Kjarninn - 19.12.2013, Blaðsíða 21

02/08 kjarninn ÞRóUnaRMÁL
G
agnrýni á þróunaraðstoð er ekki ný af nálinni.
Hún hefur verið til staðar frá því að byrjað var
að veita hana í kjölfar Seinni heimsstyrjaldar.
Deilt hefur verið á framkvæmd, tilgang og
markmið hennar alveg frá upphafi. Þróunar-
aðstoð hefur reyndar verið veitt í einni eða annarri mynd
alveg frá lokum 19. aldar en það er önnur saga. Samkvæmt
nýlegri rannsókn um viðhorf Íslendinga til þróunaraðstoðar
telja um 80% aðstoðina skila árangri og vilja að Íslendingar
sinni málaflokknum. Um 90% þátttakenda vilja auka fram-
lög til þróunaraðstoðar eða halda þeim óbreyttum. Engu að
síður lendir þróunaraðstoð fyrst og verst undir niðurskurðar-
hnífnum þegar hann fer á loft. Hvað telur þessi stóri hluti
Íslendinga sem hlynntur er veitingu þróunaraðstoðar að sé
viðunandi árangur af framlögum til málaflokksins?
ísland kemur illa út í samanburði við nágrannalönd
Það er í raun að bera í bakkafullan lækinn að benda á hversu
illa Ísland kemur út úr samanburði við önnur iðnríki, og þá
sérstaklega hin Norðurlandaríkin. Við erum á pari við þau
iðnríki sem veita minnst hlutfall af þjóðartekjum sínum
til þróunaraðstoðar. Við erum langt undir 0,7% markmiði
Sameinuðu þjóðanna og meðaltali ESB-ríkja, sem hefur verið í
kringum 0,5% af vergum þjóðartekjum. Skiljanlegt er að fyrir-
varar séu gerðir við veitingu þróunaraðstoðar og verður hver
einstaklingur að gera það upp við sjálfan sig hvort honum
finnist réttlætanlegt að opinberu fé sé varið á þennan hátt.
Flestir gera sér hins vegar líkast til ekki grein fyrir því
hvað þróunaraðstoð felur í raun og veru í sér. Margir halda
að þróunaraðstoð sé bara ein stór millifærsla frá einum
ríkissjóði til annars, þar sem spilltir embættismenn ráðstafa
honum í vitleysu. Skoðum það aðeins síðar.
hegðun í sífelldri mótun
Veiting þróunaraðstoðar er norm í alþjóðakerfinu og hefur
verið tekið sem sjálfsögðum hlut. Hegðun ríkja innan mála-
flokksins er aftur á móti í sífelldri mótun. Ný norm verða til
Þróunarmál
Þórir Hall Stefánsson