Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Blaðsíða 41

menntir’
|
1
FYRIR SKÖMMU var lagt íram í neðri deild Alþingis
Að lögbjoða frumvarp til laga um ríkisborgararétt til handa
tunguna
nokkrum erlendum mönnum og er það ekki í frá-
sögur íærandi að öðru leyti en því, að íram kom breytingartillaga
um eins konar liðkun á nafnbreytingarskyldu innflytjenda. Út-
lendingum er, eins og allir vita, skylt að leggja niður nöfn sín og
taka upp íslenzk heiti, ef þeir vilja gerast íslenzkir borgarar. Breyt-
ingartillagan gerði ráð fyrir, að umsækjendur um borgararétt
mættu halda ættarnöfnum sínum, en yrðu þó skyldaðir til að taka
sér íslenzk fornöfn. Hins vegar skyldi bömum þeirra gert að leggja
niður ættarnöfn feðra sinna og kenna sig við „föður, móður eða
kjörföður samkvæmt lögum um mannanöfn." Um þetta mál urðu
talsvert harðar umræður, áður en tillagan væri felld, og var svo
að heyra, sem flutningsmenn teldu sig vera að bera fram allmik-
ið sanngirnismál. Skal ekki dregið í efa, að þar hafi hugur fylgt
máli. En hvers eiga bömin að gjalda, ef feður þeirra mega halda
ættamöfnum sínum en þau ekki? Ef gildandi lagaákvæði um nafn-
breytingar innflytjenda eru ranglát á annað borð, þá er breytingar-
tillagan yfirklór vondrar samvizku eða að öðrum kosti misheppnuð
tilraun til að þóknast öllum. Um siðferðilegan rétt löggjafarvaldsins
til að taka af mönnum nöfn eða breyta nöfnum manna má ef til vill
deila, en hitt er ljóst, að með lögum um nafnbreytingarskyldu
innílytjenda er stigið skref í átt til að lögbjóða tunguna. Það er
alls enginn munur á því, málfræðilega, að banna útlend manna-
nöfn og útlend orð; banna Bela eða Alan og móralskur eða póli-
tík. Er þá skammt í land til að setja á bannlista öll útlend orð.
En „útlent" er reikult hugtak í íslenzkri málsögu eins og Hermann
Pálsson bendir á hér að framan í grein sinni Orðasmíð og mál-