Dagskrá: tímarit um þjóðfélagsmál - 01.01.1944, Síða 18

12 DAGSKRÁ
heyra til kirkjunnarmönnum og öðrum andlegum uppalendum
þjóðarinnar.
Margt fleira mætti nefna og þessum þremur áðurgreindu atrið-
um þyrfti að gera fyllri skil, ef vel ætti að vera. En rúmið leyfir
það ekki að sinni. Meðalvegurinn, sem þarf að fara, verður í stuttu
máli að stefna að því, að ná því bezta, sem er hjá báðum hinum
andstæðu stefnum, ríkisrekstrarstefnunni og samkeppnisstefnunni.
Mesti kostur ríkisskipulagsins er sá, að hægt er að skapa jafnvægi
milli atvinnugreinanna, skipuleggja þá skynsamlega og tryggja
auðjöfnun, en honum fylgir jafnhliða skerðing persónulegs frels-
is og sljógvun sjálfsbjargarviðleitni. Mesti kostur samkeppninnar
er sá, að hún örfar marga einstaklinga til framtaks og dáða, en
henni fylgir sá ókostur, að eðlilegt jafnvægi framleiðslunnar rask-
ast oft og tíðum, atvinnuleysi og kreppur halda innreið sína, og
auðskiptingin verður fjarri öllu réttlæti. Millistefnan tryggir
það bezta hjá báðum. Hún tekur skipulagninguna og auðjöfnunina
frá ríkisrekstrarstefnunni, en veitir einkaframtaki og sjálfsbjarg-
arviðleitninni eðlilegt og þroskavænlegt starfssvið innan þess
ramma. f stað þess, að bæði ríkisreksturinn og hin skefjalausa
samkeppni gefur raunverulega aðeins fáum tækifæri til að neyta
krafta sinna, en dæmir fjöldann allan til hjúa- og öreigamennsku,
veitir millistefnan öllum fjöldanum skilyrði til að vera eigin hús-
bændur og bjargálnafólk.
VII.
Af fylgjendum afturhaldsstefnunnar, Þjóðólfum okkar tíma, og
byltingastefnunnar, Önundum okkar tíma, er nú sótt með óvenju-
legri hörku og óvægni gegn milli- og umbótastefnunni. Það er sagt,
að hún sé eiginlega hvorki fugl né fiskur, hún eigi ekki tilveru-
rétt og þekkist helzt hvergi nema hér í gerfi Framsóknarflokksins,
er sé sérkennilegt íslenzkt fyrirbrigði.
Það þarf ekki annað en að líta til nágrannalandanna, til að sjá
fals þessa málsflutnings. Hvaða veg munu Bretar fara að lokinni
þessari styrjöld? Hvaða veg munu Norðmenn fara, eða Svíar og
Danir? Það verður hvorki vegur afturhaldsmennskunnar né komm-
únismans, sem þessar þjóðir munu velja sér. Þessar þjóðir, eink-
um Bretar, hafa í undibúningi margvíslegar ráðstafanir til við-
reisnar að styrjöldinni lokinni. Allar þessar ráðagerðir, hvort held-
ur þær koma frá opinberum nefndum eða alþýðusamtökum, bera