Læknablaðið - 15.02.1990, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
109
sambærilegu sniði og sú sem hér er kynnt,
þ.e. afturvirk tilfellakönnun, sýna yfirleitt
lægsta tíðni. Hins vegar er tíðni alvarlegra
blæðinga 1-8% og virðist rannsóknasnið
ekki hafa mikil áhrif þar á, en munur
skýrist fyrst og fremst af mismunandi tíðni
fylgikvilla eftir ábendingarmeini (2, 4-8).
A Islandi hafa ekki verið birtar athuganir á
sambærilegum gögnum. Olafur Geirsson birti
hins vegar yfirlit um díkumaról-meðferð hjá
kransæðasjúklingum í Læknablaðinu 1960
(9). Einnig mun Theodór Skúlason hafa verið
langt kominn með rannsókn á sjúklingum
á blóðþynningarmeðferð með tilliti til
samanburðar á hópum, þar sem annars vegar
væri um góða stýringu að ræða, en hins vegar
þar sem stýring væri í miður góðu horfi (10).
Theodór birti einnig í Læknablaðinu grein um
segavarnir gegn kransæðasjúkdómum (11).
Alvarlegar blæðingar í rannsóknarhópi
okkar virðast tengjast alvarlegri undirlægum
orsökum eða því ef blóðþynning verður
óhófleg af mismunandi orsökum. Hins vegar
er erfitt að fullyrða um blæðingartíðni eftir
ábendingarmeini vegna lítils hóps sjúklinga.
Eftirlitstíðni við stöðugt ástand var greinilega
nokkuð mikil, að minnsta kosti ef um áralanga
meðferð var að ræða, en að öðru jöfnu má
þó búast við því, að hárri eftirlitstíðni fylgi
minni tíðni fylgikvilla (12). Einnig kann það
að skýra tiltölulega lága tíðni fylgikvilla, að
nálægð sjúklinga við lækna er mikil og stýring
blóðþynningarmeðferðar er á höndum fárra
lækna. Erfitt er þó að styðja þetta tölum og
rannsóknum. Endurtekningartíðni sem slík er
nokkuð há, 4,8%, en þessi tíðni er þó svipuð
og í nokkrum erlendum rannsóknum (4, 5, 7,
13).
Athyglisverður munur var milli kynja varðandi
endurtekningu (1,1% karla og 10,5% kvenna).
Er þessi munur ekki auðskýrður og það
sér í lagi, ef litið er til þess að hjá þeim
eina karli, sem fékk endurtekningu, var um
erfiðan illkynja sjúkdóm að ræða með tíðum
bláæðasegum bæði á meðferð og einnig án
þess að um meðferð væri að ræða. Munur á
hormónaástandi kynja getur átt hér hlut að
máli en slíkt er þó ósannað.
Afturvirk rannsókn sem þessi hlýtur í
eðli sínu að lýsa lægra aigengi blæðinga
og jafnvel annarra fylgikvilla, þar sem
minni háttar vandamál hjá sjúklingum
á blóðþynningarmeðferð, svo sem
húðblæðingar, marblettir, blóðnasir, væg
endaþarmsblæðing og fleira eiga ekki
svo auðvelda leið í sjúkraskrár eða önnur
skráð heilsufarsgögn. Niðurstöður okkar
um gagn og gæði blóðþynningarmeðferðar
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri
þetta tímabil hljóta því að vera eingöngu
vísbendingar. Astæða gæti þó verið til að gera
framvirka rannsókn með viðmiðunarhópum
á jafn mikilvægri meðferð og hér um ræðir,
sérstaklega ef ástæða er til að gera meiri
háttar breytingar á meðferðarlyfjum eða
öðrum atriðum, sem gilt hafa hér á landi um
þessa meðferð.
SAMANTEKT
Megintilgangur þessarar rannsóknar
var að meta tíðni fylgikvilla við
langtíma blóðþynningarmeðferð á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri. Miðað
var við þá sjúklinga, sem höfðu verið lengur
en þrjá mánuði á blóðþynningarmeðferð með
díkumaróli. Um var að ræða 147 einstaklinga,
90 karla og 57 konur. Aldursbil var 20-95
ár, en meðalaldur 62 ár. Abendingarmein
voru margskonar, en algengust voru djúpir
bláæðasegar, hjáveita í hjarta, gáttatif,
lungnablóðrek og gervilokur. Blæðingar
komu fyrir hjá 9 sjúklingum meðan á
blóðþynningarmeðferðinni stóð og þar af
tvisvar alvarlegar blæðingar. Sjö einstaklingar
fengu endurtekningu á ábendingarmeini, þar
af fjórir meðan á blóðþynningarmeðferð stóð.
Tveir sjúklingar greindust með meginæðargúl
eftir að blóðþynningarmeðferð lauk, en
ólíklegt var talið, að um tengsl væri að ræða.
Lokaályktun var sú, að hvað árangur og
fylgikvilla varðar hafi blóðþynningarmeðferð
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri á þessu
tímabili gengið vel.
SUMMARY
In recent years there has been in Iceland some
discussion toward changing the drug regimen used
in long term anticoagulation therapy. Studies on
the effectiveness, complications and other aspects
of anticoagulant therapy are however rare in
Iceland.
This is a report from a study on long term
anticoagulant therapy with special emphasis on the
incidence of complications, bleeding and other.
At the General District Hospital of Akureyri (FSA)
over a 6 years period, 378 patients started on an