Læknablaðið - 15.11.1990, Blaðsíða 38

458
LÆKNABLAÐIÐ
heiladinguls er ACTH vöntun vegna »klossbremsu«
langvinnrar sterameðferðar ýmissa sjúkdóma. Vel
skilgreind tilvik þessa fyrirbrigðis án sterameðferðar í
sögu, eða óverulegrar (?), eru sannarlega algert fágæti.
A lyfiækningadeild Landspítalans hafa fundist þrjú tilvik,
sem uppfylla, að því er virðist, nauðsynleg skilmerki
einangraðs ACTH skorts, það er hypocortisolemiu,
sem svaraði ekki insulin framkölluðu blóðsykurfalli, en
aftur á móti exogen ACTH örvun. Tilvist annarra trópa
var staðfestanleg með beinum mælingum og eðlilegu
viðbragði með tilheyrandi örvun.
Hér var um að ræða 39 ára konu greinda 1978, níu
mánuðum eftir fæðingu eina bams síns, 41 árs gamlan
sjómann, sem rannsakaður var í þremur innlögnum á
lyfiækningadeild Landspítalans frá júlí 1989 til febrúar
1990 vegna megns lystarleysis og megrunar í tæpt ár og
loks 36 ára konu með >15 ára sögu um astma og nær
algert orkutap til vinnu í þrjú ár. Niðurstaða streitu- og
örvunarprófa bar að sama brunni í tilvikunum þremur, en
þau voru framkvæmd með insulin-hypoglycemiuprófi og
örvun með TRF og LH-RF, ef þörf krafði.
Sýnishom slíks prófs er tilfært í meðfylgjandi töflu og á
við tilvik 1 og eru prófin gerð 18.06.78 (freniri dálkur) og
10.10 89 (aftari dálkur).
Blóösykur Cortisol ACTH VH
Tími mg%-mmol/l mcg%-mmol ng/l mcg/l
0'.............. 55-5,0 0- 59 <7-12 1,1-1,9
30'............. 20-2,0 0-<10 <7-<8 1,4-2,3
60'............. 40-4,2 0- 14 <7- <8 13,7-5,2
90'............. 45-4,7 0- 11 <7-8 6,9
120’............ 55-5,0 0-<10 <7-11 3,7-1,2
Gerð verður grein fyrir sjúkrasögum í stuttu máli. Leitast
var við með grannskoðun þeirra, að finna markteikn eða
einkenni, sem auðkenndi ástandið og greindi frá öðm.
Oljóst er hvort slík séu til, en rauður þráður sjúkrasaganna
þriggja er óútskýranleg þreyta og úthaldsleysi, sem hvarf
sem dögg fyrir sólu á cortison meðferð.
HÁSKAMMTAMEÐFERÐ MEÐ STREPTOKINASA
VIÐ SEGA í LÆRBLÁÆÐ. SJÚKRATILFELLI
Pórarinn H. Þorbergsson, Jón Þór Sverrisson,
Þorkell Guðbrandsson. Lyflækningadeild
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Á undanfömum árum hafa verið birtar greinar í þýskum
læknisfræðitímaritum um notkun háskammtameðferðar
með streptokinasa við djúpum bláæðasegum. 1 þessum
greinargerðum hafa skammtastærðir verið miklum mun
hærri en þær sem við höfum átt að venjast. Virðist
meðferð þessi lítt þekkt á Norðurlöndum og í hinum
enskumælandi lækningaheimi. Við greinum því hér frá
sjúkratilfelli, þar sem við beittum hinni þýsku aðferð
með góðum árangri. Um var að ræða 68 ára karlmann,
sem var lagður inn með skamma sögu um verk í hægra
læri, verulega gildnun og bjúg. Bláæðamynd sýndi stóran
sega hátt uppi í hægri lærbláæð og teygði seginn sig
upp í mjaðmarbláæðina. Hann fékk hefðbundna heparin
meðferð í dreypi yfir eina nótt án sýnilegs árangurs
varðandi einkenni. Var þá gefinn streptokinasi í dreypi
í bláæð níu mifljónir eininga á sex klst. Undir lok
þessarar meðferðar gengu einkenni skyndilega til baka
og bláæðamynd á þriðja degi sýndi verulega minnkun á
seganum og frítt flæði í bláæðinni. Hann fékk talsverðar
ecchymoses í húð á handlegg, þar sem dreypið var gefið.
Okkur virðist sem hér sé um mjög árangursríka meðferð
að ræða, sem gæti átt rétt á sér í einstaka tilvikum af
djúpum bláæðasegum.
BLÁÆÐARÖNTGENRANNSÓKNIR
(PHLEBOGRAPHIUR) Á NEÐRI ÚTLIMUM Á
BORGARSPÍTALANUM ÁRIN 1987 OG 1988
VEGNA GRUNS UM SEGAMYNDUN
Einar Baldvinsson, Kristján Róbertsson.
Lyflækningadeild Borgarspítala, röntgendeild
Borgarspítala.
Alls voru gerðar 129 bláæðaröntgenrannsóknir
(phlebographiur) á neðri útlimum hjá 124 sjúklingum.
Sjötíu og tvær rannsóknir voru gerðar árið 1987 og
57 rannsóknir árið 1988. Hjá þremur sjúklingum var
rannsóknin endurtekin með nokkurra mánaða millibili.
Hjá einum sjúklingi var hún endurtekin með tveggja daga
millibili vegna ófullkominnar rannsóknar í fyrra skiptið.
Báðir neðri útlimir voru rannsakaðir hjá einum sjúklingi
vegna lungnareks án einkenna um bláæðabólgu. Reyndist
sú rannsókn eðlileg.
Karlar voru 73 og konur 51. Kynjahlutfall var því 1,4:1.
Aldur var frá 19 til 88 ára. Meðalaldur var 56,9 ár.
Rannsóknin var framkvæmd eftir klínískt mat reynds
aðstoðarlæknis eða sérfræðings og farið eftir stöðluðu
eyðublaði.
Segi fannst í 44 (33%) rannsóknum en 85 (67%)
rannsóknir sýndu ekki sega. Niðurstaða rannsóknarinnar
er því sú að klínísk greining á segamyndun í djúpum
bláæðum (thrombophlebitis) er mjög ónákvæm. Aðeins
einn sjúklingur af þremur með klínísk einkenni um
sega er með jákvæða rannsókn. Þótt engar aukaverkanir
hlytust af rannsókninni er hún bæði kostnaðarsöm og
þarfnast sérhæfðs tækjabúnaðar og úrlesturs sérfræðings
í röntgengreiningu. Á síðustu árum hafa verið gerðar
nokkrar rannsóknir með óm- og Dopplertækni. Eru miklar
vonir bundnar við þær rannsóknaraðferðir.
DESENSITIZATION TO EXTRACELLULAR ATP
AND ELECTRICAL STIMULATION: STUDIES OF
(Ca2+), RESPONSE IN FURA-2 LOADED CARDIAC
VENTRICULAR MYOCYTES FROM THE RAT
Ólafur Grímur Björnsson, I.R. Siemens, J.R.
Williamson. Department of Biochemistry and
Biophvsics, University of Pennsylvania, Philadelphia,
PA 19104, USA.
Previously we have reported that cardiac ventricular
myocytes of the rat contain purinoceptors (P,Y - subtype)
on the extemal surface of the sarcolemma, which upon
activation lead to transient depolarization and activation
of cation-channels in the plasma membrane (Eur J
Biochem 1989; 186: 395-404). Previous results also
suggested that hydrolysis of high energy phosphate
groups was essential for activity of extracellular
adenine nucleotides. The present work on cardiac
ventricular myocytes further investigates the properties
of Ca“’ transients induced by extracellular ATP and the