Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Blaðsíða 129

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 2013 129
HRÓbJARTUR ÁRNASON
MENNTAvÍSINDASvIÐI HÁSKÓLA ÍSLANDS
Uppeldi og menntun
22. árgangur 1. hefti 2013
Lífsfylling
Kristín Aðalsteinsdóttir. (2013). Lífsfylling: Nám á fullorðinsárum. Akureyri:
Háskólinn á Akureyri. 196 bls.
Á undanförnum árum hefur fullorðnum nemendum við háskóla fjölgað verulega.
Lengi vel var reyndar algengt að fólk með starfsreynslu legði stund á nám til kennslu-
réttinda við þrjá háskóla landsins en straumur fullorðins fólks í meistaranám undan-
farin fimmtán ár hefur aukist. Þannig er um helmingur útskrifaðra meistara frá
íslenskum háskólum á þessum tíma eldri en 35 ára. Kristín Aðalsteinsdóttir, prófessor
við Háskólann á Akureyri, sendi á árinu frá sér nýja bók þar sem hún gerir einmitt
þessa nemendur við íslenska háskóla að umræðuefni.
náM á fUllOrÐinsárUM
Það hefur lengi vakið athygli rannsakenda að fólk á fullorðinsárum skuli nota frítíma
sinn til setu á alls kyns námskeiðum og jafnvel taka til við strangt háskólanám með-
fram vinnu eða taka hlé á vinnu til að helga sig slíku námi. Framan af var það þátttaka
í námskeiðum og starfstengdu námi sem lenti í leitarljósum rannsakenda og spurn-
ingar eins og: Hvað fær fólk til að stunda nám á fullorðinsárum? og Hvers konar fólk
stundar nám á fullorðinsárum? mótuðu umræðuna. Bandaríkjamenn upplifðu mikla
fjölgun fullorðinna námsmanna í grunnnámi háskóla upp úr 1970 og í kjölfar þess
var heilmikið ritað vestra um þennan hóp svokallaðra „óhefðbundinna nemenda“;
mörg þessara rita hafa enn áhrif á umræðuna um nám fullorðinna. En eftir að yfir-
þjóðlegar stofnanir og ríkisstjórnir vestrænna ríkja fóru í stefnuskjölum að leggja æ
meiri áherslu á að hvetja til ævinámsmenningar til hagsbóta fyrir atvinnulífið hefur
kastljósi rannsakenda frekar verið beint að því fullorðna fólki sem ekki stundar nám á
fullorðinsárum. Opinber umræða um nám fullorðinna á Íslandi hefur undanfarin ár
snúist að miklu leyti um tilraunir yfirvalda til að hækka menntunarstig þjóðarinnar
með því að styðja fullorðna sem hafa ekki lokið framhaldsskólanámi til að ljúka því.
Aukin sókn fullorðinna í háskóla hefur þó vakið athygli margra og á undanförnum