Sveitarstjórnarmál - 01.10.1991, Qupperneq 36

ÍSLANDSSAGA
Um byggðanöfn, hvaðan þau hafa
sinn uppruna og þeirra ráðning
Björn Jónsson á Skarðsá (1574-1655)
Pyrst nefnum vér almennilega þingá, heitir þinghá,
það merkir hæð eða víðerni þingsóknarinnar og rnega
ei færri bændur í vera en 12, þar svo stendur, nefna 12
bændur í þinghá hverri saman ? þing, sem er santfundur
og þeir gömlu kölluðu mót. Hefur nafn af því ( nga) eru
þyngd, sem eru þyngd málanna, en þar vér nefnum
þyngd gripanna, það er hér þyngd gjaldanna.
í öðru lagi nefnum vér byggðina sveit. Það nafn hefur
og líka mannfólk. En það orð ræði ég ekki. Það finnast
ei í lögum vorum.
í þriðja lagi nefnum vér hrepp og er að skiljast hreif-
pur, var það og áður skoðað. Þetta orð var altíðkað fyrr
meir í Noregi og íslandi og víðar þar sem þau lög gengu,
sem Halfdan svarti setti og síðar Hákon Aðalsteinsfóstri,
því reifingarmenn voru hafðir í öllum málasóknum í
Noregi og íslandi. Fyrst var málum stefnt til Alþingis,
síðan í kvið borin og yfir lýst að Lögbergi og fenginn til
skýr maður og skörulegur að minnast málsins alls og
mælti svo, að hann þessa skapaða sök í dóm fram yfir
höfði honum. Dómurinn gekk ætíð nokkrum dögurn
síðar og var sækjandinn ei altíð í dómi sem nú heldur
reifingarmaðurinn, og hér af líka 5 menn hreifpstjórar í
hrepp hverjum.
í fjórðu grein nefnum vér almennilega hérað - að
hefur nafn af her - því þeir menn er þvílíkum
landspörtum stýrðu hétu hersar, sem kallast lendir
menn, barónar og greifar, því þau nöfn eru öll einnar
tignar og jöfn til yfirdæmis. Nú eiga að vera í lends
manns dæmi eða hersis 12 löghreppar, því 12 lög-
hreppar gjöra einn jarldóm eða hertogadóm, 12 jarl-
dómar einn konungdóm, 12 konungdómar einn keis-
aradórn og svo (er) niður skikkað tignarnöfnum
höfðingjanna og þeirra valdi. Og þetta hafa íslendingar
vitað, þá þeir kusu jarl yfir sig, að 12 (lends) manns
dæmi var ísland. Sá jarl var Gissur Þorvaldsson. 1258
hafði hann lenda menn Sturlu Þórðarson og Þorvarð
Þórarinsson og fleiri. Item (einnig) hafði hann 30
handgengna rnenn hversdagslega. Því hefur það eins
verið í Noregi, hérað og hersisdómur og lendsmanns-
dómur, sem áður er nefnt 12 löghreppar. En að forlíka
og sanna að koma er þetta víðerni eins héraðsþings,
héröðin á landi voru sakir heiða og hálsa, þar ef ekki
þá búin ný til. Því stendur: Ekki skal hann það mark
hafa, sem aðrir hafa í því héraði. Til dæmis: Einn maður
býr á Svalbarðsströnd, annar á Langanesi. Er spurt:
Mega þeir ekki'bera sama rnark? Item: Er héraðsræk í
fardögum. Er það vestast af horni á Vestfjörðum og
hingað í Hrútafjörð? Og finnast þær margar greinar í bók
vorri, sem kom ekki vel saman að forlíka. Item: Þér
hafið ókænlega haldið hér að óbyggðum, því mitt er
1 vinn. á kr. 25.000.000, 4 vinn. á kr. 5.000.000, 6 vinn. á kr. 10.000.000, 24 vinn. á kr.2.000.000, 17 vinn. á kr. 5.000.000, 68 vinn. á kr. 1.000.000, 56 vinn. á kr
Ef þú ætlar að spila í
HAPPDRÆTTI til vinnings ...
skaltu
VINNINGASKRA FYRIR ARIÐ 1992:
1 vinn. á kr. 25.000.000, 4 vinn. á kr. 5.000.000, 6 vinn. á kr. 10.000.000,
24 vinn. á kr.,2.000.000,17 vinn. á kr. 5.000.000, 68 vinn. á kr. 1.000.000, 56 vinn.
á kr. 1.250.000, 224 vinn. á kr. 250.000, 266 vinn, á kr. 375.000,1.064 vinn. á
kr. 75.000, 2.506 vinn. á kr. 125.000, 10.024 vinn. á kr. 25.000,12.100 vinn. á
kr. 70.000, 48.400 vinn. á kr. 14.000. 48 aukavinn. á kr. 250.000,192 aukavinn.
á kr. 50.000. Samtals 75.000 vinn. á kr. 2.721.600.000.
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænlegast til vinnings
1
vinn. á kr.2.000.000. 17 vinn. á kr. 5.000.000, 68 vinn. á kr. 1.000.000. 56 vinn. á kr. 1.250.000, 224 vinn. á kr. 250.000, 266 vinn. á kr. 375.000. 1.064 vinn á kr
282