Læknablaðið - 15.10.1990, Qupperneq 61

LÆKNABLAÐIÐ
421
upplýsingar um skiptingu eftir mánuðum, greiningar og
meðferð er sjúklingar fengu svo og hverjir voru lagðir
inn.
Hverjir eru kostir kerjisins?
1. Kerfið er ódýrt og handhægt.
2. Hægt er að skrá miklu nákvæmar en áður öll slys.
3. Niðurstöður er hægt að vinna heima í héraði og því
leggja grunn að miklu markvissara forvamarstarfi en
áður.
4. Hægt er að taka þetta kerfi upp á flestum
heilsugæslustöðvum og slysastofum og taka þar með
fyrsta skrefið í átt til samræmdrar slysaskráningar á
Islandi.
VINNUSLYS Á AKUREYRI 1983-1986
Höfundar: Þorvaldur Ingvarsson, Halldór Baldursson,
slysa- og hæklunardeild FjórÖungssjúkrahússins á
Akureyri
Flytjandi: Halldór Baldursson
Gerð var könnun á vinnuslysum á Akureyri með það
í huga að finna leiðir til að fækka þeim og auka
forvamarstarf slysadeildar F.S.A.
Upplýsingar um fjölda vinnuslysa árin 1983-1986 voru
fengnar úr sjúkraskrám slysadeildar F.S.A. Einnig var
hannað skráningarkerfi svo að upplýsingar um hin ýmsu
slys liggi ætíð fyrir. Atvinna á Akureyri er blönduð,
mikill iðnaður er stundaður svo sem matvæla-, ullar-,
efna- og málmiðnaður. Stærð Akureyrar gerir skráningu
á slysum auðvelda svo og sú vissa að allir leita á
slysadeild F.S.A.
Árin 1983-1986 leituðu yfir 560 manns aðstoðar
slysadeildar vegna vinnuslysa á Akureyri. Þess utan
urðu slys við verslun og þjónustu sem skráning
okkar nær ekki til fyrr en árið 1987. Fjöldi skráðra
vinnuslysa jókst úr 95 árið 1983 í 166 árið 1986 eða
um 75%. Ekkert dauðaslys varð. Forsvarsmönnum
helstu fyrirtækja á Akureyri voru kynntar niðurstöður
úr könnuninni á fundum í mars og apríl á síðasta ári.
Fengu forsvarsmenn hvers fyrirtækis afhenta skýrslu
um vinnuslys í fyrirtækjum þeirra. Kom það fiestum á
óvart hve margir slasa sig við vinnu og hitt hvað lengi
menn eru frá vinnu. Á fundum þessum var ákveðið að
kynna starfsmönnum hvers fyrirtækis niðurstöður og
skipuleggja forvamarstarf með það í huga að fækka
vinnuslysum. Sum fyrirtækja halda skrá yfir vinnuslys
og hafa þær skrár verið bomar saman við skráningu
slysadeildar F.S.A. Kom í Ijós að um 50% færri slys
vom skráð hjá fyrirtækjum og að slys á augum og
tönnum komu ekki til skráningar á slysadeild því menn
leita beint til augn- og tannlækna.
Vinnutap stærri fyrirtækja vegna vinnuslysa samsvarar að
meðaltali því að hvert þeirra missti tvo menn úr vinnu
allt árið.
Nú er verið að vinna úr gögnum slysadeildar tölur um
vinnuslys 1988. Fljótt á litið virðist þeim hafa fækkað í
þeim fyrirtækjum sem fræðslu hlutu en of snemmt er að
draga ályktanir fyrr en tölur alls ársins liggja fyrir.
BEINBROT EFTIR KRAMPAKÖST
Höfundar: Þorvaldur Ingvarsson, Brynjólfur Mogensen,
slysadeild Borgarspítalans, Ari H. Ólafsson,
FjórÖungssjúkrahúsið á Akureyri
Flytjandi: Þon’aldur Ingvarsson
Flogaveikisjúklingum er hættara við beinbrotum heldur
en fólki almennt. Þeim sem taka Phenytoin, Fenemal
og/eða Tegretol til vamar krömpum árum saman
virðist enn hættara við beinbrotum bæði eftir krampa
og í dagsins önn. Beinbrot eftir rafstuðsmeðferð sem
geðlæknar beita voru algeng áður en vöðvaslakandi
lyf komu til sögunnar. I sumum skýrslum er talið
að um 40% sjúklinga hafi fengið brot í hryggjarlið
eftir þá meðferð. Svo virðist sem flogaveikisjúklingar
fái beingisnun vegna töku flogaveikilyfja. Menn hafa
leitt að því líkur að beingisnun verði vegna þess að
diphenylhydation komi í veg fyrir hydroxyleringu D-
vítamíns í lifur. Beingisnun getur gengið til baka við
gjöf D-vítamíns.
Nýlega greindust þrtr sjúklingar með beinbrot eftir
krampaköst.
1. tilfelli: Þrjátíu og sjö ára gömul kona með þekkta
flogaveiki, var að aka bfl og var í öryggisbelti, er hún
fékk skyndilega grand mal krampa. Við það steig hún
á bremsuna og stöðvaði bílinn. Við komu á sjúkrahús
kvartaði hún um verki í mjóbaki og í ljós kom mölbrot
á LII. í konuna þurfti að setja Harringtonstög til að rétta
og festa brotið.
2. tilfelli: Sjötíu og sjö ára gamall maður astmáveikur
til margra ára hafði notað Prednisolon. Sat í sófa og
horfði á sjónvarp, fékk skyndilega grand mal krampa
en datt ekki á gólfið. Við komu á sjúkrahús kvartaði
hann um verk í baki og báðum mjöðmum. I ljós kom
samfallsbrot í Th-VII, innkýlt brotaliðhlaup í vinstra
augnkarli og lærleggshálsbrot hægra megin.
3. tilfelli: Fimmtíu og tveggja ára gömul kona fékk
krampa af óþekktum uppruna þar sem hún sat við borð.
Að sögn sjónarvotta datt hún í gólfið við kastið. Konan
hafði verið almennt hraust, en haft nokkurra ára sögu
um bakverk. Við komu á sjúkrahús kvartaði hún um
verki í brjósthrygg. Röntgenmynd sýndi samfallsbrot
í TH- V.VII og IX. Beinaskann sýndi mikla upptöku
á sömu stöðum. Konan er talin hafa beingisnun eftir
tíðahvörf.
Niðurlag: Erlendar rannsóknir sýna að brotatíðni er
aukin hjá flogaveikisjúklingum og sjúklingum er taka
flogaveikilyf. Sömu rannsóknir sýna að mögulega
má fækka brotum hjá flogaveikisjúklingum með kalk
og D-vítamín gjöf. Stoðkerfiskvartanir sjúklinga eftir
krampaköst skal taka alvarlega.
FYRIRBYGGJANDI SÝKLALYFJAMEÐFERÐ í
TRANSURETHRAL AÐGERÐUM, CEFTRIAXONE,
CEPHRADINE VERSUS CONTROL
Höfundar: GuÖmundur V. Einarsson, SigurÖur B.
Þorsteinsson, Inga Teitsdóttir, Erla Sigvaldadóttir,
Olafur Steingrímsson, Rud H. Jensen, Egill A.
Jacohsen, Landspítalinn Reykjavík
Flytjandi: GuÖmundur Vikar Einarsson
Deilt er ennþá um gildi períoperatívra, fyrirbyggjandi
sýklalyfjagjafa í transurethral aðgerðum. Við bárum
saman á framsækinn, randomíseraðan hátt, annars vegar
samanburðarhóp og hins vegar áhrif Ceftriaxone (Cx),