Læknablaðið - 15.11.1990, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ 1990; 76: 437-40
437
Niels Chr. Nielsen
FERLIVISTARAÐGERÐIR Á
LANDAKOTSSPÍTALA 1989
Yfirlit um innlagnir og svæfingar
ÚTDRÁTTUR
Farið var yfir allar svæfingaskýrslur
ferlivistarsjúklinga (ambulantsjúklinga) á
Landakotsspítala frá 1989 (1151 sjúklingur).
Flestir sjúklinganna voru ungir, meðalaldur
um 30 ár. Elsti sjúklingurinn var 87 ára, sá
yngsti fjögurra mánaða. Lengd aðgerða var
að meðaltali 33 mínútur, frá fimm mínútum
í 502 mínútur. Innlagðir voru 33 sjúklingar,
þar af 22 óvænt. Algengustu ástæður óvæntra
innlagna voru a) óvænt þörf á meiri aðgerð,
b) blæðing eftir aðgerð og c) of miklir verkir.
Meðaldvalartími innlagðra var 1,8 dagar.
Engar innlagnir mátti rekja beint til svæfinga
eða deyfinga. Ekkert dauðsfall var í kjölfar
aðgerðar.
INNGANGUR
Á síðustu árum hefur orðið mikil aukning
á læknisaðgerðum sem unnar eru utan
spítala og eru fyrir því margar ástæður, s.s.
þrengri fjárlög sjúkrahúsanna, bætt tækni
við ýmsar aðgerðir, öruggari svæfingar og
ef til vill óbein stýring yfirvalda. Kostir
við þetta fyrirkomulag eru margir, svo sem
minni kostnaður við aðgerðir, lægri tíðni
spítalasýkinga, minna álag vegna aðskilnaðar
fjölskyldu, og betri nýting sjúkrarúma fyrir
veikara fólk (1).
Algengustu gerðir deilda, sem annast
ferlivistarsjúklinga eru: a) deildir inni á
spítala, þar sem skurðstofuaðstaða er nýtt, b)
deildir í tengslum við spítala og c) sjálfstæðar
stofnanir, án beinna tengsla við spítala.
Hérlendis munu vera dæmi um einingar af
öllum þessum gerðum.
Landakotsspítali hefir gert samning við lækna
spítalans um aðstöðu til ferlivistaraðgerða og
svæfinga. Mikil aukning hefir orðið á þessum
aðgerðum á síðustu árum (mynd 1).
Frá svæfingadeild Landakotsspitala.
Mynd 1. Ferlivistarsjúklingar svæfðir á Landakoti 1982-
1989.
Tilgangur athugunarinnar er að kanna
skiptingu sjúklinga milli sérgreina,
aldursdreifingu þeirra, hversu margir voru
innlagðir í kjölfar aðgerðar árið 1989 og
greind innlagnarástæða.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Farið var yfir svæfingaskýrslur allra
ferlivistarsjúklinga árið 1989. Skráð var
tegund og lengd aðgerðar, aldur sjúklinga
og kyn, auk dagsetningar aðgerða, og út frá
skrám spítalans fundnir þeir sjúklingar sem
lagðir voru inn eftir aðgerð. Sjúkraskrár
þeirra voru athugaðar og innlagnarástæða
skráð. Skráð var hversu lengi sjúklingar
dvöldu á spítalanum. Könnuð var ASA
flokkun innlagðra sjúklinga (2). Sérstaklega
var leitað eftir hvort innlagðir sjúklingar
væru haldnir hjartasjúkdómi, sykursýki,
nýmasjúkdómi, astma, flogaveiki eða öðru,
sem beinlínis leiddi til innlagnar. Aðgerðir
voru flokkaðar eftir sérgreinum og innleiðsla
og viðhald svæfinga flokkað eftir lyfjum.
Allar skurðaðgerðir voru framkvæmdar af
sérfræðingum, sömuleiðis allar svæfingar.
NIÐURSTÖÐUR
Fjöldi aðgerða í svæfingu eða deyfingu (þó
ekki staðdeyfingu) á árinu 1989 var 1151.
Meðalaldur allra sjúklinganna var 27,9