SunnudagsMogginn - 01.07.2012, Blaðsíða 8

8 1. júlí 2012
Gangi fyrirhugaðar breytingar á
bótakerfi ellilífeyrisþegar í gegn
óbreyttar er um að ræða mestu
breytingar sem gerðar hafa verið
á bótakerfinu í 40 ár að sögn
Gylfa Arnbjörnssonar, forseta
ASÍ, en hann telur að ekki hafi
verið gerð önnur eins breyting á
kerfinu frá því 1974 þegar núver-
andi tekjutenging varð til sem
hann telur að hafi verið byggð
upp á óþarflega flókinn hátt. „Við
erum mjög fylgjandi þessum
breytingum og höfum talað mikið
fyrir því að vera með frímark
gagnvart greiðslum úr lífeyris-
sjóðum. En þegar við fórum að
skoða þetta í þaula þá var alveg
ljóst að það að vera með frí-
tekjumörk kallar á hærri skerð-
ingahlutföll og á endanum töldum
við að það skipti mjög miklu máli
að lækka verulega þessi hlutföll
en á sama tíma að reyna að verja
það að við erum með tiltölulega
háar grunnfjárhæðir samanborið
við nágrannalödin,“ sagði Gylfi
við Morgunblaðið í vikunni,
spurður um breytingatillögurnar.
Flestir virðast vera sammála um
að einföldunin á kerfinu sé af
hinu góða en búast má við að
deilt verði um upphæðina á lág-
marksbótunum.
ASÍ kom að breytingatillögunum sem Gylfi segir vera þær mestu í 40 ár.
Morgunblaðið/Eggert
Mesta breyting í 40 ár
Áætlaðar breytingar á bótakerfi lífeyr-isþega munu kosta ríkissjóð 2.600milljónir strax á næsta ári og 9.600milljónir þegar breytingin er að fullu
komin í framkvæmd að fimm árum liðnum, að
sögn Jónu Valgerðar Kristjánsdóttur, formanns-
Landssambands eldri borgara, en í vikunni var
kynnt samkomulag um einföldun á bótakerfinu
sem flestir eru sammála um að sé nauðsynleg en
kostnaðurinn við einföldunina finnst mörgum
heldur mikill.
Pétur H. Blöndal, alþingismaður, skilaði inn
bókun við nýlegt samkomulag um bótakerfið,
en þar lýsti hann áhyggjum sínum af því að
breytingarnar gætu reynst vinnandi fólki of
dýrar. Í samtali við Morgunblaðið í vikunni
sagði Pétur að hann hefði sjálfur lagt til að bóta-
kerfið yrði sett í einn flokk og þannig einfaldað
til muna en honum finnist að menn hafi verið
nokkuð myndarlegir við að ákvarða upphæðina
á lágmarkinu og að kostnaðurinn geti orðið
vinnandi fólki þungbær. „Nú er heimilis-
uppbótin felld inn í þennan eina lífeyri þannig
að allir fá uppbót, líka þeir sem búa hjá maka og
þeir sem búa hjá börnum sínum,“ segir Pétur en
hann bendir einnig á að nú sé stefnt að því að
allir fái framfærsluuppbót með hefðbundnum
skerðingum, jafnvel þeir sem eru tekjuhærri.
Breytingarnar á bótakerfi ellilífeyrisþega verða
að öllu óbreyttu lagðar fram í velferðarnefnd
Alþingis í haust og gætu þá tekið einhverjum
breytingum.
Tekjutengingar of stífar í dag
Helsti hvatinn til breytinga á núverandi kerfi er
hversu stífar allar tekjutengingar eru. Þær virka
því letjandi fyrir fólk til að afla sér tekna og veg-
ið er of þungt að hvötunum til að greiða í lífeyr-
issjóði. Fjöldi eldri borgara er fær og hefur vilja
til að sinna einhverjum störfum og því er nú-
verandi kerfi letjandi fyrir það fólk. Þeir ein-
staklingar myndu skapa verðmæti í samfélaginu
og greiða af þeim skatttekjur sem koma þá á
móti þeim kostnaði sem áætlaður er af núver-
andi kerfi. Ekki liggur fyrir hversu mikill ávinn-
ingurinn gæti verið af aukinni atvinnuþátttöku
eldri borgara en Lúðvík Geirsson, alþing-
ismaður, segir að þegar málið komi inn í vel-
ferðarnefnd Alþingis verði þessir þættir og aðrir
skoðaðir. „Þetta snýst um krónur og aura og
hvernig við útfærum nýtt kerfi. Þessi mál verða
því öll skoðuð næsta vetur,“ segir Lúðvík en
velferðarnefndin hefur ekki fengið málið inn á
borð hjá sér enn. Vilhjálmur Egilsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, segir
mikilvægt skref tekið með einfölduninni og það
sé til mikilla bóta fyrir kerfið. „Þetta gerir allt
kerfið skiljanlegra,“ segir Vilhjálmur og hann
óttast ekki aukinn kostnað sem skattgreiðendur
þurfa að bera. „Þetta kemur inn á allmörgum
árum og við vonumst til þess að hagur þjóð-
arinnar og ríkisins muni batna á næstu árum og
það sé þá hægt að mynda svigrúm til þess að
gera þetta.“
Þóra S. Þórðardóttir, framkvæmdstjóri
Landssamtaka lífeyrissjóða, segir að lífeyr-
issjóðirnir hafi ekki komið að þessu með beinum
hætti. Hún telur þó líkt og flestir aðrir að breyt-
ingin á kerfinu sé til bóta hvað varðar einföld-
unina. Að hennar mati er mjög mikilvægt að
fólk sjái sér hag í því að greiða í lífeyrissjóði en
að hennar mati eru þær skerðingar sem nú eru
við lýði óviðunandi. Umsagnir frá lífeyris-
sjóðum og öðrum hagsmunaaðilum verða lagðar
fram þegar málið er komið til velferðarnefndar.
Vinnandi
fólk borgar
brúsann
Breytingar á bóta-
kerfi lífeyrisþega
kosta 9,6 milljarða
Einföldun á bótakerfi ellilífeyrisþega er mikil framför að mati flestra hagsmunaaðila sem unnu að henni.
Morgunblaðið/ÞÖK
Vikuspegill
Vilhjálmur Andri Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Ljóst er að kostn-
aðurinn við breyting-
arnar á bótakerfi elli-
lífeyrisþega mun
kosta ríkissjóð 9.600
milljónir þegar breyt-
ingin verður komin öll
til framkvæmda. Hins
vegar vaknar sú
spurning hvort breyt-
ingin hafi það í för
með sér að fleiri eldri
borgarar sjái sér hag í
því að afla sér tekna
og þannig skapa
verðmæti í samfélag-
inu og borga af þeim
skatt sem þá kæmi
upp á móti kostn-
aðinum við kerfið.
Meiri eða
hærri skatt
Bæjarlind 16 I 201 Kópavogur I sími 553 7100 I www.linan.is
Opið mánudaga til föstudaga 12 - 18 I lokað laugard. í sumar
kr. 198.800
GYRO
fáguð hönnun &
þægindi sameinuð
í einum stól