Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 81

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
77
Hjarta- og æðasjúkdómar III
V-26 Haraldur Halldórsson
V-27 Magnús Jóhannsson
V-28 Inga S. Þráinsdóttir
V-29 Helgi Kristbjarnarson
V-30 Gísli Ólafsson
V-31 Guðrún V. Skúladóttir
26 ÁHRIF LYFJA MEÐ KATJÓNA-
AMPHIPHIL EIGINLEIKA Á UMBROT
PHOSPHOLÍPÍÐA í ÆÐAÞELI.
Haraldur Halldórsson, Matthías Kjeld,
Guðmundur Þorgeirsson, Rannsóknastofu í
lyfjafræði, Háskóla íslands, og lyflækningadeild
Landspítalans.
Efnafræðileg samkenni svokallaðra katjóna-
amphiphil lyfja eru vatnsfælnir, oft arómatískir
hópar, og jákvætt hlaðið köfnunarefnisatóm.
Slík lyf tilheyra fjölmörgunr lyfjaflokkum, m.a.
geðdeyfðarlyfjum, róandi lyfjum, staðdeyfi-
lyfjum og hjartsláttaróreglulyfjum. Þótt vitað
sé, að þessi lyf hafi margháttuð áhrif á umbrot
fosfólípíða í ýmsum vefjum eru áhrif þeirra á
æðaþelsfrumur óþekkt. Þar sem sum fosfólípíð
gegna mikilvægu hlutverki í innri boðkerfum
æðaþels var gerð athugun á áhrifum nokkurra
slíkra lyfja á myndun fosfólípíða, örvun
inósitóllípíða boðkerfisins og myndun
prostasýklíns í ræktuðum æðaþelsfrumum sem
aflað var úr bláæðum naflastrengja.
Myndun fosfólípíða var mæld með upptöku
geislamerktra forefna og fítuúrhlutun. Örvun
inósitóllípíðaboðkerfisins var mæld með jón-
skiptagreiningu á vatnsleysanlegum inósitól-
efnum eftir merkingu með geislamerktu
inósitóli. Prostasýklín var mælt með geisla-
mótefnamælingu. Notuð voru lyfin propranolol,
klórpromazin og trífluoperazin og áhrif þeirra
borin saman við áhrif af ÁDP-
ríbósýleringarhindranum meta iodobenzyl-
guanidine (MIBG).
Öll lyfin ollu hindrun á myndun fosfatydylkolins
en aukningu á myndun inositollípíða. í háum
styrkjum hindruðu öll lyfin prostasýklínmyndun.
Trífluoperazin jók svörun inósitóllípíða-
boðkerfisins við thrombíni, en MIBG hafði
engin áhrif. Niðurstöðumar benda til þess að
MIBG tilheyri flokki cationa-amphiphil lyfja og
að áhrif þeirra á æðaþelsfrumur skýrist að
einhverju leyti af hindrun á virkni phosphatitic
acid phosphohydrolasa.