Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Blaðsíða 32

32
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
BRÁB KRANSÆÐASTÍFIA Á ÍSIANDI 1982-'83. IIORFUR.
Uggi Aenarsson. Nikulás Sigfússon, Inga Ingibjörg
Guömundsdóttir, Ingibjörg Stefánsdóttir, Helgi
Sigvaldason. Rannsóknarstöö Hjartaverndar.
Tilgangur: Aö meta heildardánartíöni bráörar
kransæöastíflu á íslandi og þætti sem höföu áhrif
á horfur áöur en segaleysandi meöferö hófst 1984.
Hjartavernd er þátttakandi í MONICA-verkefni
sem er alþjóöleg rannsókn sem fylgist meö þróun
í hjarta- og æöasjúkdómum. Frá 1981 hefur veriö
haldin nákvæm skrá um öll kransæöatilfelli á
íslandi á aldrinum 25-64 ára. Fyrir jan.’82-nóv.’83
voru skráö 482 tilfelli og afdrif skráö til 1. des.’89.
Niöurstööur: Karlar reyndust 386 (80%) og konur
96 (20%), meðalaldur 54 og 58 ár (p<0.001). Fyrir
sjúkrahúsvist voru 103 ka (27%) og 21 ko (22%)
látin. Dánartíðni var 12 og 15% meöal ka og kv
innan 28 daga en 38 og 33% innan 8 ára (ns).
Þættir sem hafa áhrif á dánarlíkur voru ST-hækk-
un á EKG hlutfallsleg áhætta (RR) 1.78 (p<0.01),
fyrri notkun digitalis og þvagræsilyfja 1.89 og 1.72
(p<0.05). Blóöþynning á sjúkrahúsi RR 0.45
(p<0.001) og meöferö meö inotroplyQum RR 2.81
(p<0.001). B-blokkar voru notaöir hjá 67% viö
útkrift en höföu ekki marktæk áhrif á horfur.
Álvktun: Aöur en segaleysandi meöferð hófst
1984 var blóöþynning á spítala sá þáttur sem hafði
bestu áhrif á horfur eftir bráða kransæöastíflu.
33,0% vegna frábendinga, 28,5% vegna
óvissrar greiningar og 38,5% vegna langs
tíma er leið frá byrjun einkenna til komu á
sjúkrahús. Kannað var hvort meðferð milli
kynja var mismunandi, beitt var Mantel-
Haenzel aðferð og reiknað út odds ratio. Við
aldursstöðlun reyndist ekki um marktækan
mun að ræða milli kynjanna, p=0,81, 95%
öryggismörk 0,16-4,15. Enginn sjúklinganna
80 ára og eldri fengu segaleysandi meðferð,
þrátt fyrir að aldur væri ekki frábending.
174 sjúklingar höfðu bráða kransæðastíflu
en 1 hafði bráða gollurshúsbólgu og fékk sá
sjúklingur segaleysandi meðferð. Ef tekið er
tillit til nýrra upplýsinga, má ætla að gefa
hefði átt fleirum segaleysandi meðferð.
Sérstaklega er mikilvægt að sjúklingar með
bráða kransæðastíflu í framvegg fái
segaleysandi meðferð. Einnig þykir sýnt að
aldraðir hafi meira gagn af segaleysandi
meðferð en þeir sem yngri eru. Því hefðu
fleiri í elsta aldurshópnum átt að fá
meðferð. Ef hins vegar er miðað við hlutfall
þeirra sem fá segaleysandi meðferð
erlendis, verður 25,7% að teljast viðunandi.
Bráð kransæðastífla og sega-
leysandi meðferð á Islandi
Gísli Ólafsson og Árni Kristinsson,
lyflækningadeild Landspítala.
Sýnt hefur verið fram á að segaleysandi
meðferð fækkar dauðsföllum í bráðri
kransæðastíflu (GISSI 1, ISIS 2).
Árið 1989 tóku íslendingar þátt í
fjölþjóðarannsókn International Study
Group/GISSI 2, en þar var borin saman
meðferð með segaleysandi efnum,
streptokinasa og plasminogen activator,
einnig sama meðferð með og án heparins. í
íslenska hluta rannsóknarinnar voru teknir
allir þeir sjúklingar sem lagðir voru inn með
sterkan grun um bráða kransæðastíflu á
tímabilinu 18.febrúar til 25.ágúst 1989 á
Borgarspítala, Fjórðungssjúkrahúsinu
Akureyri, Landakotspítala og Landspítala.
175 sjúklingar voru teknir inn í
rannsóknina á íslandi, þar af 122 karlar og
53 konur. Aldur sjúklinganna var 25 til 100
ár og var meðalaldurinn 67 ár. 25,7%
sjúklinganna fengu segaleysandi meðferð en
74,3% fengu ekki slíka meðferð. Af þeim
sem ekki fengu segaleysandi meðferð voru