Kjarninn - 19.12.2013, Blaðsíða 14

03/05 kjarninn fJöLMiðLaR
Ein mikilvægasta ástæðan tengist hins vegar fyrir fram
gefnum hugmyndum um þann sem skrifar ummæli við
fréttir. Ef viðkomandi er þekktur eru líkur á að skoðanir
hans séu alltaf settar í samhengi við persónuna. Stundum
gefur það þeim meiri vikt en það getur líka dregið athyglina
frá innihaldinu. Á hinum endanum eru svo þeir sem hafa
enga formlega þekkingu á því sem rætt er um. Það er auðvelt
að afskrifa skoðanir þeirra sem maður telur að hafi hvorki
menntun né þekkingu til að ræða um viðkomandi málefni.
Nafnleysið neyðir mann til að taka afstöðu til innihaldsins,
en ekki þess sem skrifar.
Þannig ætti það að minnsta kosti að vera, en veruleikinn
er örlítið flóknari. Arthur Santana, prófessor við Háskólann
í Houston, skoðaði níu hundruð ummæli við fréttir af
innflytjenda málum hjá stórum bandarískum fjölmiðlum. Þar
sem fólk gat skrifað í skjóli nafnleysis mátti flokka rúman
helming ummæla sem ókurteisleg (e. uncivilized), en aðeins
29 prósent þar sem fólk þurfti að skrifa undir nafni. Nafn-
leysið dregur úr hömlum og veitir okkur skjól til gífuryrða
um menn og málefni. Rannsóknir hafa einnig sýnt að fólk
treystir síður nafnlausum ummælum. Þau eru þannig
ólíklegri til að fá okkur til að skipta um skoðun, sérstaklega
þegar kemur að siðferðislegum spurningum.
öfgar hafa hins vegar mikil áhrif
Þrátt fyrir að fólk treysti nafnlausum ummælum síður þýðir
það ekki að þau hafi engin áhrif. Öfgakennd ummæli teygja
umræðuna og því öfgakenndari sem þau eru, þeim mun meiri
áhrif hafa þau. Ef ummælin eru síðan skrifuð undir nafni
aukast áhrifin enn. Annar bandarískur prófessor, Dominique
Brossard, skipti um 1.200 manns í tvo hópa sem lásu annað
hvort kurteisleg eða ókurteisleg ummæli við skáldaða frétt
um nanótækni. Dæmi um ókurteisleg ummæli sem annar
hópurinn las var „Ef þú skilur ekki kostina við þessa tækni
eru hálfviti“. Þessi hópur var mun líklegri til að skipta um
skoðun á efni greinarinnar og taka ýktari afstöðu með eða
á móti. Þeir sem lásu ummæli þar sem ráðist var á greinar-