Sagnir - 01.06.1992, Side 70

Ásmundur Helgason
Landnám
listagyðjunnar
íslensk myndlist og þjóðernishyggja
Tvcir brautryðjenda íslenskrar myndlistar í hóp; landa sinna í Kaupmannahöfn um aldamótin. Ásgrímur Jónsson er þriðji frá vinstri og
Einar Jónsson þriðjifrá hægri.
Þegar danska gufuskipið
Laura hafði blásið í annað
sinn langt úti á legunni við
Reykjavík seint í marsmánuði 1893,
var báti ýtt úr vör, og tók hann stefn-
una á skipið. Tveir menn voru í bátn-
um. Ræðarinn, Þorsteinn Guð-
mundsson, var mikill maður að sjá,
magur og stórskorinn í andliti. Far-
þeginn var 19 ára, grannur og dökk-
hærður strákur, Einar Jónsson að
nafni, sem var á leið til Kaupmanna-
hafnar að nema myndhöggvaralist.
Það er í raun illskiljanlegt hvernig
Einari, stráknum frá Galtafelli í
Hrunamannahreppi í Árnessýslu, gat
hugkvæmst að fara utan til að læra að
höggva í stein. Nær allir réðu honum
frá svo glannalegum áformum. Jafn-
vel hinn góðhjartaði og skilningsríki
Þorsteinn Guðmundsson sem hýst
hafði Einar, fátækan og umkomu-
lausan, á meðan hann dvaldi í
Reykjavík, taldi ekkert vit í að leggja
út í óvissuna með aðeins 100 krónur í
vasanum. En væntanlegur braut-
ryðjandi íslenskrar myndlistar beit á
68 SAGNIR