Læknablaðið - 15.04.1993, Blaðsíða 38

166
LÆKNABLAÐIÐ
Taíla II. Listi yfir dauðamein sjúklinga í Laugarnesspítala I. okt. 1898 - l.okt. 1919.
Nr.
Apoplexia cerebri........................... 2
Arteriosclerosis............................ 1
Bronchiectasi .............................. 1
Bronchitis chron............................ 1
Cancer...................................... 5
Catarrh. intest. acut....................... 5 (1)*
Cholelithiasis.............................. 1
Degener. amyloid........................... 13 (3)
Dysenteria.................................. 8
Paralysis cordis............................ 6 (2)
Peritonitis................................. 5
Pleuritis .................................. 1
Pneumon. lobularis.......................... 5 (1)
Pneumon. crouposa .......................... 5
Pyaemia..................................... 1
Osteosarcoma ............................... 1
Total 136 (25)
‘Svigatölurnar tákna tölu þeirra, sem ekki voru krufnir.
Nr.
Emoll. cerebri........................... 1
Erysipelas............................... 2
Febris eruptionis ....................... 1
Gangræna pulmon.......................... 1
Hæmatemesis e Varice cardie.............. 1
Marasmus................................ 15 (8)
Morb. cordis............................. 5 (1)
Nephritis chron......................... 11 (5)
Nephrolithiasis ......................... 1
Septichæmia............................ 4(1)
Stenosis laryngis leprosa.............. 6(1)
Stenosis trachea ........................ 1
Tuberculosis pulmon..................... 22 (2)
Ulcus ventriculi......................... 1
Ödema glottidis ......................... 2
Ödema pulmonum........................... 1
spítalans eða forstöðumaður og gegndi því
starfi fram til 1934 er hann lét af embætti
fyrir aldurs sakir. Hann var jafnframt kennari
í lyfjafræði við Læknaskólann og síðar við
Háskóla Islands.
Árið 1919 birti Sæmundur grein í
Læknablaðinu um dánarmein þeirra er látist
höfðu á Holdsveikraspítalanum frá stofnun
og fram til 1919. Voru það 136 sjúklingar og
hafði Sæmundur krufið 111 þeirra (tafla II).
Sæmundur telur að fram að þeim tíma hafi
enginn einn læknir krufið jafnmarga sjúklinga
hér á landi (18).
Við greiningu amyloid degenerationar segist
Sæmundur hafa notað joð-joðalkalíaðferð við
litun á vefjasýnum. Staðsetning krabbameins
hjá fimm krabbameinssjúklingum er sýnd í
töflu III.
Oft fannst sullaveiki hjá þessum sjúklingum.
Hér má einnig minnast þess að 87 árum eftir
opnun Holdsveikraspítalans í Laugarnesi lést
síðasti holdsveikisjúklingurinn hér á landi
(19).
DÓSENTSEMBÆTTI í MEINAFRÆÐI
Prófessor Guðmundur Magnússon kenndi
sjúkdómafræði við Læknaskólann frá 1894 -
1911 og síðan við læknadeild Háskóla íslands
fram til 1917. En aðalkennslugrein hans var
handlæknisfræði, fyrst við Læknaskólann frá
1895 - 1911 og síðan við læknadeild Háskóla
íslands til dauðadags 1924. Á undan prófessor
Tafla III. Staðsetning krabbameins Itjá fimm sjúklingum
úr töfiu 11.
I) Ca. capit. pancreat. c. metast. í milta og
v. nýra.
II) Ca. vesicae fellae ducti choledochi og
duodeni
III) Ca. hepatis
IV) Ca. renis dx. meö útbr. metast. lifur,
lungum og milta
V) Ca. hepatis og vesicae fell. (?), c. metast.
In. hili hepatis.
Guðmundi hafði Tómas Hallgrímsson kennt
sjúkdómafræði við læknaskólann (1876 -
1893). Fyrir stofnun læknaskólans hélt Jón
Hjaltalín landlæknir uppi læknakennslu
í Reykjavík (1860 - 1876) og kenndi þá
sjúkdómafræði ásamt öðrum greinum.
Guðmundur Magnússon var aðalhvatamaður
að því að fá sérfræðing í sýkla- og
líffærameinafræði að læknadeildinni, er
jafnhliða kennslunni ræki rannsóknastofu í
sýklafræði. Beitti hann sér í læknadeildinni
fyrir því að dósentsembætti í sjúkdómafræði
yrði stofnað við Háskólann. í framhaldi af
því ritaði prófessor Guðmundur Magnússon,
sem þá var deildarforseti læknadeildar,
stjórnarráðinu svohljóðandi bréf, dagsett 7.
september, 1916:
»Þegar háskólaráðið eftir áskonm
lœknadeildar fór þess á leit við stjórnarráð
Islands og Alþingi að sett yrði á stofn
dósentsembœtti í almennri sjúkdómafrœði