Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1992, Side 96

92
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 22
V 49
Greining útlits- og kjarnsýrubreytileika E. coli
á eftirverkunartíma meO frumuflæðisjá
Magnús Gottfreðsson*, Ásbjöm Sigfússon*, Helga
Brlendsdóttir*, Sigurður Guðmundsson#. Rannsóknastofa
I ónæmisfræði, Landspftala*, sýkladeild og
lyflækningadeild, Borgarspítala*.
Inneaneur: Eftirverkun sýklalyfja (postantibiotic effect)
er skilgreind sem tímabundin hömlun á vexti baktena eftir
meðferð með sýklalyfjum, þegar lyfin eru horfin af
sýkingarstað. Orsakirnar eru enn óþekktar. Útlits-
breytingar baktería á eftirverkunartíma hafa áður verið
rannsakaðar með örsjá, en slík rannsóknatækni veitir hins
vegar takmarkaðar magnupplýsingar. Vitað er að sýkalyf
hafa mismikil áhrif á bakteríur, jafnvel þótt um sama stofn
sé að ræða. Við könnuðum hvort unnt væri að greina
þessi mismunandi áhrif lyfjanna með frumuflæðisjá.
Efniviður og aðferðir: Rannsakaðar voru breytingar á
stærð og kjarnsýruinnihaldi E. coli ATCC 25922 á
eftirverkunartíma eftir meðferð með ciprofloxacini (C) og
ceftriaxoni (CRX). Bakteríur f hröðum vexti (logfasa)
voru meðhöndlaðar með C 0.03|ig/ml (2x MIC) og CRX
0.06|ig/ml (2x MIC). Lyfin voru fjarlægð eftir í klst með
tvíteknum þvotti. Endurvöxtur bakteríanna var mældur
með líftölumælingum og sýni tekin með reglulegu millibili
og fixeruð f formaldehýð-buffer (lokaþéttni 2%).
Kjarnsýrur voru litaðar með própidíum joði. Eftir litun
voru bakteríurnar þvegnar tvisvar og skoðaðar f
flæðifrumusjá (FACS, Becton Dickinson). Notast var við
tífalda lógarithmfska mögnun. Á hverjum tímapunkti var
safnað 5000 ögnum. Mæld var framdreifing ljóss (FSC,
forward scatter) til að meta stærð og flúrljómun (FL,
nuorescencejtilaðmeta^arnsýruinnihaldj^akteríurnar^
voru einnig skoðaðar í flúrskinssmásjá þar sem stærð
þeirra og lögun var metin.
Niðurstöður: C olli 3.6 klst eftirverkun, en CRX -0.2
klst. Stærð bakteríanna 50 mfn eftir fjarlægingu lyfs var
borin saman og munurinn metinn með Kolmogorov-
Smimov tölfræðiprófi. Aukning mældist á stærð (826 vs
675, p<0.01) og kjarnsýruinnihaldi (777 vs 624, p<0.01)
eftir CRX en þessar breytingar hurfu á 90 mín. Við
skoðun f smásjá á sama tíma sást þráðamyndun
(filamentation) sem einnig gekk til baka á 90 mín. Eftir
gjöf C greindist smávægileg stytting á bakteríunum (626
vs 675, p<0.01) og kjamsýruinnihald minnkaði (583 vs
624, p<0.01). I smásjá sáust stuttar og gildar bakteríur,
en sú breyting gekk til baka á 4.5 - 6.0 klst.
Umræða: Flæðifrumusjá gerir kleift að greina stærð
baktería og kjamsýruinnihald með mikilli nákvæmni.
Þeim athugunum ber vel saman við athuganir með smásjá.
Sértækar litunaraðferðir gefa möguleika á að meta
kjamsýrumagn og skiptingu þess milli bakterfa. Mögulegt
er að rannsaka áhrif sýklalyfja á einstaka undirhópa
baktería með þessu móti og þar með auka skilning okkar á
verkunarhætti sýklalyfja.