Helgafell - 01.05.1942, Síða 18

106
HELGAFELL
á sér finna, þrátt fyrir hinar feiknlegu
loftárásir á borgir þeirra. Það vakti og
mikla gremju, er Terboven tilkynnti
25. september, að Hákon konungur
væri settur af ásamt ráðgjöfum sínum,
að allir stjórnmálaflokkar nema ,,Na-
sjonal Samling“ væru bannaðir, en í
stað hinnar löglegu stjórnar hefði verið
sett á laggirnar stjórn, skipuð 13 ráð-
herrum úr þessum flokki. Varla þarf
að taka það fram, að Terboven hafði
eftir sem áður öll ráð í sínum höndum.
Quisling og flokki hans hefur heldur
aldrei verið ætlað annað hlutverk en að
vera handbendi þýzku nazistanna.
HERNAÐAR- Kjör norsku þjóðarinnar
STjÓRN fóru nú hraðversnandi. í
ÞJÓÐVERJA stórum stfl fjuttu þjós,
verjarnir matvælabirgðir út úr landinu
og lögðu á landsmenn þungbæraskatta,
sem verja átti til greiðslu á tilkostnaði
við „verndina". Blöðin fengu fyrir-
skipanir um það, sem birtast skyldi í
þeim, og ef blaðamenn óhlýðnuðust,
þótt í smáu væri, urðu þeir fyrir margs
konar ofsóknum. — Til eflingar hinu
þýzka valdaráni í Noregi voru menn
úr flokki Quislings skipaðir í ábyrgðar-
miklar stöður, enda þótt þeir sjaldnast
væru hæfir til þess að gegna slíkum
embættum. í stjórnir ýmissa félaga, t.
d. íþróttafélaganna, voru settir menn,
er aðhylltust hina ,,nýju stefnu".
Handtökur án dómsúrskurðar og rétt-
arrannsóknar færðust mjög í aukana,
og varð þetta, ásamt öðrum brotum
hinna nýju stjórnarvalda á lögum lands-
ins og alþjóðarétti, til þess, að dómarar
Hæstaréttar sáu sér ekki fært að gegna
störfum sínum áfram. Þeir sögðu af
sér embættum í desembermánuði 1940.
FANGEN Af hinum mörgu ofbeld-
OG FICHTE isverkum á fyrsta ári her-
námsins, sem framin voru gegn norsk-
um þegnum, vakti handtaka skáldsins
Ronalds Fangens einna mesta athygli
og þó ekki sízt tildrög hennar. Fangen,
sem er mjög trúhneigður maður, hafði
skrifað í tímaritið ,,For Kirke og Kult-
ur“ grein, er hann nefndi ,,Um trú-
mennsku". Greinin fjallaði um þýzka
heimspekinginn Fichte, samtíðarmann
Napoleons I. Fangen minntist hinnar
djörfu framkomu Fichtes veturinn
1807—'08, þegar Berlín var á valdi
herja Napoleons. Þá flutti hann við
háskóla borgarinnar hina frægu fyrir-
lestra sína ,,Reden an die deutsche
Nation" (Ræður til þýzku þjóðarinn-
ar). í einni ræðunni réðst Fichte á
nokkra þýzka rithöfunda, sem mæltu
með nýskipunaráformum Napoleons í
álfunni og stofnun stórríkis undir stjórn
hans, er hafa átti innan vébanda sinna
Prússland og önnur þýzk lönd. Fang-
en þýddi á norsku nokkra kafla úr
þessari ræðu, og fylgir hér einn þeirra:
,,Ef skapast ætti eins konar heims-
veldi með undirokun hinna frjálsu
þjóða, þyrfti sá, er legði undir sig
heiminn, að ala þjóð sína upp í rán-
skap, sem framinn væri vitandi vits og
blygðunarlaust. Hann mætti ekki refsa
fyrir kúgun, heldur hvetja til að fremja
hana. Einnig yrði sú óþokkasæld, sem
eðlilega er tengd við slíkt, að hverfa og
ránskapurinn að metast sem göfugt
merki góðrar skynsemi. Hvar í Evrópu
nútímans getur svo ærulausa þjóð, að
unnt mundi að þjálfa hana á þann
hátt?“ Nei, segir Fichte, þjóð hans
skal ekki vinna að stofnun slíks heims-
veldis, sem grundvallað mundi á of-
beldi. ,,Vér erum sigraðir, en hitt,
hvort vér eigum einnig að verða rétti-
lega fyrirlitnir, hvort vér eigum að
missa æruna auk alls annars, sem vér
höfum misst, það mun framtíðin leggja
á vald sjálfra vor. Styrjöldin, háð með