Helgafell - 01.05.1942, Blaðsíða 47

I
LETTARA HJAL
Listsýningin, sem vikið var að í Léttara hjali
síðast, hefur nú, með ýmsum breytingum,
sem ekki hafa allar verið til bóta, staðið lengur
og vakið almennari athygli, en títt er um list-
sýningar hér á Iandi. Bendir þetta til þess, að
áhugi manna fyrir fögr-
um listum sé nú sem
Er þetta þa<5,
sem koma skal ? óðum að gkðast og má
ætla, að það sé einkum tvennt, er þessu veldur,
stórum aukin velmegun þjóðarinnar og happa-
sælt starf forustumanns sýningarinnar, sem
hefur unnið að því í allan vetur, með stakri
ósérplægni og hamslausri elju, að kynna þjóð
sinni íslenzkar listir og listamenn. Benda þau
afköst sízt til þess að honum hafi gefizt hvíld-
artími í bókmenntum og listum síðustu mán-
uðina, en margur hefur orðið hvíldar þurfi eft-
ir minni áreynslu og næturvökur.
Um uppruna þessarar sýningar verður fátt
sagt, hér, og ekki verður þess heldur freistað
að gera listaverkum þeim, sem á henni haf-i
verið, nein fullnægjandi skil. Gerist þess einnig
þeim mun síður veruleg þörf, þar sem sýning-
in hefur þegar verið mikið rædd í blöðum
landsins, og verður þess eins getið, að þrátt
fyrir það, að ýmsir muni þeirrar skoðunar, að
henni hafi nokkuð hrakað frá því, sem var í
upphafi, má þó segja, að yfirleitt hafi hún
fengið hina ágætustu dóma, og varð raunar
ekki við öðru búizt, þar sem ýmsir hinna
beztu málara vorra eiga hlut að máli. Hitt
ber ekki að lasta, og er varla tiltökumál, þó
eigi verði allir á eitt sáttir um einstök verk á
svo margbreytilegri sýningu sem þessari. Ekk-
ert listaverk er þess umkomið að gera sig
skiljanlegt gagnvart öðrum eiginleikum en
þeim, sem með áhorfandanum búa, og áhorf-
andinn getur ekki vænzt þess, að listaverk tali
gáfulega við hann um hluti, sem hann ber ekki
skyn á. Skoðun áhorfandans á Iistaverki því,
. sem hann hefur fyrir ausum, og
ínnrczti ,. ., , . * f
j ahrit þau, sem hann verður tyrir
og is ir. a£ þv£ gefa því einatt meiri upplýs-
ingar um áhorfandann en um sjálft listaverkið,
og því getur svo farið að mynd, sem einn á-
horfendanna finnur ekkert í nema „ljótleik
ann“, tali virðulegu máli tignar og fegurðar við
þann, sem það mál er tamara.
En þetta áttu ekki að verða neinar almennar
hugleiðingar um list, enda vísast um allt, er
snertir innræti og listir, í málgagn Jóns Eyþórs-
sonar og Snæbjarnar Jónssonar. Hjá hinu verð-
ur ekki komizt, að víkja nokkrum orðum að
þeirri ytri aðbúð, sem ofangreind listsýning
hefur sætt, en öll er sú saga mjög átakanlegt
og lærdómsríkt dæmi um þann misskilning,
, sem brautryðjendur á öllum
istin a tímum hafa átt við að stríða.
rakningi. pr þcss þ| fyrst að minnast, að
þegar upphafsmaður og framkvæmdastjóriþess-
arar sýningar var búinn að leggja mjög hart að
sér, ásamt bílstjóra sínum, við að koma mynd-
unum fyrir í Alþingishúsinu, er sökum virðu-
leika síns og menningarlegra erfða, mátti telj-
ast einkar heppilega valinn staður fyrir þær,
þá tók forseti Alþingis sig til, og gerði þing-