Morgunblaðið - 08.06.2012, Blaðsíða 28

FRÉTTASKÝRING
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
V
ið sjáum þennan eina ár-
gang nokkuð víða og
hann gæti verið nokkuð
stór,“ segir Sveinn
Sveinbjörnsson fiski-
fræðingur, sem tók þátt í árlegum 24
daga rannsóknaleiðangri Hafrann-
sóknastofnunarinnar á rann-
sóknaskipinu Árna Friðrikssyni sem
lauk í síðustu viku.
Sveinn bætir við að ekki hafi náðst
nógu góð mæling á árganginum
ennþá, 2011-árganginum, en hann
hafi sést hér og þar og meira verið af
honum en af árgöngum undanfarinna
ára.
Kemur til með að auka veiðar
„Hann kemur örugglega til með að
auka þær ef þetta er eins og mér sýn-
ist vera,“ segir Sveinn, aðspurður
hvaða áhrif sterkari árgangur kol-
munna muni hafa á kolmunnaveiðar á
næstu árum. Að sögn Sveins skiptir
miklu máli í þessu samhengi hvort
það verði fleiri en einn góður árgang-
ur. Hann segir um verulega breyt-
ingu að ræða á milli árganga.
„En við sjáum þetta ekki fyrr en
þetta er komið inn í veiðina raunveru-
lega eftir svona 2-3 ár. Þá förum við
virkilega að sjá hvort þessi árgangur
er svona stór eins og við vonumst til
að hann verði,“ segir Sveinn og bætir
við: „Ef allir næstu árgangar eru
mjög lélegir þá mun það valda breyt-
ingum á veiðunum, það er nokkuð
ljóst.“
Lélegir árgangar síðustu ár
Aðspurður segist Sveinn ekki geta
sagt til um hvað valdi því að þessi ár-
gangur virðist vera stærri en fyrri
kolmunnaárgangar. „Við vitum ekki
af hverju við höfum haft svona lélega
árganga undanfarin mörg ár en fyrir
þann tíma höfðum við þessa feikna-
lega stóru árganga sem héldu uppi
miklu meiri veiði en við gátum búist
við,“ segir Sveinn.
„Við hefðum átt að sjá minnkun í
stofninum miðað við þær veiðar sem
stundaðar voru af því að þegar við
spáum um stofnstærð, á meðan við
vitum ekki hvað árgangarnir eru
stórir, reiknum við með meðal-
árgöngum oftast nær,“ segir Sveinn
og bætir við: „En yfir heillangt tíma-
bil voru árgangarnir miklu stærri en
meðalárgangar þannig að það var
hægt að halda uppi þessari miklu
veiði.“
Að sögn Sveins er orðið mjög langt
síðan síðast sást stór árgangur af kol-
munna en hann segir kolmunna-
árganga hafa verið lélega í langan
tíma. „Nú förum við vonandi að sjá
nýtt tímabil með góðum árgöngum en
fyrstu vísbendingar fyrir þennan ár-
gang virðast vera mjög góðar,“ segir
Sveinn í samtali við Morgunblaðið.
Mjög jákvæðar fréttir
„Þetta eru mjög jákvæðar fréttir,“
segir Gunnþór Ingvason, fram-
kvæmdastjóri Síldarvinnslunnar. Að
sögn Gunnþórs hefur stofninn verið í
lægð á síðustu árum og nefnir hann
sem dæmi að fyrir ári hafi verið út-
hlutað alls um 15 þúsund tonna kvóta
af kolmunna. Í ár hafi kvótinn verið
tæp 70 þúsund tonn en þegar kol-
munnaveiðar hafi gengið sem best,
fyrir u.þ.b. áratug, hafi menn verið að
veiða yfir 400 þúsund tonn af kol-
munna. „Það er alltaf jákvætt þegar
fiskistofnarrétta úr sér,“ segir Gunn-
þór.
Spurður að því hversu verðmætur
kolmunninn sé segir Gunnþór: „Hann
er af stærstum hluta nýttur í mjöl- og
lýsisvinnslu og það eru náttúrlega
sterkir markaðir þar. Þannig að hann
vegur mjög þungt hjá þeim fyr-
irtækjum og byggðarlögum sem eru í
uppsjávarveiðum og vinnslu.
Stærsti kolmunna-
árgangur í árafjölda
Morgunblaðið/Friðþjófur Helgason
Kolmunni Árgangurinn mælist nú sterkur í fyrsta skipti í árafjölda og er
það von manna að stærri kolmunnaárgangar skili sér í auknum veiðum.
28
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. JÚNÍ 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Formaður utan-ríkismála-
nefndar segir að
rætt hafi verið í
nefndinni að fara
þurfi yfir stöðuna
í Evrópu og fá mat
á því hvað sé að gerast. Ekk-
ert liggi þó fyrir um hvenær
eða hvernig þetta verði gert.
Í gær gerðist það að láns-
hæfismat Spánar lækkaði um
þrjú þrep hjá einu af stóru
matsfyrirtækjunum og er nú
aðeins einu þrepi frá rusl-
flokki.
Þetta er aðeins nýjasta
dæmið um alvarleg vandamál
Evrópusambands-
ins. Falli Spánn
verða afleiðing-
arnar allt aðrar og
meiri en við fall
Grikklands.
Sofandaháttur
stjórnarflokkanna gagnvart
ástandinu innan Evrópusam-
bandsins er ótrúlegur. Þeir
láta enn eins og evrukreppan
muni ekki snerta Ísland og
það geti gerst aðili að Evr-
ópusambandinu og tekið upp
evruna.
Fer ekki að líða að því að
þeir þurfi að rumska og líta í
kringum sig?
Utanríkismálanefnd
ætlar jafnvel við
tækifæri að kynna
sér stöðuna í ESB}
Sofið á verðinum
Kannanirsýna aðAlþingi Ís-
lendinga er einna
neðst á skalanum
yfir virðingu og
traust, þegar álit
þjóðarinnar á því er mælt. Við
eðlilegar aðstæður ætti sú
aldagamla stofnun, lykill lýð-
ræðis í landinu, að tróna nærri
toppnum. En því miður kemur
niðurstaðan ekki á óvart.
Ákaft er unnið að því þar
innan dyra að ná botnsæti á
þennan mælikvarða og hamast
mest af þeim sem síst skyldu.
Yfir eitt hundrað málum er
dengt inn á þingið um það bil
sem lokafrestur til framlagn-
ingar rennur út. Forysta rík-
isstjórnarinnar, sem þannig
fer að, bítur svo höfuð af
skömminni með því að krefjast
þess að lungi þeirra mála verði
afgreiddur á fáeinum dögum.
Breytir þó engu þótt um sé að
ræða illa unnin mál og hroð-
virknisleg, þar sem þjóð-
arhagsmunir eru í húfi og bull-
andi ágreiningur ríkir. Með
öðrum orðum þá er verið að
krefjast þess að málin verði af-
greidd án eðlilegrar athug-
unar og umræða verði skorin
svo við nögl að hún verði verri
en engin.
Stærstu mál eru send út í
þjóðfélagið til umsagnar, eins
og rétt er og skylt, en með
óboðlega stuttum fresti til
svars. Í því felast skilaboð um
að í rauninni sé ekki ætlast til
þess af þinginu að umsagnar-
aðili leggi mikla orku í yfirlegu
og svar. Og þau skilaboð eru
svo endanlega staðfest þegar
umsagnir sem menn gefa,
þrátt fyrir fátæklegan tíma, fá
móttökur sem eru ígildi þess
að hafna í ruslafötum þing-
manna.
Fróðlegt, en þó
miklu fremur dap-
urlegt, var að
heyra eða sjá um-
mæli Steingríms J.
Sigfússonar um
þingið, þar sem
hann hefur enn nokkuð þýð-
ingarmikið hlutverk. Hann
reigði sig í ræðustól og sagði
að það gerði ekkert til þótt
þingið héldi áfram sínu bagsi
inn í sumarið. Ekki með þeim
rökum að þingmenn þurfi að
sinna og svo ljúka sínum verk-
um. Á slík rök má fallast, þótt
ekki fari vel á því að þeir sem
starfsöngþveitinu valda geri
slíkar kröfur.
Rök VG - foringjans voru
þau að það hefði enginn neinn
áhuga fyrir því sem fram færi í
þinginu. Fólkið í landinu væri
fremur að hugsa um fótbolta-
keppni í fjarlægum löndum að
hans mati. Og það gerði heldur
ekkert til að þingið væri við
störf á þeim fáu vikum sem
eftir lifa fram að forsetakosn-
ingum. Fyrrnefnt áhugaleysi
þjóðarinnar á þingstörfunum
væri slíkt að ekkert í þinginu
væri til þess fallið að trufla
hinar almennu kosningar.
Hingað til hefur þess jafnan
verið gætt að gera hlé á þing-
störfum vegna þeirra lýðræð-
islegu kosninga sem stjórnlög
landsins ákvarða að skuli
reglulega fara fram. Það er
sjálfsögð skylda til að tryggja
að slíkar kosningar geti farið
fram við eðlilegar aðstæður. Á
meðan hrokagikkir á borð við
þá sem telja sig þess um-
komna að gera í senn lítið úr
hlutverki þingsins og þjóð-
kjöri forseta Íslands eru enn
fyrirferðarmiklir í þingsalnum
eru ekki miklar líkur á því að
álit þjóðarinnar á þeirri stofn-
un rísi á ný.
Yfirlæti og yfirgang-
ur eru ekki líklegust
til að auka hróður
Alþingis}
Lítið álit kemur
ekki á óvart
E
inhvern veginn tókst að leyna því
fyrir íslenskum almenningi í heil
sextán ár að á Bessastöðum
leyndist harðsvíraður og ósvífinn
svíðingur, belgfullur af for-
dómum um allt og ekkert. Konur og samkyn-
hneigðir hafa til dæmis orðið illilega fyrir
barðinu á þessum manni, sem vílar ekki fyrir
sér að afþakka boð í gleðigöngur og ber því við
að hann sé önnum kafinn við að sinna störfum
sínum og skyldum.
Uss og svei.
Þessi óforskammaði einstaklingur hefur ver-
ið forseti undanfarin 16 ár og framið ýmiss kon-
ar illvirki í rokinu á Álftanesinu, að því er virð-
ist í algjörri leynd, þar sem enginn hefur svo
mikið sem imprað á þessum óhæfuverkum
hans fyrr en nú. Svo merkilega vill til að upp
kemst um kauða í kosningabaráttu sem virðist stefna í að
verða býsna harðvítug. Þökk sé öllu því ósérhlífna fólki
sem vílar ekkert fyrir sér í sannleiksleitinni, því hver veit
upp á hverju hann gæti tekið í framtíðinni? Kannski bein-
ast fordómarnir næst að hvítum, miðaldra karlmönnum.
Enn merkilegra er þó, að þeir sem ljóstra upp um alla
þessa svívirðu eru, sumir hverjir, blaðamenn með ára-
langa starfsreynslu. Einhverjir þeirra hafa meira að segja
verið orðaðir við rannsóknarblaðamennsku.
Í ljósi þess hefðu þeir átt að hafa alla burði til þess að
grafa þessar syndir forsetans upp fyrir lifandis löngu. Ef
einhverjir, þó ekki væri nema lítið brot af þeim sem telja
það núna vera heilaga skyldu sína að flytja
landslýð linnulausar fregnir af þessum voða-
verkum, hefðu skýrt frá þeim fyrr, hefði ís-
lenskur almenningur horfst þögull í augu, gripið
heykvíslar sínar (ef einhver lumar á slíkum fyr-
irbærum) og skundað á Bessastaði.
Einn glæpa forsetans felst meðal annars í
því að hafa byrjað kosningabaráttuna sína
þegar sá frambjóðandi sem kemst honum næst
að fylgi lá á sæng eftir barnsburð. Þetta er ekk-
ert annað en argasta tillitsleysi og svona nokkuð
ætti auðvitað að varða við lög.
Annars er það merkilegt að á meðan ávirð-
ingar af öllu hugsanlegu tagi dynja á forset-
anum, þá má hvorki æmta né skræmta um
aðra sem eru í forsetaframboði, án þess að það
sé kallað „árásir“, „ómaklega vegið að fólki“
eða eitthvað þaðan af verra.
Kosningabarátta er nefnilega ekki fyrir viðkvæmar sál-
ir eða móðgunarpésa sem fara í fýlu út af öllum sköpuðum
hlutum.
Þetta er slagur fyrir harðjaxla og hörkutól. Bara svo
það sé á hreinu.
Svo eru sumir sem starfa sinna vegna ættu að halda sig
eins fjarri kosningabaráttu og þeim áróðri sem henni
fylgir og mögulegt er. Þar má til dæmis nefna þá blaða- og
fréttamenn sem hafa hug á að einhver taki þá alvarlega
þegar þeir sinna daglegum störfum sínum. En þau felast
að öllu jöfnu í því að flytja fréttir af mönnum og málefnum
á eins hlutlausan hátt og kostur er á. annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Hvorki viðkvæmir né blaðamenn
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Kolmunnastofninn hefur verið í
þónokkurri lægð á síðustu árum
og eru kolmunnaveiðar núna
ekki nema brot af því sem þær
voru fyrir tæpum áratug.
Samkvæmt upplýsingum frá
Fiskistofu veiddu íslensk skip
rúm 286 þúsund tonn af kol-
munna árið 2002 en veiðarnar
náðu hámarki árið 2003 þegar
íslensk skip veiddu rúmlega 501
þúsund tonn af kolmunna.
Á síðasta ári voru kolmunna-
veiðar hinsvegar verulega tak-
markaðar en þá veiddu Íslend-
ingar ekki nema 5.887 tonn af
kolmunna eða sem nemur 1,2%
af kolmunnaveiði ársins 2003. Í
ár gengu kolmunnaveiðar hins-
vegar töluvert betur en árið áð-
ur og var heildaraflinn rúm 58
þúsund tonn.
Samið er um heildarkol-
munnaaflann árlega á ársfundi
Norðaustur-Atlantshafsfisk-
veiðinefndarinnar.
Náðu há-
marki 2003
KOLMUNNAVEIÐAR