Læknablaðið - 15.05.1990, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ 1990; 76: 259-63
259
Ragnar Danielsen
ÁKVÖRÐUN FLATARMÁLS
ÓSÆÐARLOKUÞRENGSLA MEÐ DOPPLER
HJARTAÓMUN
ÁGRIP
Doppler og tvívíddar hjartaómun var beitt
hjá 85 sjúklingum er grunaðir voru um
ósæðarlokuþrengsli til að ákvarða flatarmál
lokuþrengslanna með notkun svokallaðrar
samfellulíkingar. Árangur var borinn saman
við niðurstöður er fengust með líkingu Gorlins
við hjartaþræðingu. Góð fylgni fannst milli
þessara tveggja aðferða (r=0.96), en Doppler
hjartaómun vanmat lítillega og kerfisbundið
flatarmál ósæðarlokuþrengsla, einkum
hjá sjúklingum með væg þrengsli (>1.2
cm2). Þegar höfð er hliðsjón af klínískum
einkennum sjúklinga hefur þessi munur þó
ekki marktæka þýðingu. Ennfremur þarf
hinn óverulegi munur milli aðferðanna ekki
endilega að stafa af ónákvæmni við Doppler
hjartaómun, heldur allt eins af þekktum
skekkjuþáttum í hjartaþræðingartækni. Í
heildina er Doppler hjartaómun því fullt eins
góð aðferð og hjartaþræðing til að ákvarða
flatarmál þrengdrar ósæðarloku.
INNGANGUR
Vaxandi notkun Doppler ómunar hefur
auðveldað til muna mat ósæðarlokuþrengsla
án þess að til hjartaþræðingar þurfi að
koma. I fyrstu var Doppler ómun einkum
beitt til að mæla slagþrýstingsfall yfir
þrengda ósæðarloku, og hafa niðurstöður
reynst í góðu samræmi við þrýstingsföll
ákvörðuð við hjartaþræðingu (1-3). Þó
er notkun þrýstingsfalla, til að ákvarða
hve alvarleg ósæðarlokuþrengsli eru, háð
ýmsum takmörkunum (4). Almennt er
ákvörðun flatarmáls ósæðarlokuopsins
talin betri mælikvarði á þrengslin (5) og
þá jafnan stuðst við niðurstöður líkingar
Gorlins við hjartaþræðingu (6). Ymsar
aðferðir hafa þó verið þróaðar til að meta
Frá rannsóknardeild í klínískri hjartalífeölisfræöi Haukeland
háskólasjúkrahúsinu í Björgvin, Noregi.
Lykilorö: Ósæöarlokuþrengsli, Doppler hjartaómun.
flatarmál þrengdrar ósæðarloku óblóðugt
(7-9). Nýleg aðferð, er byggir á samnotkun
Doppler og tvívíddar hjartaómunar og beitingu
svonefndrar samfellulíkingar (continuity
equation), nýtur vaxandi hylli (10-13). í
rannsókninni, sem hér er til umfjöllunar, er
ákvörðun flatarmáls þrengdrar ósæðarloku
með Doppler hjartaómunaraðferð borin saman
við niðurstöður er fengust við hjartaþræðingu.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
SjúklingaþýÖi. Rannsóknin nær til
85 sjúklinga (58 karlar) er vísað var
til hjartaþræðingar vegna meintra
ósæðarlokuþrengsla. Aldur sjúklinganna
var 17 til 78 ár, meðalaldur 62 ± 12 ár.
Fimm sjúklingar reyndust einnig vera með
marktækan (gráða > 3+) ósæðarlokuleka og
þrír með míturlokuleka við hjartaþræðingu
(14).
Kransæðaþrengsli (>50% þvermálsminnkun)
greindust hjá 40 sjúklingum (47%).
Útstreymisbrot vinstra slegils við
hjartaþræðingu var frá 27 til 84% (meðaltal
67 ± 13%), en útstreymisrúmmál hjartans
var á bilinu 30 til 199 ml (78 ± 23 ml).
Sjúklingamir vom með reglulegan sínustakt,
ef frá em skildir fimm með gáttaflökt. Við
úrvinnslu Doppler- og hjartaþræðingargagna
var tekið meðaltal af þremur hjartaslögum, en
af 10 slögum hjá sjúklingum með gáttaflökt.
Doppler og tvívíddar hjartaómun
var framkvæmd innan 48 tíma fyrir
hjartaþræðingu hjá öllum sjúklingunum,
hjá flestum daginn áður. Klínískt ástand
sjúklinga var óbreytt milli ómskoðunar
og hjartaþræðingar, en hjartsláttartíðni var
nokkru hærri við síðari rannsóknina (71 ±
14 á móti 73 ±12 slög/mínútu, p<0.05).
Ekki reyndist þörf á að útiloka sjúklinga
frá rannsóknamppgjöri vegna ófullnægjandi
hjartaómunar- eða hjartaþræðingargagna.