SunnudagsMogginn - 01.07.2012, Blaðsíða 41

1. júlí 2012 41
LÁRÉTT
1. Stjórnmálaafl fallega fólksins samanstendur af
góðum hóp. (6,7)
6. Bilun kemur inn hjá klaufalegum. (7)
9. Ílát upp á punt fyrir peninga. (11)
10. Sjá bindindismenn hjá Bandaríkjunum tæma. (8)
11. Bulla í óþverra. (6)
12. Inga rengir ruglaðar rannsóknir. (10)
13. Sjá vana Icelandair í flugvélinni. (5)
14. Ekki hægir söngvar segja fyrir um framtíðina. (5)
15. Ræði banamaður um öfgamann. (8)
17. Með hæðarumdæmi. (5)
19. Form hjá Agnari á hljómtæki. (10)
21. Hvatvís drepa í fiskileysi. (7)
25. Metnaðurinn með íslenskum staf finnst hjá
lærðum. (12)
27. Hjálpar að flækjast. (6)
28. Bless! Ennþá rykið, ja, einhvern veginn kemur við
sögu í ákalli. (9)
29. Prediki í eldhúsi. (5)
30. Lút er skammlaust að finna í trú. (8)
31. Gunnar með te er gæfur og forspár. (9)
32. Iðnfélag með verðmæti. (5)
33. Er einn við traðir að skoða bókaflokk. (8)
LÓÐRÉTT
2. Bros og tungur út af dýri. (9)
3. Jafnskiptir einhvern veginn flutningunum á upp-
lýsingunum. (11)
4. Bakleppur endar á spítala. (7)
5. Það flan í frú á sér stað eftir það. (5,1,3)
6. Sjá kjánann Di án þess að gera sér grein fyrir því.
(8)
7. Enn að með slóð að því sem er sparað. (6)
8. Ha, ja með Ming finnst ánægja. (8)
16. Aflið kunnáttu um matinn (5)
18. Svo veikur að þráir móður sína. (11)
19. Fær sjálft gler til að verða óhefðbundið. (10)
20. Amerískt lag ort í sjúkraskrá. (7)
21. Olíusölubönnin á tímabilinu. (5)
22. Eldra greip eitt band. (9)
23. Aftur mer hrúga dramb. (9)
24. Nostrari þvælist yfir matvælunum. (8)
25. Það sem er ekki borðað úti? (8)
26. Spónn notaður í námuvinnslu endar í kennslu.
(8)
Verðlaun eru veitt fyrir krossgátu
vikunnar. Senda skal þátt-
tökuseðilinn í umslagi merktu:
Krossgáta Morgunblaðsins, Há-
degismóum 2, 110 Reykjavík.
Frestur til að skila úrlausn kross-
gátu 1. júlí rennur út á hádegi 6.
júlí. Nafn vinningshafans birtist í
Sunnudagsmogganum 8. júlí.
Vinningshafi krossgátunnar 24. júní er Ásgeir Jóns-
son, Markarflöt 29, 210 Garðabæ. Hann hlýtur að
launum spennusöguna Baldursbrár eftir Kristinu
Ohlsson. JPV gefur út.
Krossgátuverðlaun
Enginn sem hefur áhuga á sagn-
fræði skáklistarinnar getur
skautað fram hjá Edward nokkr-
um Winter sem fyrir meira en 25
árum kvaddi sér hljóðs með
ótrúlega smásmugulegum rann-
sóknum á viðburðum skáksög-
unnar og birti í tímariti sem hann
gaf út, Chess Notes. Winter lét
sig ekki muna um að tæta í sig
ýmsar staðhæfingar þekktra höf-
unda en ýmsum fannst sá ljóður
á ráði hans að hann sást á aldrei á
vettvangi. Þó skrifaði hann um
samtímaviðburði af yfirgrips-
mikilli þekkingu. Enginn virtist
hafa séð hann og sumir efuðust
um tilvist hans, aðrir sáu fyrir sér
ævafornan rykfallinn grúskara
sem sæti yfir skjölum og skrift-
um uppá hanabjálka einhvers-
staðar í Mið-Evrópu. Loks kom
fram þekktur skákmaður sem
taldi sig hafa spjallað við Edward
Winter á götuhorni í Sviss. Þetta
reyndist tiltölulega ungur mað-
ur, ekki mjög mannblendinn en
haldinn miklum sagnfræði-
áhuga. Árið 1990 barst frá Winter
mikið rit um José Raúl Capa-
blanca og jók það mjög við orð-
spor hans. Winter greindi ítar-
lega frá skákviðburði sem víða
var minnst sl. haust þegar öld var
liðin frá stórmótinu í San Sebast-
ian á Spáni. Heimildum ber sam-
an um það að keppendur á mót-
inu, sem voru allir sterkustu
skákmenn heims að Lasker und-
anskildum, hafi tekið þátttöku
Capablanca með fyrirvara. Þar
voru einkum nefndir til sögunn-
ar Nimzowitsch og Bernstein
sem vísuðu til þess að Capa-
blanca hefði aldrei unnið alþjóð-
legt mót. Vestanhafs lék hins-
vegar mikill ljómi um nafn
Capablanca sem hafði gersigrað
öflugasta Bandaríkjamanninn og
síðar höfund „gambítsins“ Frank
Marshall í einvígi. Emanuel
Lasker heimsmeistari sat hljóður
úti í horni en trúði nokkrum
vinum sínum fyrir því að þessi
rúmlega tvítugi Kúbumaður
myndi vinna mótið. Og það kom
á daginn, „Capa“, sem þá var
búsettur í New York, var í ekki
ósvipaðri stöðu og Paul Morphy
áður en hann lagði í ferðalag til
„gamla heimsins“ upp úr miðri
19. öld. „Capa“ hlaut 9 ½ v. af 14
mögulegum en í 2. - 3. sæti urðu
Rubinstein og Vidmar. Eftir sig-
urinn skoraði Capablanca heims-
meistarann Lasker á hólm en gat
ekki sætt sig við öll þau 17 skil-
yrði sem Lasker setti upp. Þeir
mættust hinsvegar í Havana á
Kúbu tíu árum síðar og Capa-
blanca vann auðveldan sigur. Þó
Lasker héldi heimsmeistaratitl-
inum í 27 ár er hann furðu van-
metinn heimsmeistari; á löngum
tíma tefldu Lasker og Capablanca í
fjölmörgum mótum og einu sinni
varð Capablanca fyrir ofan hann.
„Capa“ hóf mótið í San Sebastian
með því að leggja Bernstein að
velli. Svo kom röðin að höfundi
bókarinnar „My System“.
Aron Nimzowitsch – José Raúl
Capablanca
Frönsk vörn
1. e4 e6 2. d3 d5 3. Rd2 c5 4.
Rgf3 Rc6 5. Be2 Bd6 6. O-O Dc7 7.
He1 Rge7
Kóngsindversku leiðinni gegn
franskri vörn er oft mætt með
þessum hætti.
8. c3 O-O 9. a3 f5 10. Bf1 Bd7 11.
exd5 exd5 12. b4 Hae8 13. Bb2 b6
14. d4 c4 15. Rxc4?!
Hæpið en það er athyglisvert
hversu auðveldlega Capablanca
hrekur fórnina.
15. … dxc4 16. Bxc4+ Kh8 17.
Rg5 Bxh2+ 18. Kh1 Bf4! 19. Rf7+
Hxf7 20. Bxf7 Hf8 21. Bh5 Rg8! 22.
c4 Dd8!
Stundum er haft á orði að erf-
iðustu leikirnir séu „upp í borð“.
23. Df3 Dh4+ 24. Dh3 Dxf2 25.
He2 Dg3 26. Dxg3 Bxg3 27. c5
Rce7 28. Bf3 Bb5 29. Hc2 Rf6
Skorðar peðin.
30. a4 Bd3 31. Hcc1 Re4 32. b5
Hf6 33. Bxe4
33. … Bf2!
- og hvítur gafst upp.
Winter, Capablanca og San Sebastian 1911
Helgi Ólafsson helol@simnet.is
Skák
Nafn
Heimilisfang
Póstfang
Krossgáta