Félagsbréf - 01.01.1958, Blaðsíða 61

FELAGSBREF
51
anna, að frábært má telja. í raun
og veru eru söguhetjumar í svo
sterku Ijósi, að margur myndi ætla,
að höfundur hefði notað of mikið
hugmyndaflug og þannig brugðið upp
falskri mynd af Afríkubúum. En
þessu er á annan veg farið. Bókin
er sönn, og í verki, sem hann hefur
síðar sent frá sér „Too Late the
Phalarope“ er hugblær Afríkumanns-
ins ekki síður sannur. Það er at-
hyglisvert, hversu viðfeðm samúð
höfundar er. Flestum hættir við að
glata samúð sinni gagnvart öðrum
aðilanum, enda er fátt örðugra mann-
inum en forðast hörku og beiskju.
„Grát ástkæra fóstui-mold" er
ákæra, ekki á stjórnina, aðeins á
kerfið. Hún stillir okkur augliti til
auglitis við vandamál Afríku, vanda-
mál, sem myndu verða á vegi hvaða
ríkisstjórnar, sem væri. Að lokum
hlýtur spurning að vakna í huganum
— spurning, sem margir íslendingar
hljóta að velta fyrir sér eins og
stendur — hvort siðmenningin eyði-
leggi ekki meira en hún veitir já-
kvætt. Átökin miili borga- og sveita-
menningar, hins gamla og nýja,
snerta okkur öil.
Titilblaðið kailar þetta sögu um
huggun í hörmum. Það veltur mjög á
afstöðu einstaklingsins, hvernig hann
lítur á þetta mál
Persónulega fannst mér bókin afar
sorgleg, hún er vitnisburður um eyði-
ieggingu óspilitrar þjóðar, sem þrátt
fyrir galla sína hefur marga aðdáun-
arverða eiginleika.
Ólafur Gunnarsson þýddi.
Höfundur þessarar greinar er ung-
ur Englendingur, sem dvaldist hér
á landi sumarið 1955 og náði á stutt-
um tímum taisverðum tökum á ís-
lenzku. Hingað kom hann frá Dan-
mörku, en þar hafði hann dvalið í
9 mánuði og á þeim tíma náð undra-
verðri leikni á bæði tal- og ritmáli.
Frá fslandi fór Peter Crabb til Suð-
ur-Afríku haustið 1955, og þaðan
hefur hann að beiðni þýðanda sent
ritdóm þann, sem hér birtist.
Ó. G.
<=3E1I3>0
UM SANNLEIKANN
En satt að segja er þetta viðkvæði, að sannleikurinn sigri jafnan allar
ofsóknir, eitt af þessum dásamlegu ósannindum, sem hver étur eftir öðrum,
þangað til þau eru orðin að útslitnu orðtaki, sem að vísu öll reynsla hrek-
ur. 011 mannkynssagan úir og grúir af dæmum þess, hversu ofsóknir hafa
unnið sigur yfir sannieikanum. Og þótt ekki hafi tekizt að vinna á hon-
um að fullu, þá hefur hann þó verið hrakinn á bak aftur um heilar aldir
.. . Menn eru ekki ötulli að berjast fyrir sannleikanum, heldur en þeir
einatt eru að berjast fyrir villunni, og sé nægum lagarefsingum eða jafnvel
siðferðislegum meinlætum beitt, mun það oftast takast að varna útbreiðslu
hvors heldur sem er, sannleika eða villu. Stuart mu . Um frdsið