Læknablaðið - 15.10.1991, Blaðsíða 42

320
LÆKNABLAÐIÐ
Með endurvirkni sjúkdóms er hér átt við
nýtt sjúkdómskast, sem snertir eitt eða fleiri
líffærakerfi (liði, þvagfæri, augu, húð).
NIÐURSTÖÐUR
Fylgst var með 35 sjúklingum, 32 körlum
og þremur konum, sem öll uppfylltu
greiningarskilmerki Reiterssjúkdóms (ARA)
og voru innlögð á Landakotsspítala árin 1970
til 1984.
Meðallegutími var 15 dagar (8-30 dagar)
og höfðu 25 sjúklingar einkenni frá fleiri en
þremur liðum. Tími frá upphafi einkenna var
breytilegur. Þrettán höfðu tveggja til átta vikna
sögu, sex tveggja til sjö mánaða sögu og 16
sjúklingar höfðu árs sögu eða lengri.
Þrjátíu og tveir sjúklingar höfðu sögu um
þvagrásarbólgu með þvaglátasviða og útferð.
Þrír þeirra voru blöðruspeglaðir til að meta
einkenni og reyndust tveir hafa blöðruháls-
eða þvagrásarbólgu með roða í efri þvagrás
eða útferð frá blöðruhálskirtli. Aðrir þrír gáfu
enga sögu um þvagrásareinkenni, en voru
speglaðir í greiningarskyni. Sú rannsókn leiddi
í ljós þvagrásar- og/eða blöðruhálskirtilsbólgu
hjá þeim öllum. Þannig greindist þvagrásar-
og blöðruhálskirtilsbólga hjá 35 sjúklingum.
Sautján sjúklingar höfðu sögu um reðurhúfu-
og forhúðarbólgu (balanoposthitis).
Augneinkenni sem tárubólga (conjunctivitis)
voru í sögu 21 sjúklings en aðeins fjórir höfðu
sýnilega tárubólgu við innlögn. Níu sjúklingar
fengu litu- og brárlíkisbólgu (iridocyclitis),
sem leiddi til innlagnar. Augnlæknar skoðuðu
þá og 21 sjúkling að auki, samtals 30
sjúklinga.
Sökk var meira en 20 mm hjá 21 sjúklingi
(sjá töflu I).
HLA flokkun var á þessu tímabili einungis
gerð hjá sjö sjúklingum og voru fjórir HLA
B27 jákvæðir, en þrír sjúklingar neikvæðir.
Röntgenmyndir voru teknar af sjúkum liðum,
en auk þess alltaf af höndum, fótum og
spjaldliðum. Niðurstöður sjást í töflu II.
Ræktað var frá þvagrás og/eða
blöðruhálskirtilsslími allra. Klamydía fannst
aðeins hjá þremur, en klamydíuræktanir hófust
hér haustið 1981. N. gonorrhoea ræktaðist frá
einum.
Tafla I. Sökkmœlingar hjá 35 sjúklingum með
Reiterssjúkdóm.
Sökk mm/klst <20 20-50 50-100 >100
Fjöldi sjúklinga 14 8 11 2
Tafla II. Röntgengreining liðmynda 35 sjúklinga með Reiterssjúkdóm.
Röntgen- Ósértækar Úrátu iljabands-
greining Eölileg breytingar liöbólga beingerving
Fjöldi
sjúklinga 20 9 5 1
Tafla III. Samfelld einkennalengd 35 sjúklinga með
Reiterssjúkdóm með hliðsjón af lengd meðferðar.
Samfelld einkennalengd <1 mán. 1-3 mán. 3-6 mán. >6 mán.
Meöferö 1 ár eöa meir 1 8 5 3
Meöferö 3-6 mán 1 5 3 1
Meðferð 2 vikur eöa meir 1 4 1 2
Samtals 3 17 9 6
Tafla IV. Yfirlit yfir endurxirkni einkenna hjá
35 sjúklingum með Reiterssjúkdóm með tilliti til
sjúkdómsmyndar og meðferðar.
Meö- Meö- Meö-
ferö ferö ferö
Einkenna- 1 ár 3-6 0-2 Sam-
samstæöur eöa > mán vikur tals
Án endurvirkni L+Þ+Au 4 3 1 8
L+Þ 5 0 1 6
Endurvirknixl L+Þ+Au 3 1 1 5
L+Þ 1 - - 1
Endurvirknix2-3 L+Þ+Au - - — —
L+Þ 2 - 1 3
Endurvirknix4 L+Þ+Au 1 5 3 9
eöa meir L+Þ 1 1 1 3
Samtals 17 10 8 35
Einkenni: L=liðir, Þ=þvagrás, Au=augu
Samfelld einkenni stóðu allt frá einum til tólf
mánaða (sjá töflu III). Einungis tveir höfðu
væg samfelld einkenni í 12 mánuði.
Tuttugu sjúklingar voru einkennalitlir við
brottför af sjúkrahúsi. Ellefu höfðu einhver
liðaeinkenni milli sjúkdómskasta.
Fjöldi endurvirknitilfella var breytilegur
og má sjá hann í töflu IV og V með tilliti
til einkennasamstæðna og meðferðar. Tólf
sjúklingar fengu fimm sjúkdómsköst eða fleiri