SunnudagsMogginn - 15.04.2012, Page 28

28 15. apríl 2012
vann um tíma á Grensásdeildinni við endurhæfingu
sjúklinga. Grensásdeildin er einhver magnaðasti stað-
ur sem ég hef unnið á. Þar er fólk í endurhæfingu á
opnu svæði og vinnur gríðarlega sigra á hverjum degi.
Sem sjúkraþjálfi er maður kannski að hjálpa einum
einstaklingi en kynnist um leið öðru fólki sem er við
æfingar í salnum. Maður fylgist með framförum allra
og gleðst með þeim. Þetta er hálfgerður Hálsaskógur
þar sem allir eru vinir.“
Var ekkert erfitt að horfa á fólk í misgóðu ástandi?
„Ég var ungur þegar ég vann þarna og var oft látinn
taka á móti börnum og unglingum og það var erfitt.
Auðvitað upplifir maður það mjög sterkt að sjá veikt
fólk og þá sérstaklega ungt fólk. En það er líka erfitt
fyrir fullorðið fólk og eldra fólk að missa heilsuna.
Stundum tók ég það sem ég sá svo nærri mér að ég fór
heim og grét, það gerðist samt ekki oft. Ég ræddi
þetta eitt sinn við vinkonu mína sem er hjúkr-
unarfræðingur og niðurstaða okkar varð sú að maður
ætti að finna styrk í því að hafa valið starf sem byggist
á því að hjálpa öðrum. Stundum gerist það að maður
getur ekki hjálpað en maður hefur allavega reynt.“
Sýnist þér að það séu einhver sameiginleg viðhorf
sem flestir tileinka sér þegar þörf er á endurhæfingu
eftir veikindi eða slys?
„Mín reynsla er að fólk bregst betur við áföllum en
maður reiknar með. Það er ákaflega sjaldan sem fólk
gefst hreinlega upp. Þegar á hólminn er komið er
mannsandinn ótrúlega sterkur.“
Gríðarlegar framfarir í heiminum
Víkjum að starfi þínu fyrir UNICEF. Hvað er það
versta sem þú hefur séð?
„Það versta var að koma inn á spítala fyrir vannærð
börn í Síerra Leóne. Þau voru ákaflega illa á sig komin
og maður fylltist þyngslum og vonleysi við að sjá í
hvaða ástandi þau voru. Þarna hitti ég unga stúlku
með barn sitt og ég spurði hana hvað hún væri gömul.
Hún var sextán ára og barnið var þriðja barnið henn-
ar. Þessi unga móðir var sjálf bara barn en átti samt
þrjú börn. Ég þurfti að fara út í smátíma og jafna mig
á þessu öllu saman.
Heimurinn skuldar þessum börnum betri aðstæður,
þau völdu ekki þetta hlutskipti og eru algjörlega sak-
laus af syndum heimsins. Góðu fréttirnar eru að 99
prósent barnanna sem voru á þessum spítala lifa af
vegna þess að þau fá stuðning og hjálp. Það þarf ekki
mikið til að bjarga lífi þeirra og það er tiltölulega
ódýrt. Lausnin er því ekki mjög flókin.
Á ýmsum stöðum í Afríku er ástandið skelfilegt. Oft
stafa þjáningar af erfiðleikum og fátækt. Allar mann-
verur vilja börnunum sínum það besta. En þegar þú býrð í
fátæku landi og það er langt í heilsugæsluþjónustu og þú
átt fjögur börn og eitt þeirra er lasið, á hvaða tímapunkti
ferðu þá frá börnunum þínum þremur og gengur með
veika barnið 10 kílómetra til að koma því undir lækn-
ishendur? Um leið og þessi þjónusta er færð nær íbúunum
koma konurnar samstundis með veik börn sín og þá er
strax hægt að bregðast við og hefja lækningu.
Ég hugsa oft um fátækt og erfiðleika í samhengi við ís-
lenska sögu. Um daginn sá ég í gömlu Eimreiðinni að fyrir
150 árum var barnadauði á Íslandi tvisvar sinnum meiri en
nokkurs staðar í heiminum í dag. Framfarirnar á Íslandi
S tefán Ingi Stefánsson stofnaði fyrir átta árumskrifstofu UNICEF á Íslandi og í dag er hannframkvæmdastjóri samtakanna hér á landi.Starf UNICEF, Barnahjálpar Sameinuðu þjóð-
anna, er margþætt og þessa dagana standa samtökin
fyrir neyðarsöfnun um allan heim til styrktar börnum á
Sahel-svæðinu í Vestur- og Mið-Afríku en þau eiga á
hættu að deyja vegna þurrka og uppskerubrests.
Ástandið er alvarlegt því ef ekkert verður að gert gæti
ein milljón barna látið lífið af völdum vannæringar.
Stefán Ingi er fyrst spurður hvað hafi orðið til þess að
hann stofnaði skrifstofu UNICEF hér á landi fyrir átta
árum, ekki orðinn þrítugur.
„Ég hef alltaf haft sterkar taugar til Sameinuðu þjóð-
anna og hugmyndin um samkennd heimsins heillar
mig,“ segir hann. „Mig langaði til að finna einhverjar
leiðir til að vinna í samræmi við þessa hugmynd og
stuðla að því að gera heiminn betri. Ég rak augun í það
að engin skrifstofa fyrir UNICEF var á Íslandi. Ég fór að
athuga hvort möguleiki væri á að stofna hana og hætti
vinnu minni sem sjúkraþjálfari á Grensásdeildinni. Í
upphafi árs 2004 var skrifstofan opnuð og síðan hefur
starfið þar verið vinnan mín. En það er alls ekki eins og
ég hafi gert þetta einn. Það var stór hópur fólks sem tók
þátt í undirbúningsvinnunni.“
Hefur þessi litla skrifstofa í Reykjavík átt þátt í því
að bæta heiminn?
„Já, ég leyfi mér að fullyrða það. Það er ótrúlega
merkilegt hvað er hægt að hafa mikil áhrif. Ég hef sjálfur
tekið þátt í að dreifa malaríunetum í Gíneu-Bissá, séð
mæður og börn bíða eftir bólusetningu undir skugga
mangótrjáa og orðið samferða stúlku í skóla sem áður
hafði unnið við námur í Síerra Leóne.
Þegar horft er á heildarmyndina sést að ung-
barnadauði í heiminum hefur minnkað um 30 prósent á
síðustu tíu árum. Þetta má meðal annars þakka bólu-
setningu, dreifingu malaríuneta, uppbyggingu skóla og
auknu aðgengi að hreinu vatni. Við hér á litla Íslandi
höfum klárlega átt þátt í þessu með því að senda fé frá
heimsforeldrum og stórum styrktaraðilum út til UNI-
CEF. Þannig gerast hlutirnir. UNICEF getur ekki sinnt
þessum verkefnum nema með stuðningi almennings.
Söfnunarféð sem við sendum til verkefna á vettvangi
skiptir því mjög miklu máli.“
Fór heim og grét
Víkjum aðeins að bakgrunni þínum. Þú lærðir sjúkra-
þjálfun á sínum tíma. Hvernig var að vinna sem
sjúkraliði?
„Ég hef alltaf haft áhuga á vísindum og mannslíkam-
anum og vinna sjúkraþjálfarans átti því vel við mig. Ég
Viðtal
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Samkennd
heimsins
Stefán Ingi Stefánsson stofnaði fyrir átta árum skrifstofu
UNICEF á Íslandi, þá ekki orðinn þrítugur. Í viðtali ræðir
hann um starf samtakanna og þær framfarir sem hafa
orðið í heiminum. Hann talar einnig um starf sitt sem
sjúkraliði og nauðsyn þess að búa yfir hugarró.
Stefán Ingi: Enginn maður kemst í
gegnum daginn án þess að hugsa en
hugurinn getur orðið okkar helsti óvin-
ur. Áreitið í umhverfinu er mikið og
það er hægt að týna sjálfum sér í því.