Árbók skálda - 01.12.1958, Blaðsíða 56
En andblær lífsins
kom óboðinn,
fór snöggum gusti
um gleraðan flötinn,
mölvaði spegilinn
svo myndin afskræmdist
og draumurinn dó.
Eg, Narkissos,
dó á samri stund
með draumi mínum.
Úr rústum draumsins
reis mynd þín:
líkaminn lostinn
ljúfri gleymsku
hins lævísa svefns.
Þá reis ég upp
með önnur augu
og kom með vilja
að vekja þig til mín
svefnstungna rós.
Viltu vaka með mér
og þjást, Þyrnirós?
Einsog lesandinn sér er þetta litla ljóð ofið úr tveimur fjarskyldum
þjóðsögum eða ævintvrum, sem hvort um sig túlka mikinn sannleik. Sagan
um Þyrnirós er svo vel þekkt, að óþarft er að fjölyrða um hana. Sagan
um Narkissos mun hinsvegar vera rninna þekkt hérlendis, þó hún lrafi
orðið mörgum erlendum skáldum yrkisefni.
Sögnin um Narkissos er forngrísk. 1 rauninni er um að ræða tvær
sagnir. Onnur segir frá fádæma fögru blómi sem Seifur skóp til að hjálpa
bróður sínum í undirheimum að ná á vald sitt hinni undurfögru Persefóní,
dóttur Dímítru gyðju jarðargróðans. Þegar stúlkan kom auga á hina
fögru jurt rétti hún út höndina eftir hermi, en í sömn andrá opnaðist jörðin
og blakkur ökumaður hreif hana til sín og hafði hana með sér til undir-
heima.
Hin sögnin er þekktari. Pilturinn Narkissos var svo undrafagur að
allar meyjar, sem litu hann augurn, þráðu hann í vöku og draumi, en lrann
virti enga þeirra viðlits. Jafnvel íkkó (bergmál), sem var fegurst allra dísa,
tókst ekki að vekja eftirtekt hans. Fyrir bænir meyjanna vonsviknu kom
Nemesis (réttlát reiði) til sögunnar og lagði það á hann, að hann gæti
aldrei elskað neinn neina sjálfan sig, úrþví hann vildi ekki elska aðra.