Helgafell - 01.04.1942, Blaðsíða 34

72
HELGAFELL
og blönduðum því saman við 5 stiga
heitt uppsprettuvatn í þeim hlutföllum,
að blandan yrði 25 stiga heit. Eftir
sólarhring hefðum við 38,5 þúsund
tonn af slíkri blöndu til umráða. Ef
við geymdum þetta vatn í stokk, sem
væri 1 metri á breidd og 1 metri á
dýpt, yrði hann 38,5 kílómetrar á
lengd, en væri stokkurinn aðeins 10
cm djúpur og 1 metri á breidd, yrði
hann 385 kílómetrar á lengd, eða 10
kílómetrum lengri en vegurinn frá
Akranesi til Akureyrar. Með öðrum
orðum: þetta vatnsmagn mundi nægja
í ræktunarker, sem væru 38,5 hektar-
ar að flatarmáli.
Þegar ræktað er í áburðarvökva,
hvort sem um er að ræða ræktun í
vökva eingöngu eða ræktun í t. d.
sandi, sem áburðarvökvanum er veitt
í gegnum, standa ræktunarkerin nokk-
uð frá jörðu, og þar eð eigi er þörf á
að skipta um áburðarvökva nema á
allt að hálfsmánaðar fresti, eða iafnvel
sjaldnar, er augljóst, að hitinn í gróð-
urkerjunum verður svipaður lofthitan-
um í gróðurhúsunum.
Eneum getum skal að bví leitt, hve
mikill hiti verður aflögu á sumrin. En
sé reiknað með, að hitaveitan nægi til
að hita upp húsin í bænum í 10 stiga
frosti, er ekki ósennilegt, að þriðiung-
ur heita vatnsins mundi nægja til þess
mánuðina maí—sept., þegar meðalhiti
úti er um 8 stig.
Ef það reyndist nærri lagi, er eftir
að vita, hvort 160 sekúnduh'trar mundu
nægja til að hita upo gróðurhús, sem
væru 38,5 hektarar að flatarmáli, svo
að viðunandi væri.
Sá, er þetta ritar, hefur enga aðstöðu
til að áætla, hve mikils hita sé þörf, tií
að hita svo stór gróðurhús, og þótt
reiknað sé með því hér, er það fremur
gert í gamni en alvöru, bæði í þeirri
von, að þeir, sem sérfróðir eru um þessa
hluti, láti í ljós álit sitt um það á op-
inberum vettvangi við tækifæri, en
einnig til hins, að vekja athygli á því,
að hitaveitan getur séð mjög víðáttu-
miklum gróðurhúsum fyrir hita, hvað
sem þessum útreikningum líður.
í nefndaráliti skipulagsnefndar at-
vinnuveganna, sem fyrr var vitnað í,
er skýrt frá því, að uppskeran af tó-
mötum sé um 50—100 tonn af hekt-
ara með venjulegri ræktunaraðferð hér
á landi. Uppskeran af 38,5 ha. yrði þá
1925—3850 tonn. Sé gert ráð fyrir, að
ræktun í áburðarvökva gæfi þrefalt
meiri uppskeru, miðað við flatarmál,
yrði hún samtals 5775—11550 tonn úr
gróðurkerjum, sem væru 38,5 ha. að
flatarmáli. Sú áætlun er ekki djarfleg,
þegar þess er gætt, að plönturnar mega
standa allt að 6 sinnum þéttara en
venjulega gerizt, og er þá augjóst, að
reiknað er með hálfu minni eftirtekju
af hverri plöntu en venjulega. En sé
reiknað með sama afrakstri og í venju-
legum gróðurhúsum af hverri plöntu,
yrði uppskerumagnið helmingi meira
en að framan greinir, eða þá að yfir-
borð ræktunarkerianna þyrfti eigi að
vera meira en 19.25 hektarar til að gefa
þessa uppskeru. Gerum ráð fyrir, að
söluverð á tómötum væri að meðaltali
kr. 2.00 pr. kg, og yrðu þá brúttótekj-
urnar 11,5—23 milljónir króna.
Þótt hér sé aðeins talað um tómata.
þá er það eingöngu gert vegna þess
samanburðar, sem hægt er að gera,
með hliðsjón af nefndaráliti skipulags-
nefndar. Vitanlega yrði ræktuninni
hagað með fullu tilliti til þarfa bæjar-
búa og landsmanna, en einnig segðu
sölumöguleikarnir nokkuð fyrir verk-
um.
Að því athuguðu, sem að framan er
skráð, virðist full ástæða til, að rann-