Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Blaðsíða 18

12
HELGAFELL
búa að því endurlausnarstarfi, sem þeir
inntu af hendi.
Þessi staðreynd liggur vitanlega hverj-
um manni í augum uppi, en samt er
hér ekki á hana drepið að ófyrirsynju. Ef
boðendum liinnar yngstu listar þykir sem
þeir eigi skilningsleysi að mæta, mega þeir
helzt ekki gleyma því, að forgöngumenn
þeirra voru á sínum tíma engu síður langt
á undan samtíðinni. Það er sannast mála,
að myndlist sú, er þessir brautryðjendur
fluttu til Islands, olli slíkri byltingu í hug-
arheimi alls almennings, að hún á sér raun-
verulegar fáar hliðstæður. „Ég man svo
langt, að myndir mínar komu sumum hér
heima einkeunilega fyrir sjónir“, sagði Jón
Stefánsson eitt sinn í viðtali. „Þeir, sem
eingöngu höfðu vanizt náttúrueftirlíking-
um, dæmdu þær samkvæmt þeirri stefnu
og urðu þær þá að sjálfsögðu léttar á met-
unum. Listdómari einn komst til dæmis
þannig að orði í blaðagrein, að ég væri að
reyna að gera betur en guð almáttugur“.
Eg hygg, að bæði Asgrímur og Kjarval
gætu sagt margar sögur, er færu í svipaða
átt og þó er nú svo komið, að list sömu
manna er stundum talin til „einfaldrar
náttúrustælingar“!
En það er samt alveg ástæðulaust að
gera sér verulega rellu út af slíkri þróun.
Þær öfgar, sem mörgum finnst hún bera
vitni um, eru, þegar til kastanna kemur,
einungis speglun réttmæts ótta við hrörn-
un og kyrrstöðu, en þær fá engu ráðið um
varanlegt gildi góðra listaverka. Og sízt af
öllu mundu þeir meistarar, sem ég nefndi,
kjósa ungum listamanni þau örlög að elta
fótspor þeirra í blindni. Ég hef þvert á
móti ekki hitt neinn listamann, ungan eða
gamlan, er taki Jóni Stefánssyni fram
um heiðarlegan skilning á háska stöðnun-
arinnar eða fvlgist af ríkari gleði með hverri
viðleitni til nýrrar leitar að listrænum
sannleika. Honum er það hvorttveggja