Læknablaðið - 15.05.1990, Blaðsíða 51

LÆKNABLAÐIÐ
269
Gamla biskupsstofan í Laugamesi, sem var notuð fyrir sóttvamarhús árin 1871-72. Þar vom á þeim árum einangraðir
14 bólusóttarsjúklingar með fullum árangri. Myndin er fengin að láni úr bókinni Landið þitt ísland 3. bindi L-R.
Bókaútgáfan Öm og Örlygur hf., 1982.
Heilbrigðis- og sóttvamarhaldsnefndin
hélt alls 18 fundi á 32 árum frá fyrsta
fundinum 1853 til síðasta fundar 1885.
Fyrstu 12 fundimir fram til 1872 fjölluðu allir
um sóttvamarmálefni, en seinni fundimir
sex allir nema einn um umhverfis- og
hollustuvemdarmál, Fyrsti fundur nefndarinnar,
sem sagt er frá hér að ofan er dæmigerður
fyrir tök nefndarinnar á málum skipa sem
annaðhvort eru að koma frá svæðum þar sem
drepsóttir geisa eða eru grunuð um slíkt, eða
tilkynnt er um veikindi um borð. I fyrstu
þurfti að taka afstöðu til möguleika á, að
kólera kynni að berast til landsins ekki síður
en aðrar sóttir.
Á árunum 1855-1862 var allmikið rætt um að
byggja sérstaka sóttvamarbrú eða bryggju,
sem stiftamtmaður þurfti að samþykkja
og leggja fé til, en það fékkst ekki. Talið
var að nægja myndi að nota einhverja af
landgöngubrúm eða bryggjum kaupmanna
við höfnina þar sem leyfi fengist til að reisa
myndarlega flaggstöng fyrir hinn græna
sóttvamarfána, þar sem grunsamleg skip
gætu lagst að, án þess að taka hafnsögumann,
sem margir kunnugir höfninni töldu
óþarft. Viðlega við slíka bryggju jafngilti
bráðabirgðasóttvarnarhaldi uns læknir á vegum
nefndarinnar hefði haft samband við skipið.
Árið 1871 komu nokkur bólusóttarmál til
kasta nefndarinnar. Fyrsta málið bar að 13.
apríl. Þá kom skip frá Frakklandi með mikið
veikan mann um borð. Maðurinn var talinn
vera með bólusýki. Gerðar voru ráðstafanir
til að taka biskupsstofuna í Laugamesi fyrir
sóttvamarhús, en húsið hafði staðið autt um
nokkum tíma vegna leka. Biskupinn, Helgi
Tordarson, var fluttur í bæinn fyrir nokkrum
árum vegna vosbúðar innanhúss. Þá var
Laugames og talið of langt frá bænum fyrir
biskupsstofu, og Fúlutjamarlækur gat verið
hættulegur farartálmi á þeirri leið. Húsið
var upphaflega byggt sem biskupssetur fyrir
Steingrím Jónsson, en hann flutti inn í það
1826 og bjó þar til 1845 er Helgi biskup
flutti inn. Nefndin gerði ráðstafanir til að
fram færi bráðabirgðaviðgerð á húsinu og
rúður endumýjaðar, allt þetta með samþykki
bæjarstjómarmanna og stiftamtsmanns og