Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 19

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
19
E_ FARALDSFRÆÐILEG RANNSÖKN A GEÐ- OG HEIL-
10 BRIGÐIISLENSKRA BARNA 2-18 ARA
Helga Hannesdóttlr, Barna- og unglingageðdeild
Landspitalans
INNGANGUR: Markmlð með rannsókn þessarl er að
meta algengl geð- og atferlisvandamála meðal barna
og unglinga á landsplanl og bera niðurstöður saman
við sambærilegar rannsók ilr i öðrum löndum. Jafn-
framt að leila upplýslnga um orsakir geðhellbrlgðls-
vandamála sem finnast og þarflr fyrlr meðferð meðal
forskóla- og grunnskólabama í framtiðlnni. Einnig að
skllgreina og finna vemdandl þætti sem bæta geð-
heilsu bama og elnangra áhættuþætti. sem stuðla að
sálsjúklegri þróun og geta þannig slaðlð að fyrlr-
byggjandi aðgerðum lnnan hellsugæslu og skóla í
framlíðinni. til að koma betur lil móts vlð bætta geð-
heilsu íslenskra bama og unglinga í nútíð og framtíð.
Rannsókn þessi er samanburðarrannsókn innan
Norðurlanda en samskonar rannsókn er verlð að
framkvæma i Sviþjóð og Noregi nú sem stendur.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐ: Geðfaraldsfræðileg for-
könnun fór fram á hellsufari islenskra bama 6. 11 og
16 ára árið 1990, með spumingalistum Achenbach's
(Chlld Behavlor Checklist). í framhaldl af hennl fór
fram árlð 1991 rannsókn á geð- og heilbrigðl
islenskra skólabarna frá 2-18 ára. 120 börn 60
stúlkur og 60 drenglr úr hveijum aldurshópi voru
valin úr þjóðskrá eftir landfræðllegum svæðum. For-
eldrum/ forráðamönnum barna og ungllnga voru
send kynnlngarbréf og þeir beðnlr um skrlflega
helmild fyrir þátttöku bama/unglinga í könnunlnnl.
Spumlngalistum Achenbach's var drelft tll úrtaks
unglinga á aldrinum 11-16 ára i skólalima í gmnn-
skólum undlr umsjón kennara hvers bekkjar og
yflrumsjón skólastjóra og rannsakanda. 11-18 ára
unglingar voru beðnir að svara sjálflr spuminga-
listum með þvi að krossa í viðeigandi reltl. Foreldrar
barna og ungllnga á aldrinum 2-16 ára fengu
spumlngalista helmsendan tll að fylla út.
NIÐURSTÖÐUR: 1349 foreldrar svöruðu skilvislega
spumingallstum og 594 ungllngar á aldrinum 11-18
ára. Svömn var hæst i yngstu aldurshópum eða
72.9% en féll með aldrl unglinga niður i 65.2%.
Niðurstöður eru sambærllegar nlðurstöðum í öðrum
löndum þar sem spumingallstar þessir hafa verlð
notaðlr i sama tilgangi. Niðurstöður gefa til kynna að
geðhellbrigði íslenskra barna er svipað og i
nágrannalöndum okkar.
SAMANTEKT OG ALYKTUN: Spumlngalislar Achen-
bach's (CBCL) eru hentugir innan hcilsugæslunnar tll
athugunar á geðheilsuvandamálum bama og unglinga
Flmmtungur barna og unglinga á íslandi hafa geð-
hellsuvandmál.