Læknablaðið - 15.10.1989, Blaðsíða 54

316
LÆKNABLAÐIÐ
líka að ákvörðunarrétti sjúklings. Það er ekki
hægt að horfa algjörlega framhjá öðru hvoru
þessara sjónarmiða.
Sigurður: Sjálfræði sjúklings er ekki einfalt
mál. Bjöm gat þess áðan hvemig rætt er um
að komast undir læknishendur. Þetta lýsir
vel gömlu goðsögninni um hið mikla og
dularfulla vald læknis yfir lífi og hagsmunum
fólks. Þetta er mikið að breytast en það
tekur sinn tíma og krefst breytinga innan
læknisfræðinnar.
Til þess að geta framkvæmt það sem sett
er fram í plaggginu er nauðsynlegt að ræða
ítarlega við sjúklinga og fjölskyldur þeirra.
Oft á tíðum þurfa læknar að flytja mjög
slæmar fréttir um eðli þess sjúkdóms sem
viðkomandi er haldinn. I mörgum tilvikum
væri miklu auðveldari fyrir lækninn að koma
til sjúklings og segja: »A morgun framkvæmi
ég þessa aðgerð, komdu kl. 10 og síðan
máttu fara heim og allt verður í lagi.« En
við vinnum ekki lengur á þennan hátt. Við
fáum sjúklingana til okkar, venjulega með
maka eða einhverjum úr fjölskyldunni og
skýrum satt og rétt ffá því sem um kann að
vera spurt. Þetta er oft mjög erfitt og stundum
spyr ég mig hvort virkilega sé rétt að gera
þetta, hvort rétt sé að segja sjúklingnum
svo mikið af slæmum fréttum, sem manni
finnst hann varla tilbúinn að taka við. Eigi
á hinn bóginn að fá sjúklinginn til að taka
þátt í að velja skynsamlegasta valkostinn þá
verður hann að vita hvemig mál standa. Því
miður fara ekki allir læknar eftir þessu, og
það er afskaplega erfitt að koma í kjölfar
annars læknis sem hefur sagt sjúklingi mjög
ónákvæmt eða jafnvel alls ekki sannleikann.
Slíkt veldur sjúklingnum líka erfiðleikum,
hann veit ekki hverju skal trúa. Sé það talin
eftirbreytniverð læknisfræði, að hafa samráð
við sjúklinga til þess að þeir og fjölskyldur
þeirra geti verið með í ákvarðanatöku og
fundið þannig til ábyrgðar á eigin lífi og
framtíð, þá verður að starfa samkvæmt því.
Stundum legg ég talsvert hart að sjúklingum
að gangast undir ákveðna meðferð ef mér
finnst að það geti skipt sköpum fyrir varanlega
Sigurður Björnsson og Eyjólfur Kjalar Emilsson. Sigurður: »Mér finns: ekki rétt að þvinga upp á fólk uppiýsingum
um eigin sjúkdóma, ef það vill ekki heyra þœr.«