Félagsbréf - 01.01.1958, Blaðsíða 50

40
FELAGSBREF
ræði ljóðsins væri ekki aðeins áhrifaríkara en nákvæmni og
skýr hugsun, heldur gæfi það og sannari mynd af ringulreið
samtíðarinnar.
En heimsstyrjöldin batt enda á þetta fálm. Mönnum varð ljóst,
að skáldin gátu ekki haldið áfram að skrifa á dulmáli, sem fáir
skildu að nokkru ráði. Það varð að endurnýja sambandið milli
skáldsins og almúgans: boðskapur sjáandans varð að ná eyr-
um hlustandans. Yeats, Auden og Spender hófu upp raddir sín-
ar og kröfðust þess, að Ijóðskáld horfðust í augu við miskunn-
arlausan veruleikann og gerðu það, sem í þeirra valdi stæði,
til að bjarga menningunni úr höndum kúgara, stríðsvarga og
vitfirringa.
Hjá mörgum ljóðskáldum, sem og öðrum rithöfundum, tók
að bera á sektartilfinningu; menn fundu til ábyrgðar á örlögum
meðbræðra sinna. Auden samdi langt kvæði, „The Age of Anxi-
ety“, þar sem hann dró upp minnisstæða mynd af samtímanum:
angistinni og glundroðanum, sem lagðist eins og mara yfir
heimsbyggðina.
í hörmungunum óx hinum jákvæðu viðreisnaröflum máttur.
Mannsandinn verður kannski um stundarsakir beygður í duftið,
en hann verður aldrei brotinn á bak aftur.
1 kringum 1940 kom fram hópur yngri skálda, sem hófu ljóð-
listina upp úr gruggugum pytti sjálfsskoðunar og fengu henni
jákvætt hlutverk. Þeirra á meðal voru Dylan Thomas, George
Barker, W. R. Rodgers, Henry Reed, Norman Nicholson og Alex
Comfort. Þeir tóku sér stöðu við hlið eldri skálda og ortu um
veruleikann af nýjum þrótti. Það var jafnvel talað um nýja
rómantíska hreyfingu í Ijóðagerð, þar sem lögð var áherzla á
einfaldleik, skýr form og ófalsaða ástríðu. Nýtt táknmál varð
til, nýjar hugmyndir, nýr kraftur. Hugsun og eðlisávísun, reynsla
og hugmyndaflug fengu jafnrétti: ljóðlistin endurfæddist í eldi
þjáninga og reynslu. Af yngri skáldunum bar Dylan Thomas
langhæst, og fer vel á því að ljúka þessu stutta yfirliti með
nokkrum orðum um hann.
* *
*