Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1992, Blaðsíða 12

12
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 21
AÐGERÐIR TIL AD KOMA í VEG FYRIR
BLINDU INSÚLÍN-HÁÐRA SYKURSOÚKRA A
ÍSLANDI.
Höfundar
Friðbert Jónasson, Einar Stefáns-
son, Johannes Kari Kristinsson, Sigur-
björn Björnsson og Ingimundur Gíslason
Stofnun
Augndeild Landakotsspítala,
læknadeild Háskóla íslands.
Frá árinu 1980 hafa augu flestra Isl-
endinga með insúlín-háða sykursýki
verið skoðuð reglulega, minnst árlega,
af augnlæknum á augndeild Landakots-
spítala. Um 90% þessara sjúklinga hafa
verið skoðaðir, upplýsingum var safn-
að á þar til gert eyðublað á framvirk-
an hátt og myndir teknar af augnbotn-
um. Þeir sjúklingar sem höfðu sykur-
sýkisskemmdir á miðsvæði sjónu svo og
þeir sem höfðu nývefjamyndandi sjónu-
skemmdir fengu meðferð með leysigeisl-
um í samræmi við skilmerki DRS og
ETDRS rannsóknanna. Kannað er ástand
augna 204 insúlín-háðra sykursjúkra
sem allir voru greindir með sykursýki
fyrir þrítugt. Sjónuskemmdir vegna
sykursýki fundust hjá 51.5% þeirra,
þar af nývefjamyndandi sjónuskemmdir
í 11.8% tilvika.
Ahrif leysimeðferðar við MACULAR B3ÚG
A ÆÐAVÍDD í SOÓNHIMNU í SYKURSÝKI.
María Soffía Gottfreðsd6tt1r, Einar
Stefánsson, Ingimundur Gislason, Frið-
bert Dónasson.
Háskóli íslands. Augndeild Landakots-
spítala.
Sýnt hefur verið að leysimeðferð við
macular bjúg í sykursýki hindrar frek-
ara sjóntap og getur í sumum tilfellum
bætt sjón. Hins vegar er ekki vitað
með vissu hvernig og hvers vegna
macular bjúgur myndast í sykursýki og
ekki heldur hvernig leysimeðferð kemur
inn í þá meingerð. Lögmál Starlings
segir að við jafnvægi fari jafnmikið
af vökva út úr háræðakerfinu eins og
skili sér aftur inn í blóðrásina. Því
stuðlar aukinn vökvastöðuþrýstingur
að bjúgmyndun. Okkar kenning er sú að
leysimeðferð bæti súrefnisbúskap sjón-
himnunnar og leiði til staðbundinnar
(autoregu1atory) æðaþrengingar sem
aftur leiðir til lækkunar á vökvastöðu-
þrýstingi skv. lögmáli Poiseuille og
því minni bjúgmyndunar skv. lögmáli
Starlings. Við könnuðum breytingar á
æðavídd eftir leysimeðferð til þess að
svara spurningunni: leiðir leysimeð-
ferð til þrengingar á siagæðlingum og
bláæðlingum í sjónhimnu.
10-14 árum eftir greiningu reyndust
27% hafa sjónuskemmdir vegna sykur-
sýki, enginn þeirra með nývefjamynd-
andi sjónuskemmdir. 15-19 árum eftir
byrjun sjúkdóms var algengi sjónu-
skemmda orðið 64.9% þar af 2.7% með
nýæðamyndandi sjónuskemmdir. 85.9%
þeirra sem höfðu haft sjúkdóminn í 20
ár eða lengur, reyndust hafa sjónu-
skemmdir vegna sykursýki, þar af 29.5%
nývefjamyndandi sjónuskemmdir. 95.6%
sjúklinga hafði sjónskerpu jafnt eða
betri en 6/12 í betra auganu, 2.9%
sjúklinga hafði sjón 6/36 til 6/18 í
betra auganu og tveir sjúklingar (1%)
voru lögblindir þ.e. höfðu sjón 6/60
eða verri í betra auganu (annar þeirra
með meðfætt ský á augasteini).
Við teljum að kerfisbundin augnskoðun
komi í veg fyrir blindu insú1ín-háðra
sykursjúkra í fjölmörgum tilvikum.
Litmyndir fyrir og eftir leysimeðferð
af augnbotnum sykursýkissjúk1inga með
macular bjúg voru stækkaðar og þvermál
æða mælt í mm. með rennimáli. Eftir
leysimeðferð varð marktæk þrenging á
2° superotemporal slagæðlingum og bláæð-
lingum. Æðavídd eftir leysimeðferð
sem hlutfall af vídd æðanna fyrir með-
ferð var 0.798 (p<0.001) fyrir 2° slag-
æðlinga og 0.862 (p< 0.001) fyrir
2° bláæðlinga. Eftir leysimeðferð við
macular bjúg verður marktæk þrenging
á 2° slagæðlingum og bláæðlingum,
hugsanlega vegna jákvæðra áhrifa á
súrefnisbúskap sjónhimnunnar. Æða-
þrenging og lækkun á vökvastöðuþrýst-
ingi ætti að leiða til minni bjúgmynd-
unar skv. lögmáli Starlings.