Sagnir - 01.06.1992, Side 54

Flutningurfólks til Ameríku úr sjávar- og sveitasóknum Mýra- og Flutningurfólks til Akraness úr sjávar- og sveitasóknum Mýra- og'
Borgarfjarðarsýslu á árunum 1870-Í9Í4. Borgarjjarðarsýslu árið Í870.
Heimild: Júníus H. Kristinsson: Vesturfaraskrá 1870-1914. Rv. 1983. Hcimild: Þjsks. Mannatal 1870.
skipti skráð sér innan Garðasóknar
sem Akranesþorp. Þetta var árið
1870, þegar Ingimar Maríssson var
orðinn 35 ára gamall. Þá voru 150
einstaklingar, 75 konur og 75 karlar,
sagðir „lifa á fiskveiðum" í Garða-
sókninni, flestir búsettir í þorpinu en
einhverjir voru húsfólk eða þurra-
búðarfólk á bæjunum í kring.
Þéttbýlið á Akranesi var ungt. Til
marks um það má sjá að 38 prósent
íbúanna þar voru á aldrinum 31-40
ára og ekki nema 18 prósent eldri en
50 ára. Föst verslun kom ekki á stað-
inn fyrr en 1873 en eftir það fór þorp-
ið að stækka og dafna. Það má segja
að með tilkomu verslunarinnar og
barnaskólans sem reistur var 1880
hafi Akranes orðið að alvöru þétt-
býli.10
Samgangur á milli Akraness og
sveitanna í Borgarfjarðarsýslu var
mikill ef rnarka má skrif Kristleifs
Þorsteinssonar frá Stóra-Kroppi.
Hann talar um að þurrabúðarmenn-
irnir færu í sveitirnar á sumrin í
kaupmennsku og bændur og vinnu-
menn kæmu í þurrabúðina á vertíð á
vorin. Þannig hafi flestir bændasynir
verið sendir í verið 17 ára gamlir og
margir haldið áfram að fara á vorver-
tíðina eftir að þeir stofnuðu eigið
heimili.11
En þrátt fyrir að uppsveitamenn
kæmu í verið á hverju ári vildu þeir
ekki framfleyta fjölskyldu í þurra-
búð. Athugun á fæðingarsókn þeirra
sem „lifðu á fiskveiðum" í Garða-
sókn 1870 sýndi að það voru einstakl-
ingar úr sjávarsveitum sem mynduðu
þorpið. Flestir, eða 46 prósent, voru
fæddir í sókninni sjálfri og 26 prósent
í öðrurn sjávarsóknunr Borgarfjarð-
ar.12 En í heildina voru 87 prósent
þurrabúðarmanna á Akranesi fæddir í
sjávarsókn.
Sjávarsóknarmenn treystu sér til að
fara í þurrabúð ef hún var ekki of
langt frá átthögunum. Bakland Akra-
ness var því lítið eins og flestra ann-
arra þéttbýlisstaða. Fólk leitaði
Fædingarsóknir þeirra sem sagðir voru „lifa á
fískveiðum“ á Akranesi í manntalinu 1870
Heild Karlar Konur
A Garðasókn 46% 60% 32%
B Sjávarsóknir Borgarfjarðarsýslu 23% 17% 28%
C Sveitasóknir Borgarfjarðarsýslu 5% 4% 7%
D Sjávarsóknir Mýrasýslu 3% 1% 5%
E Sveitasóknir Mýrasýslu 4% 1% 7%
F Aðrar sjávarsóknir á landinu 15% 11% 19%
G Aðrar sveitasóknir á landinu 3% 5% 1%
H Annað 1% 0% 1%
Samtals 100% 99% 100%
Heimild: Þjsks. Manntal Í870's
52 SAGNIR