Læknablaðið - 15.02.1990, Blaðsíða 36

108
LÆKNABLAÐIÐ
Tafla I. Helstu ábendingar langtímameöferöar með blóðþynnandi lyfjum.
Ábendingar Fjöldi Karlar Konur Meöalaldur Meðalmeðlerðarlengd
Eftir hjartadrep................................... 10 8 2 64 ár 5.2 mán
Lungnablóðrek...................................... 13 8 5 63 ár 18.8 mán
Bláæðasegar........................................ 51 20 31 64 ár 11.0 mán
Gáttatif........................................... 15 12 3 60 ár 7.9 mán
Gerfilokur.......................................... 9 6 3 61 ár 34.2 mán
Slagæðarek.......................................... 7 3 4 73 ár 21.9 mán
Hjáveita í hjarta ................................. 19 18 1 61 ár 3.2 mán
Aðrar.............................................. 23 15 8 60 ár 10.7 mán
Tafla II. Sjúkdómar, kyn og aldur sjúklinga, sem blæöing varð hjá.
Sjúkdómar Fjöldi Karlar/konur Aldur (ár)
Bláæðasegi/lungnablóðrek 4 2/2 22-95
Gerviloka/hjáveita í hjarta 2 2/0 68
Slagæðablóðrek/blóöþurrð í heila 2 1/1 55-77
Gáttatif 1 1/0 74
Endurtekning varð á ábendingarmeini hjá
sjö sjúklingum, þar af hjá fjórum meðan þeir
voru enn á blóðþynningarmeðferð. Abending
fyrir blóðþynningarmeðferð var hjá þessum
hópi í sex tilvikum bláæðasegar og hjá
einum lungnablóðrek. Allir fjórir sem fengu
endurtekningu meðan á meðferð stóð, höfðu
bláæðasega sem ábendingarmein. I einu tilviki
var um illkynja æxli að ræða í hvekksauka,
og í öðru um ónóga meðferð (TT% of há).
Tvisvar var ekki um neina ljósa undirlæga
orsök eða áhættuþætti að ræða. Sjúklingar
sem fengu endurtekningu voru á ýmsum
aldri (20-83 ára, meðalaldur 59 ár). Konur
voru í áberandi meirihluta eða sex á móti
einum karli. Hjá tveimur sjúklingum greindist
æðagúll í meginæð í kviðarholi nokkru eftir
að blóðþynningarmeðferð lauk. Ólfklegt er,
að um bein tengsli sé að ræða við meðferðina.
Hjá einni konu kom fram drep í húð á brjósti.
Brjóstið varð skyndilega purpurarautt, en
þannig lýsir sér þessi fylgikvilli í byrjun.
Húðdrep af þessu tagi er óalgengt, en þó vel
þekkt sem fylgikvilli við blóðþynningu með
lyfjum af kúmarínflokki (1).
Búseta sjúklinga var að miklum meiri hluta
Akureyri og nærliggjandi staðir. Legudeildir
við upphaf meðferðar voru fyrst og fremst
Lyflækningadeild og Bæklunarlækningadeild.
Meðferðarlengd var frá þremur mánuðum
í sex ár. Meðallengd meðferðar var 11,8
mánuðir, en miðgildi meðferðarlengdar var
þrír mánuðir. Eftirlit með TT mælingum
var oftast daglegt við upphaf meðferðar en
síðan aukið upp að sex vikna eftirlitsbili og
í einstaka tilviki að átta vikum. TT var að
mestum hluta innan settra markmiða 7-15%.
UMRÆÐA
Niðurstöður okkar benda til þess að í
meginatriðum sé blóðþynningarmeðferð á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri í góðu
horfi með tilliti til fylgikvilla. Blæðingartíðni
er sambærileg við blæðingartíðni í erlendum
rannsóknum af svipuðu sniði (2). Niðurstöður
erlendra rannsókna hafa litast nokkuð af
rannsóknasniði, en innan sambærilegra
rannsókna er útkoman samt lík, ef tekið
er tillit til mismunandi lyfja, skammta og
eftirlitsaðferða. I þessu sambandi er rétt að
geta þess, að á sjötta áratugnum var við
blóðþynningarmælingar í Norður Ameríku
að miklu leyti horfið frá því að nota hvarfefni,
sem útbúin voru af sjúkrahúsunum sjálfum
og smærri framleiðendum, yfir í að nota
hvarfefni frá stórum framleiðendum með öðru
svörunarnæmi efnanna. Þannig hefur þurft
að auka skammt blóðþynningarlyfja seinni
árin til að fá fram sambærilega lengingu á
próþrombín-tíma (3). Thrombotest ©hvarfefni
hafa hins vegar verið óbreytt í gegnum tíðina
(3).
Niðurstöður erlendra rannsókna hafa sýnt
tíðni blæðinga 3,6%-28,7%. Mismunur er
bæði með tilliti til ábendinga fyrir meðferð
og eins eftir rannsóknasniði. Athuganir með