldi SDS gefur til kynna.
Á mynd 3 sést að algengi notkunar róandi
lyfja og fjöldi SDS fylgist mjög vel að og
er mjög svipað á öllum aldri hjá körlum og
konum. Algengið vex mikið frá 30-45 ára
aldurs og er lítið hærra hjá konum en körlum,
úr því lækkar það aðeins hjá körlum til 55 ára
aldurs, en eykst þá aftur lítillega fram undir
sjötugt. Hjá konum á hinn bóginn er algengið
stöðugt frá 45-49 ára aldri fram undir sextugt,
en hækkar þá aðeins fram yfir sjötugt. Úr því
fer algengið minnkandi bæði hjá körlum og
konum og fjöldi SDS verður heldur minni en
algengið hjá báðum kynjum, og þó öllu frekar
hjá konum en körlum.
Á mynd 4 kemur fram enn eitt mynstur
í þróun ávísana geðlyfja þar sem algengi
svefnlyfjanotkunar er sýnt. Það fer jafnt og
þétt vaxandi frá 35 ára aldri, heldur meira hjá
konum en körlum, og nær hámarki á aldrinum
75-84 ára og virðist lítið breytast úr því.
Fjöldi SDS vex hins vegar meira en algengið,
sérstaklega hjá konum, þannig að á aldrinum
75-84 ára er fjöldi SDS tvisvar sinnum meiri
Rate/1,000
Age groups
— Male prevalence Female prevalence
“*■ Male DDD Female DDD
Fig. 1. Prescription of psychotropic drugs by sex and
age, in DDDs and number of patients per 1,000, pop-
ulation in Reykjavik, March 1984.
Rate/1,000
Male prevalence -•- Female prevalence
Male DDD Female DDD
Fig. 2. Prescription of neuroleptics by sex and age, in
DDDs and number of patients per 1,000, population in
Reykjavik, March 1984.
Rate/1,000
Age groups
— Male prevalence Female prevalence
Male DDD -e- Female DDD
Fig. 3. Prescription of tranquillizers by sex and age,
in DDDs and number of patients per 1,000, population
in Reykjavik, March 1984.